Tanıklara özel koruma geliyor
- TBMM'de görüşülmeye başlanan Tanık Koruma Kanunu Tasarısı'nın yasalaşmasıyla bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen alt sınırı 2 yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren suçlar ile terör suçlarında tanıklık yapanlar tanık koruma programına alınacak.
Tanık Koruma Kanunu için son dönemece girildi. Aynı zamanda bir AB uyum düzenlemesi olan tasarı, TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmeye başlandı. Tasarının yasalaşmasıyla birlikte tanıklar, artık filmlerde olduğu gibi istedikleri gibi korunabilecekler. Tanık koruma programındaki kişilere, fiziki koruma sağlanacak. Adli sicil, askerlik, vergi, nüfus, diploma, pasaport, sosyal güvenlik gibi belgeler değiştirilecek ve yeniden düzenlenecek. Koruma altına alınan kişilerin taşınır ve taşınmaz mal varlığıyla ilgili haklarını kullanmasına yönelik tedbirler alınacak. Geçici olarak geçimini sağlaması amacıyla maddi yardımda bulunulacak; koruma altındaki kişi çalışıyorsa işyeri ya da iş alanı değiştirilebilecek. Öğrenim görenin devam etmekte olduğu her türlü eğitim ve öğretim kurumunu değiştirmesi sağlanacak. Uluslararası anlaşmalara ve karşılıklılık ilkesine uygun şekilde, geçici olarak başka bir ülkeye yerleştirilebilecek. Fizyolojik görünümünün estetik cerrahi yoluyla veya estetik cerrahi gerektirmeksizin değiştirilmesi ve buna uygun kimlik bilgilerinin yeniden düzenlenmesi sağlanacak. Tanık koruma programı kapsamında alınan kararlar ve yürütülen işlemler de gizli olacak ve gizlilik, tedbir sona erince de devam edecek. Kamu görevlileri ile bu işlemlerde görev alan diğer kişiler, öğrendikleri bilgileri görevleri sona erdikten sonra da açıklayamayacaklar. Koruma tedbirlerinin yerine getirilmesine ilişkin giderler, İçişleri Bakanlığı bütçesine konulacak örtülü ödenekten karşılanacak.
Ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet hapis ve alt sınırı 10 yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren suçlar, bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen alt sınırı 2 yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren suçlar ve terör suçlarında tanıklık yapanlar; bu kanun çerçevesinde korunacak. İşlenen suçun etkisiyle psikolojisi bozulmuş çocuk ve mağdurlar, mahkemede dinlenenlerin nişanlısı, evlilik bağı kalmasa bile eşi, kan hısımlığından veya kayın hısımlığından üst soy veya alt soyu, ikinci derece
dahil kan veya ikinci derece dahil kayın hısımları ve evlatlık bağı bulunanlar ile yakın ilişki içinde olduğu kişiler, tanık koruma kapsamına alınacak. Kimlik ve adres bilgileri kayda alınarak gizli tutulacak ve kendisine yapılacak tebligatlara ilişkin, ayrı bir adres tespit edilecek. Tanık koruma programı kapsamında olan kişiler, duruşmada hazır bulunma hakkına sahip bulunanlar olmadan ya da ses veya görüntüsü değiştirilerek özel ortamda dinlenilecek.
Tanık koruma tedbiri kararları, soruşturma evresinde cumhuriyet savcısı tarafından; kovuşturma evresinde ise mahkemece verilecek. Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, tanığın isteminin bulunması koşuluyla cumhuriyet savcısından karar alıncaya kadar kolluk amirinin yazılı emriyle de bu tedbirler alınabilecek. Tanık koruma tedbirleri şu hallerde kaldırılabilecek:
"Koruma kararı verilmesine neden olan olay hakkında yanlış bilgi vermesi veya bildiği hususları açıklamaması. Koruma kararı verilmesine neden olan olay hakkında yalan tanıklık veya iftiradan mahkum olması. Önceki kimlik bilgileriyle ilgili kendisinden talep edilen bilgiler hakkında yanlış beyanda bulunması. Koruma kararında belirtilen tedbirlere aykırı bir davranış içine girmesi. Koruma sebeplerinin ortadan kalkması."
Tanık, olayı hangi sebeple öğrenmiş olduğunu açıklamakla yükümlü olacak. Hazır bulunanların huzurunda dinlenmesi, tanık için ağır bir tehlike teşkil edecek ve bu tehlike başka türlü önlenemeyecekse ya da maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından tehlike oluşturacaksa hakim, hazır bulunma hakkına sahip bulunanlar olmadan da tanığı dinleyebilecek. Tanığın dinlenmesi sırasında, ses ve görüntülü aktarma yapılacak. Tanığın, duruşma salonunda fiziksel görünümünü engelleyecek tarzda mahkemece belirlenecek usule göre dinlenmesine de karar verilebilecek. Koruma tedbirlerini uygulamak üzere Jandarma Genel Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü'nce tanık koruma birimleri kurulacak. Tanıkların kimliğinin saklı tutulması ve güvenliğinin sağlanması konusunda alınacak önlemlere ilişkin, İçişleri Bakanlığında Tanık Koruma Kurulu oluşturulacak.