Şehirleşme göçmen kuşların yaşamlarını tehdit ediyor

Biyolojik çeşitliliğin en önemli unsurlarından olan göçmen kuşlar, hem üreme alanlarında hem de göç esnasında birçok farklı etken tarafından tehditle karşı karşıya kalıyor.

Orman yangınları, volkanik patlamalar, şiddetli kasırga ve sel felaketleri gibi doğal afetler, yasa dışı avlanma ve iklim değişikliği gibi etkenlerin yanı sıra gün geçtikçe artan sanayileşme, şehirleşme ve çevre kirliliği gibi faktörler de her yıl üreme ve kışlama için dünyanın bir bölgesinden diğerine göç eden milyonlarca kuşun hayatlarının devamlılığı için tehdit oluşturuyor.

Dünya Göçmen Kuşlar Günü, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), Göçmen Yabani Hayvan Türlerinin Korunmasına İlişkin Sözleşme (CMS), Afrika-Avrasya Göçmen Su Kuşları Anlaşması (AEWA) ve Amerika İçin Çevre (EFTA) tarafından her yıl 9 Mayıs'ta göçmen kuşlar hakkındaki farkındalığı artırmak için çeşitli kampanyalar ve etkinliklerle kutlanıyor.

AA muhabirinin, "Dünya Göçmen Kuşlar Günü" dolayısıyla derlediği bilgilere göre, sadece ABD'de insan kaynaklı kuş ölümü sayısı 2 milyar 19 milyon civarı iken, bunun içinde en büyük pay 700 milyon ile sanayileşmenin oldu.

Sanayileşmenin getirdiği petrol ve doğal gaz gibi enerji kaynaklarının oluşturduğu hava kirliliği ve bunlardan meydana gelen atıkların sulak alanlarda oluşturduğu kirlilik sonucu göçmen kuşlar da dahil olmak üzere tüm kuşlar etkileniyor. Özellikle petrol sızıntılarının neden olduğu kirlilik nedeniyle milyonlarca kuşun ya kirli suyu içerek ya da susuz kalarak öldüğü tahmin ediliyor.

- 1970'te bu yana Kuzey Amerika'da yaklaşık 3 milyar kuş ortadan kayboldu

Audubon internet sitesindeki bilgilere göre, 1970'ten bu yana Kuzey Amerika'da 3 milyara yakın kuş kaybı yaşandı.

ABD'de Ebird internet sitesi tarafından kuş göçlerinin iklim değişikliğinden, şehirleşme nedeniyle oluşan ışık kirliliğine kadar geniş çapta faktörlerin incelenmesiyle meydana gelen bir araştırma yapıldı.

Araştırmada, ABD'nin 333 şehrinde yaşayan 617 bin kişiden gelen 923 milyon gözlem raporu kullanıldı.

Çalışmadan çıkan sonuçlardan biri şehirleşme ve çevre kirliliğinin bir türü olan ışık kirliliğinin kuş türlerinin sayılarını etkilediğiydi.

Son 50 yılda azalan kuş popülasyonunda en önemli etkenin kuşların göç yolları üzerinde bulunan şehirlerdeki yüksek kuleler, gökdelenler ve ışık kirliliği olduğu saptandı.

- Şehirlerdeki ışık kirliliği göçmen kuşların güzergahlarını değiştirmelerine neden oluyor

Şehirlerdeki ışık kirliliğinin göçmen kuşların göç yollarını da etkilediği vurgulanan araştırmada, şehir ışıklarının, kuşların dikkatini çekerek göç güzergahlarını şehirlere doğru değiştirmelerine neden olduğunu fakat kuşların beslenmesi için yeterince kaynak olmadığı ve üremeleri için uygun ortamlar bulunmadığından göç sırasında çok ciddi kayıplar verildiği kaydedildi.

Pek çok kişi, göçmen kuşların şehirlerin üzerinden geçerken oluşturduğu görüntüyü doğal buluyor olsa da gerçekte bu durumun kuşlar için "felaket" anlamına geldiği, zira kuşların aslında ağaçlık ve ışıktan arındırılmış güzergahlar üzerinde uçmaları gerektiği ifade edildi.

Ayrıca gökdelenlerden yükselen parlak ışıkların kuşların görüşünü engellemesi nedeniyle meydana gelen çarpışmalar ölümle sonuçlanıyor.

- Her yıl 50 milyar kuş dünyanın bir yerinden başka bir yerine göç ediyor

Her yıl dünyanın bir bölgesinden diğerine 50 milyardan fazla kuşun göç ettiği tahmin edilirken, bazı gidiş-dönüşlü göç mesafesinin 70 bin kilometreyi bulduğu, bazı göçlerin ise çok daha kısa olduğu ifade ediliyor.

Helioscsp'nin internet sitesindeki 2016 yılına ait bilgilere göre, şehirleşmenin ve çevre kirliliğinin bir getirisi olarak dünyada her yıl yaklaşık 980 milyon kuş binalara çarparak, 174 milyon kuş elektrik hatlarına yakalanarak, 340 milyon kuş kara yollarında, 6,8 milyon kuş iletişim kulelerinde, 1 milyon kuş petrol ve gaz çukurlarında, 330 bin kuşun ise rüzgar türbinlerinde öldüğü tahmin ediliyor. Bunların içinde dikkate değer oranda göçmen kuş türlerinin de bulunduğu biliniyor.