Tedaş, elektrik zammını az buldu % 5 ek zam yolda
Bakanlar kurulunun kararıyla sanayiye yüzde 10, konutlarda yüzde 15 uygulanacak elektrik zammı TEDAŞ'ın açığını kapatmaya yetmiyor. Şubatta yüzde 5'lik bir zam daha öngörülürken vatandaş yeni yılda zamlı fiyatın yanı sıra bir de aydınlatma bedeli ödeyecek
Elektrik fiyatlarına 5 yıl aradan sonra yapılacak zam, kamunun elektrik dağıtım şirketi TEDAŞ'ı tatmin etmedi. Edinilen bilgiye göre 2008'den itibaren konutlara yüzde 15, sanayiye yüzde 10 oranında yapılacak zam TEDAŞ'ın açığını kapamaya yetmeyecek ve özelleştirme öncesinde en az yüzde 5'lik ikinci bir zam daha gerekecek. Yılbaşında aydınlatma bedelleri ile ilgili yapılacak yeni düzenleme ile de vatandaşın faturasına en az 50 kuruşluk bir bedel daha yansıtılacak.
TEDAŞ, birkaç yıldır elektrik fiyatlarına zam yapılmaması ve elektrik üretim maliyetlerinin ise artmasının etkisiyle ortalama 1.8 milyar YTL'lik bir açıkla karşı karşıya kaldı. 2008 yılında dağıtım özelleştirmelerine başlanacak olması ve IMF'nin de zamda ısrarlı davranması nedeniyle hükümet 5 yıl sonra TEDAŞ'ın finansal durumunun düzeltilmesi için zam kararını aldı. Eğer her abone grubuna eşit oranda zam yapılacak olsaydı, kararın TEDAŞ'tan çıkması ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından onaylanması gerekecekti. Ancak sanayi ve konut abonelerine farklı oranlarda zam yapılmasına karar verildiği için elektrik zammına yönelik bir kararname hazırlanarak imzaya açıldı ve zam kararı hükümetten çıktı.
TEDAŞ şubatta ikinci zammı isteyecek
Elektrik fiyatlarına yeni yıldan itibaren geçerli olmak üzere yapılacak zam ile TEDAŞ'ın 1.8 milyar YTL'lik açığının ancak ortalama 1.2-1.3 milyar YTL'lik kısmı kapatılacak. Geri kalan açığın kapatılması için TEDAŞ, şubat ayında hükümetin gündemine en az yüzde 5 oranında olmak üzere ikinci bir zam projeksiyonu getirmeye hazırlanıyor. Hükümetin ikinci bir zam isteğine nasıl yaklaşacağı konusunda ise bazı tereddütler bulunuyor. Ancak TEDAŞ'ın yeni yılda kamunun elektrik ticaret şirketi TETAŞ'tan aldığı elektriğin maliyeti, bu yılın son çeyreğine göre kWh başına 1.9 YKr artış gösterecek. Bunun yanı sıra doğalgazdan elektrik üretiminin gelecek yıl da artırılacak olması da elektrik üretim maliyetlerini artıracak ve bu dağıtıma da yansıyacak. Bu nedenle TEDAŞ'ın zam ihtiyacı gelecek yıl da kapanmamış olacak.
TETAŞ'ın indirim ve artış kararı
Elektrik Piyasası Yasası'na göre her yılın başında tarifelerini EPDK'ya onaylatmak zorunda olan TETAŞ, 2008 yılı için TEDAŞ'a uygulayacağı elektrik satış tarifesi için kuruldan 17 Aralık'ta onay aldı. EÜAŞ, yap-işlet-devret (YİD), yap-işlet (Yİ) ve işletme hakkı devri (İHD) santralları ile özel sektörden aldığı elektriği TEDAŞ'a satan TETAŞ, 1 kWh için 9. YKr tarife uygulayacak. TETAŞ 2007 yılının başında kWh başına 9.8 YKr olarak uyguladığı satış fiyatını, ağustos ayının sonunda elde ettiği kâr nedeniyle yüzde 21,73 oranında indirerek 8,63 YKr'ye çekti. Böylece TETAŞ, elde ettiği kârı vergi olarak vermek yerine TEDAŞ'a indirim yoluyla 580 milyon YTL'lik kaynak aktarmış oldu. Ancak bu kararı alırken indirimin sadece aralık ayının sonuna kadar geçerli olduğunu da EPDK'ya onaylattı. Bu nedenle 9. YKr'ye geri dönen 2008 yılı TETAŞ tarifeleri, 2007 başındaki 9.8 YKr'lik fiyata göre yüzde 2,83 oranında indirimli ancak bu yılın son çeyreğine göre ise yüzde 10,4 oranında zamlı oldu.
