Irak'a Komşu Ülkeler Toplantısı sona erdi: İşte sonuç bildirisi

İşte sonuç bildirisi

Genişletilmiş Irak'a komşu ülkeler dışişleri bakanlarının İstanbul toplantısı sonunda yayımlanan bildiride, terörle mücadele konusuna geniş yer verilerek, Irak ile komşuları arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesi çağrısında bulunuldu.

Bildiride, Irak'ın Arap ve İslam kimliği, bağımsızlığı, tam egemenliği, ulusal birliği ve toprak bütünlüğünü tekrar teyit edilerek, Irak'ın uluslararası tanınmış sınırlarının korunması ve Irak'ın iç işlerine karışılmaması ilkelerine vurgu yapıldı.

Anayasal temelde ve seçilmiş Irak hükümetine tam destek verilerek, Irak halkının hızlı ve etkin olarak, refah içinde, özgür, bağımsız, birleşik, demokratik ve federal bir yapıda yaşamasının önemine dikkat çekilen bildiride, Irak vatandaşlarının devam eden siyasi sürece barışçı şekilde katılımlarının temel hakları olduğu belirtildi.

Bildiride, gerek uluslararası toplum gerekse komşuların Irak halkı, bölge ve uluslararası toplum yararına Irak'ta barış, istikrar ve güvenliğin geliştirilmesi gerektiği belirtilerek, Genişletilmiş Irak süreci çerçevesinde Bağdat'ta Irak hükümeti tarafından "ad-hoc genişletilmiş komşular destek mekanizması" oluşturulması kararlaştırıldığı ifade edildi.

Bildiride, enerji, güvenlik ve mülteciler konularındaki çalışma gruplarının komşu ülkeler toplantılarında somut kararlar alınmasına sağladıkları katkı teyit edilirken, bu grupların faaliyetlerine destek verildi ve kendilerinden ilerleme raporlarını bir sonraki komşu ülkeler toplantısında sunmaları istendi.

Bildiride, Irak hükümetinin kurumlarını güçlendirmesi, siyasi diyalog ve ulusal uzlaşmanın geliştirilmesi, mülteciler ve yerlerinden edilmiş kişiler de dahil olmak üzere savunmasız gruplara yardım sağlanması, insan haklarının ve adli reformların korunması, komşu ülkelerle güçlü ve yapıcı ilişkilerin geliştirilmesi yönündeki çabaları memnuniyetle karşılandı.

Siyasi partiler arasında Irak halkının bütünlüğü yönünde ortak vizyona ulaşılmasının öneminin dile getirildiği bildiride, Iraklılar kapsamlı siyasi diyalog ve ulusal uzlaşı faaliyetlerinde bulunmaya teşvik edildi.

Bildiride, Irak hükümetinin, hukukun üstünlüğünü uygulayarak ve devletin silahlı güçler üzerindeki tekelini teminat altına alarak, tüm milisler ve yasa dışı silahlı grupların silahsızlandırılması ve ortadan kaldırılmasına olan bağlılığı memnuniyetle karşılandı.

-BM'NİN ROLÜ-

Bildiride, Irak'ın çok kültürlü, çok etnili zengin yapısına dikkat çekilerek, Irak'ın geleceği için bütün kesimlerin barışçıl bir ortamda yaşamasının önemi vurgulandı.

UNESCO gibi ilgili bütün uluslararası örgütlere Irak'ın tarihi mirasının korunması çağrısında bulunulan bildiride, bu mirasın savaş nedeniyle tahrip ve yok edildiği hatırlatıldı. Katılımcılar, bu çabada komşu ülkeler ve uluslararası toplumun desteğinin memnuniyetle karşılanacağını da belirttiler.

Irak'taki sivillerin korunarak, mültecilerin güvenli ve düzenli bir şekilde eve dönüşlerine yönelik uygun koşulların yaratılması gereğine dikkat çekilen bildiride, yerlerinden edilmiş kişilerin güvenlik ve acil ihtiyaçlarının karşılanarak korunmasının gerek Irak gerekse uluslararası toplumun yükümlülüğü olduğu kaydedildi.

Bildiride, Irak hükümeti ile koordineli şekilde insani ve ekonomik yardım sağlanmasının gereğine işaret edilerek, Irak'ın borçları konusunda Paris Kulübü'nün aldığı kararın memnuniyetle karşılandığı bildirildi.

