AYM'den toplu iş sözleşmesindeki dayanışma aidatıyla ilgili çok önemli karar

Bakırköy 16. İş Mahkemesi tarafından, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 39 uncu maddesinin 4 üncü fıkrasının son cümlesinin iptali için Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunulmuştur.

"Toplu iş sözleşmesinin imzası sırasında taraf işçi sendikasına üye olmayanlar, sonradan işyerine girip de üye olmayanlar veya imza tarihinde taraf işçi sendikasına üye olup da ayrılanlar veya çıkarılanların toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmeleri, toplu iş sözleşmesinin tarafı olan işçi sendikasına dayanışma aidatı ödemelerine bağlıdır. Bunun için işçi sendikasının onayı aranmaz. Dayanışma aidatı ödemek suretiyle toplu iş sözleşmesinden yararlanma, talep tarihinden geçerlidir. İmza tarihinden önceki talepler imza tarihi itibarıyla hüküm doğurur"

Anayasa Mahkemesi tarafından yapılan değerlendirmede; toplu iş sözleşmesine taraf sendika üyesi olan işçinin talebi gerekmeksizin üye aidatı ödeyerek, üye olmayan işçinin ise talebi üzerine dayanışma aidatı ödemek suretiyle sözleşmenin parasal hükümlerinden faydalandığı, ancak yetki alma ve toplu iş sözleşmesinin hazırlık, müzakere ve pazarlık süreçlerinin devam ettiği dönemlerde sendika üyesi olmayan işçilerin dayanışma aidatı ödemesinin itiraz konusu kuralla engellendiği, kuralın toplu iş sözleşmesinin imzalandığı tarihte taraf sendika üyesi olan işçiler lehine bir sonuç doğurduğu, bu nedenle sendikalaşma yarışında taraf sendika lehine bir avantaj yarattığının açık olduğu, bu durumun sendikalar arasındaki yarışın ve dolayısıyla çoğulculuğun zedelenmesine neden olabileceği ifade edilmiştir.

Ayrıca, taraf sendika üyesi olmayıp sözleşmeden yararlanmaya ilişkin diğer şartları haiz olan işçilerin toplu iş sözleşmesinin hükümlerinden mahrum bırakılmalarının, bu kapsamdaki işçileri sendikaya üye olmaya zorlayacağının açık olduğu, taraf sendika üyesi olmayan işçilerin toplu iş sözleşmesinin toplu görüşme ve pazarlık sürecinin uzaması nedeniyle öngörülecek geçmişe yönelik parasal hükümlerden yararlanmaları engellenmek suretiyle güçlü sendika ile toplu iş sözleşmesi hakkı arasındaki dengenin bozulduğu belirtilmiştir.

Karar özetle, toplu sözleşme imzalanan sendikaya üye olan işçilerin sözleşmenin yürürlük tarihinden itibaren haklardan faydalandığını, ancak üye olmayan ve dayanışma aidatı ödeyerek faydalanmak isteyenler için ise imza tarihinden itibaren haklardan yararlandığını, bu durumun işçilerin hür iradeleri ile sendika seçimi yapmalarını zedelediği gerekçesiyle ilgili kanuni düzenlemeyi iptal etmiştir.

Kararın tamamını okumak için TIKLAYINIZ.