TEDAŞ'a kaynak aktarılabilir
Bakanlık yetkilileri, hükümetin karar verdiği zam oranları belirlenirken TETAŞ'ın son çeyrekteki indirimi ve yeni yıldaki tarifelerinin de hesaba katıldığını belirterek "Eğer TETAŞ'ın tarifeleri hesaba katılmasaydı yüzde 15 oranında belirlenen konut zam oranı yüzde 17-20 aralığında olmak zorunda kalacaktı" diye konuştu. Öte yandan, TEDAŞ'ın kalan zararının özelleştirmeden kaynak aktarma yoluyla da çözülebileceği belirtildi. TEDAŞ, ödemelerini zamanında yapamayınca enerji KİT'leri arasındaki borç sarmalı da olumsuz etkileniyor. Bu nedenle elektrik zammı sonrasında TEDAŞ'ın kalan açığının finansmanı için ikinci bir zam yerine Hazine ya da özelleştirme gelirleri üzerinden TEDAŞ'a kaynak aktarılması yoluna da gidilebileceği belirtildi.
Aydınlatma bedelinde yük vatandaşa biniyor
TEDAŞ'ın belediyelerden tahsil edemediği aydınlatma bedellerini artık vatandaş ve sanayici ödeyecek. 2005 yılından önceki borçlar yapılandırılırken belediyelerin 2005 sonrası ödemedikleri aydınlatma bedellerinin faturasının ise dağıtım özelleştirmeleri öncesinde kapatılması gerekecek. Yatırımcıların dağıtım bölgelerine ilgisinin artırılması için büyük önem taşıyan bu düzenleme için yasal değişikliğe gidilecek. Buna yönelik çalışmasını tamamlayan TEDAŞ'ın, taslak düzenlemeyi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler'e sunduğu öğrenildi. Buna göre, fatura başına hem konut hem de sanayi abonesinden maktu bir bedel alınacak. Konutlarda bu bedelin en az 50 YKr, sanayi abonelerinde ise 1 YTL olması bekleniyor. 2008 yılı pogramında da vatandaşın ödemesinin öngörüldüğü aydınlatma bedellerine yönelik düzenlemenin yeni yılın başında yasal bir zemine oturtulması bekleniyor.
230 kilovatsaat tüketen zamlı fiyatla ne ödeyecek
Zamsız Zamlı Enerji tüketimi-kilovatsaat 230 230 Kilovatsaat elektrik fiyatı 0,10244 0,1178 Perakende Satış Hizmet Bedeli-Kwh Başına YTL 0,0152 0,0175 İletim Sis. Kullanım Bedeli-Kwh Başına YTL 0,00374 0,0043 Dağıtım Bedeli-Kwh başına YTL 0,0163 0,0187 Enerji Fonu (%) 1,015 1,015 TRT Payı (%) 2,03 2,03 Belediye Tüketim Vergisi (%) 5 5 KDV (%) 18 18
Faturada yer alacak fiyat (YTL)ZamsızZamlı
Tüketim tutarı23,5627,095
Perakende Satış Hizmet Tutarı3,4964,0204
İletim Sis. Kullanım Bedeli Tutarı0,86020,9892
Dağıtım Bedeli Tutarı3,7494,3114
Enerji Tutarı Toplamı31,6736,42
Enerji Fonu Tutarı0,290,37
TRT Payı Tutarı0,580,74
Belediye Tüketim Vergisi Tutarı1,431,82
KDV5,136,55
Fatura toplamı39,145,9
* Hesap Elektrik Mühendisleri Odası tarafından yapılmıştır.