BM'nin rolü ile ilgili maddede, Genel Sekreterin yeni temsilcisinin göreve başlamasından duyulan memnuniyet dile getirilerek, BM'nin 1770 sayılı kararı çerçevesindeki çabalarının desteklenmesi ve UNAMI'nin anahtar rolünün tanınması çağrısında bulunuldu.

-TERÖR VURGUSU-

Irak'la ikili ilişkilerin geliştirilmesi için diplomatik temsilciliklerin açılmasının önemine de dikkat çekilen bildiride, terörle ilgili hususlara da geniş biçimde yer verildi.

"Irak'ta, bütün çeşitleriyle, her türlü terör faaliyetinin kınandığı" bildiride, bu tür faaliyetlerin bir an önce sona erdirilmesi, bu çerçevede Irak hükümetinin terörle mücadelede artan çabalarına destekte bulunulması çağrısı yapıldı.

Irak topraklarının komşulara yönelik terörizm için bir üs olarak kullanılmasının engellenmesi için her türlü çabanın gösterilmesinin gerektiği vurgulanan bildiride, Irak ile komşu ülkeler arasında terörle mücadele konusunda imzalanan ikili anlaşmalar hatırlatıldı.

Bildiride, bütün ülkelerin uluslararası hukuk, ilgili uluslararası anlaşmalar, BM Güvenlik Konseyi'nin 1546 sayılı kararı ve diğer ilgili kararlar çerçevesinde, terörist faaliyetlerle savaşma ve topraklarının teröristler tarafından çeşitli amaçlarla kullanılmasına engel olma yükümlülüğü içinde oldukları vurgulandı.

Bildirinin terörle ilgili bir başka maddesinde ise Irak ve komşu ülkelerin teröristlerin geçişleri ve yasa dışı silah trafiğini engellemeye yönelik ortak çabalarına destek olunması çağrısında bulunularak, Irak ile komşu ülkeler arasındaki işbirliğinin, ortak sınırların korunarak, teröristlerin her türlü mali, lojistik ve diğer çeşit desteklerinin kesilmesi, kaçakçılığın engellenmesi ile şiddet ve terörü teşvik eden terminolojinin reddedilmesi konularında güçlendirilmesinin önemli olduğu kaydedildi.

Katılımcılar bir sonraki toplantının Kuveyt'te düzenlenecek olmasından duydukları memnuniyeti de dile getirerek, Irak tarafının komşu ülkeler parlamentoları dış ilişkiler komisyonlarının gelecek yıl toplanması önerisini değerlendirmeye aldı.

Genişletilmiş Irak'a Komşu Ülkeler Toplantısı sona erdi

Irak'a komşu ülkelerin yanı sıra BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri, AB Komisyonu, İslam Konferansı Teşkilatı (İKT) ve Arap Birliği'ni İstanbul'da bir araya getiren Genişletilmiş Irak'a Komşu Ülkeler Dışişleri Bakanları Toplantısı sona erdi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Nuri El Maliki toplantının kapanışında birer konuşma yaptı.

Sonuç bildirisinin üzerinde uzlaşıya erken varıldığı için toplantı planlandığından erken bitti.

Toplantıya komşu ülkeler İran, Kuveyt, Bahreyn, Suudi Arabistan, Mısır, Ürdün ve Suriye'nin yanı sıra Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri; ABD, Fransa, İngiltere, Çin ve Rusya, G-8 ülkelerinden Japonya, Almanya, İtalya ve Kanada ile Birleşmiş Milletler, İKT, Arap Birliği ve AB Komisyonu'ndan temsilciler katıldı.

Bu çerçevede ev sahibi Türkiye, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Irak Başbakanı Nuri El Maliki, ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner, Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari, İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki gibi önemli isimleri ağırladı.

Irak toplantısının bildirisinde terör vurgusu

Genişletilmiş Irak'a komşu ülkeler dışişleri bakanları toplantısının sonuç bildirisi üzerinde uzlaşmaya varıldığı ve Türkiye'nin istediği yönde Irak topraklarının terör amaçlı kullanılmaması hususlarına yer verildiği öğrenildi.

