Eşdeğer bir kadroya vekalet eden memura bu görev için ödeme yapılır mı?

Soru: Orman Genel Müdürlüğü Taşra biriminde Orman Mühendisi olarak çalışmaktayım. Bir İşletme Şefi başka bir bölgeye tayin olduğu zaman o şefin yerine başka bir Bölgenin İsletme Şefi kendi bölgesinin görevi dışında bir de vekaleten sınırı belli olmayan görevlendirmeler yapılmaktadır. Her İşletme Sefinin de idari ve mali sorumluluğu bulunmaktadır. Vekaleten yürütülen bu görev nedeniyle vekalet ücreti ödenmemektedir. Sorum şu: Vekalet Ücreti ödenmemesi doğru mudur?

Cevap: 657 sayılı Kanunun 86. maddesinde; vekalet kurumu, boş ve dolu kadroya vekalet ile açıktan vekil atanacak haller, vekalet aylığı ödeme şartları düzenlenmiş, Kanunun 175. maddesinde ise vekalet aylığı tutarı belirlenmiştir. Vekalet aylığı ödenebilmesi için temel kural vekilin asilde aranan şartları taşıması olarak belirlenmiştir. Bir memurun başka bir kadroya vekalet etmesi halinde ödenecek vekalet aylığı tutarı vekalet edilen kadronun kadro derecesinin birinci kademesinin üçte biridir. Birinci derece bir kadroya vekalette bu tutar yaklaşık 72 TL dir. (1320 X Katsayı/3). Bu tutar ilk üç ay için ödenmeyecek, dördüncü aydan itibaren ödenmeye başlanacaktır.

Vekil memura vekalet aylığı dışında ayrıca vekalet edilen kadronun ek ödemesi ile zam ve tazminatları da ödenebilmektedir. Bu ödemeler memurun hem asli kadrosu hem de vekalet ettiği kadro için birlikte ödenmemekte, fazla olan tutar esas alınarak ödeme yapılmaktadır. Asli kadro unvanı ile vekalet edilen kadro unvanı için belirlenen zam ve tazminatların farklı olması durumunda aradaki farkın ödenmesine ilişkin usul ve esaslar yan ödeme kararnamesinin 9. maddesinde düzenlenmiştir. Aynı şekilde her iki kadro için belirlenen ek ödeme tutarlarının farklı olması halinde aradaki fark 375 sayılı KHK'nin ek 9. maddesinde yer alan usul ve esaslar çerçevesinde ödenecektir. Vekalet edilen kadronun ek ödemesi ile zam ve tazminat tutarlarından vekil memurun yararlanabilmesi için;

- Vekaletin, 657 sayılı Kanunun 86 ncı maddesine binaen yapılması ve bu hususun onayda belirtilmiş olması,

- Vekaletin, Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek karar ile atama yapılması gereken kadro veya görevler için ilgili Bakan, diğer kadro veya görevler için asili atamaya yetkili amir tarafından verilmesi,

- Vekillerin, genel ve ilgili özel mevzuatı uyarınca asaleten atanmada aranan tüm şartları (asaleten atanmada sınav şartı aranılan kadro veya görevler için bu sınavlara girebilme hakkının elde edilmiş olması dahil) bir arada taşımaları,

gerekmektedir. Ancak,

- Esas ve usule ilişkin olarak yukarıda belirtilen şartları bir arada taşımayanlara,

- Mehil müddeti, yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni, geçici görev, vekalet, görevden uzaklaştırma, hizmetiçi eğitim, kurs veya seminer nedeniyle görevlerinden ayrılanlara vekalet edenlere,

- Vekaletleri esnasında yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni, vekalet görevine ilişkin olmayan geçici görev, görevden uzaklaştırma, tutuklanma, gözaltına alınma, hizmetiçi eğitim, kurs, seminer ve benzeri nedenlerle vekalet görevine ara verenlere (ara verdikleri günler için),

bu ödemeler yapılamayacaktır.

Sonuç olarak bir orman işletme şefinin başka bir işletme şefliğine vekalet etmesi halinde vekalet görevinin üç ayı geçmesi halinde dördüncü aydan itibaren 86. madde kapsamında vekalet aylığı ödenecek, dolu kadroya vekalet halinde vekalet edilen görev için ek ödeme ile zam ve tazminatlar ödenmeyecektir. Boş bir kadroya vekalet halinde ise kadro unvanları aynı bile olsa şayet vekalet edilen kadronun derecesi memurun kendi derecesinden daha yüksek ise ek ödeme ile zam ve tazminat ödemesi söz konusu olabilecektir. Örneğin, 5. derecedeki bir orman mühendisi (işletme şefi) 1. derecedeki bir mühendis kadrosuna vekalet ederse arada yüzde 8 oranında fark olduğu için yüzde 152 yerine yüzde 160 oranında özel hizmet tazminatı verilmesi gerekecektir. Konuya ek ödeme açısından bakıldığında ise aynı vekalet görevi için ilgiliye yüzde 130 değil, yüzde 150 oranında ek ödeme yapılması gerekecektir. Bu durumda münhal bulunan başka bir orman işletme şefliğine vekalet eden mühendise vekalet görevi başladığı tarihten itibaren aylık 120 TL tazminat farkı ile aylık 300 TL tutarında ek ödeme farkı verilmesi gerekecektir. Her iki kadronun derecesinin aynı olduğu durumlarda bu ödemelerin yapılmasına imkan bulunmamaktadır.