Sanayi sektörü, salgının olumsuz etkilerini üzerinden atıyor
Sanayi üretim endeksinde Kasım 2020'de, verisi açıklanan son 34 ayın en yüksek yıllık artışı elde edildi. Türkiye, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinde yakaladığı yüzde 11'lik artış oranıyla, Bulgaristan, Fransa, İtalya, İspanya ve Almanya gibi birçok Avrupa ülkesini geride bıraktı
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sürecinde normalleşme dönemine geçilmesiyle birlikte yıllık bazda artışını sürdüren sanayi üretim endeksi, Kasım 2020'de bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11 artarken, bu değer "Ocak 2018'den sonra elde edilen en yüksek yıllık artış oranı" olarak kayıtlara geçti.
AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerinden yaptığı derlemeye göre, Türkiye'de ilk Kovid-19 vakasının görüldüğü geçen yılın mart ayında yıllık bazda yüzde 1,7 azalan takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, nisanda da yüzde 31,3 geriledi.
Mayısta, bir önceki yıla göre yüzde 19,4 düşen endeks, normalleşme adımlarının etkisiyle geçen yılın haziran ayı itibarıyla yeniden yıllık bazda yükselmeye başladı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi Haziran 2020'de yıllık bazda yüzde 0,4, temmuzda yüzde 4,6, ağustosta yüzde 10,6, eylülde yüzde 8,3 ve ekimde yüzde 10,4 arttı.
Takvim etkisinden arındırılmış endeks, geçen yılın kasım ayında da yıllık bazda artışını sürdürdü ve 2019'un aynı ayına göre yüzde 11 yükseldi. Böylece, söz konusu ay, Ocak 2018'den sonra verisi açıklanan 34 ayda sanayi üretim endeksinde en yüksek yıllık artışın kaydedildiği ay oldu.
Öte yandan, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, aylık bazda, Nisan 2020'de gerçekleşen yüzde 30,1'lik sert düşüşünün ardından mayıs ayından itibaren sürekli arttı.
Aylık artışın geçen yıl atılan normalleşme adımları sonrası yüzde 18,1'i bulduğu mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, Kasım 2020'de de artışına devam ederek bir önceki aya göre yüzde 1,3 yükseliş gösterdi.
- Yıllık artışta AB ortalamaları geride bırakıldı
Türkiye, Kasım 2020'de takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinde elde ettiği yıllık artışla birçok Avrupa ülkesini de geride bıraktı. Sanayi üretim endeksi, bir önceki yılın aynı ayına göre Avro Bölgesi'nde yüzde 0,6 Avrupa Birliği'nde yüzde 0,4 geriledi.
Geçici verilere göre, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, İrlanda'da, geçen yılın kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 40,8 yükseldi.
Bu dönemde, Yunanistan, Polonya, Letonya, Slovakya, Macaristan, Danimarka, Çekya ve Litvanya'da da endekste yüzde 0,1 ile yüzde 8,8 arasında değişen oranlarda artış kaydedildi.
Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, Kasım 2020'de bir önceki yılın aynı ayına göre Bulgaristan'da yüzde 5, Fransa'da yüzde 4,9, İtalya'da yüzde 4,2 ve İspanya ile Almanya'da yüzde 3,7 azaldı.
TÜİK ve Eurostat verilerine göre, seçilmiş ülke ve ülke gruplarında sanayi üretim endekslerinin takvim etkisinden arındırılmış yıllık değişim oranları şöyle:
| Ülke-ülke grupları | Yıllık değişim (yüzde) |
| İrlanda | 40,8* |
| Türkiye | 11 |
| Yunanistan | 8,8 |
| Polonya | 2,9 |
| Letonya | 2,7 |
| Slovakya | 2,2 |
| Macaristan | 1,6 |
| Danimarka | 1,5 |
| Çekya | 0,3 |
| Litvanya | 0,1 |
| Avrupa Birliği | -0,4 |
| Belçika | -0,4 |
| Avro Bölgesi | -0,6 |
| İsveç | -0,7 |
| Norveç | -0,7 |
| Slovenya | -0,8 |
| Romanya | -0,9 |
| Finlandiya | -0,9 |
| Estonya | -1,6 |
| Hırvatistan | -1,7 |
| Hollanda | -1,9 |
| Malta | -2,8 |
| Portekiz | -3,6 |
| Almanya | -3,7 |
| İspanya | -3,7 |
| İtalya | -4,2 |
| Fransa | -4,9 |
| Bulgaristan | -5 |
* Geçici veri