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, dün gün boyu yüksek düzeyli memurlar tarafından ele alınarak hazırlanan bildiriye, akşamki çalışma yemeğinde son hali verildi. Katılımcı bakanların bildiri üzerinde uzlaşma sağladığı ve böylelikle Mısır'ın Şarm El Şeyh kentindeki ilk genişletilmiş toplantının aksine, bildiri üzerinde çok fazla görüş ayrılığı ve tartışma olmadığı öğrenildi.

Bildiride, Türkiye'nin özellikle çok hassas olduğu terör konusuna vurgu yapılırken, genel hatlarıyla Irak topraklarının terör amaçlı kullanılmaması, terör kaynaklarının kurutulması, finans yollarının engellenmesi, Irak'a yönelik veya Irak'tan gelen silah geçişlerinin önlenmesi, sınırların kontrol altına alınması gibi hususlara yer veriliyor. Katılımcı bakanların "terörün her türlüsünü kınadıkları" bildiride, Irak'ın toprak bütünlüğü ve siyasi birliği ile egemenliği ve bağımsızlığının korunması gerektiğine de dikkat çekiliyor.

Bu arada edinilen bilgiye göre, Dışişleri Bakanı ve Başmüzakereci Ali Babacan'ın toplantı çerçevesindeki ikili görüşmelerinin ana gündem maddesini de Türkiye'nin olası sınır ötesi operasyonu oluşturuyor.

Babacan'ın dün akşam görüştüğü Almanya Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier ve bu sabah bir araya geldiği Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner'in, olası bir operasyonla ilgili sorular yönelterek, Türkiye'nin nabzını yokladığı ve nereye kadar kararlı olduğunu öğrenmeye çalıştığı bildirildi.

Edinilen bilgiye göre Babacan, meclisinden yetki almış bir hükümetin bu yetkiyi kullanmaması durumunda bunun sorgulanacağına da işaret ederek, bu çerçevede bütün seçeneklerin masada olduğunu tekrarladı.

Genişletilmiş Irak'a komşu ülkeler toplantısı başladı

Irak'a komşu ülkelerin yanı sıra BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri, AB Komisyonu, İslam Konferansı Teşkilatı (İKT), Arap Birliği'ni bir araya getiren genişletilmiş Irak'a komşu ülkeler dışişleri bakanları toplantısı İstanbul'da başladı.

Çırağan Sarayında düzenlenen toplantının açılışında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan bir konuşma yaptı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün de katılımcılara öğle yemeği vermesi öngörülüyor.

Toplantıya komşu ülkeler İran, Kuveyt, Bahreyn, Suudi Arabistan, Mısır, Ürdün ve Suriye'nin yanı sıra Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri; ABD, Fransa, İngiltere, Çin ve Rusya, G-8 ülkelerinden Japonya, Almanya, İtalya ve Kanada ile Birleşmiş Milletler, İslam Konferansı Teşkilatı, Arap Birliği ve AB Komisyonu'ndan temsilciler katılıyor.

Bu çerçevede ev sahibi Türkiye, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Irak Başbakanı Nuri El Maliki, ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner, Almanya Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier, Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari, İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki gibi önemli isimleri ağırlıyor.

İstanbul Toplantısı sonunda kabul edilecek sonuç bildirisinde, daha önceki toplantılarda alınan kararların teyit edilmesi öngörülürken, ele alınacak ve sonuç bildirisinde yer verilmesi beklenen diğer başlıklar şöyle sıralanıyor:

"Irak'ın ulusal birliği ve toprak bütünlüğünün vurgulanması, BM'nin Irak'taki rolünün güçlendirilmesi, Iraklı mülteciler, enerji ve güvenlik konularında daha önce kurulmuş bulunan çalışma gruplarının faaliyetlerinin değerlendirilmesi, Irak'ın komşularının ve uluslararası camianın Irak'a yapabilecekleri katkıların belirlenmesi, Irak ile komşuları arasında terörizmle mücadelede işbirliğinin güçlendirilmesi."

Toplantıda, Türkiye'nin özellikle son dönemde Irak'tan kaynaklanan terör nedeniyle karşı karşıya bulunduğu sıkıntılar ve olası bir sınır ötesi operasyonu konularının da ağırlıklı olarak ele alınması bekleniyor.