'Vergi suçlarında uzmanlaşmış mahkemeler ile daha isabetli kararlar verilebilir'

Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca, vergi suçlarını azaltmanın bir yolunun, ekonomik düzene, ticaret hayatına ve maliye politikasının sosyal amacına uygun bir vergi politikası ve vergi mevzuatının uygulanması olduğunu söyledi.

Yargıtay Konferans Salonunda düzenlenen Vergi Suçlarında Uygulama Sorunları Sempozyumu'na Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin ile yargı mensupları katıldı.

Sempozyumda konuşan Akarca, kamu giderlerinin karşılanmasının ana kaynağı vergilerin zamanında ve tam olarak toplanmasının önemli olduğunu dile getirdi.

Anayasaya göre, herkesin mali gücüne göre vergi ödemekle yükümlü olduğunu aktaran Akarca, bu nedenle vergi hukukunun içerdiği hükümlerin de önemli bir yere sahip olduğunu vurguladı.

Mehmet Akarca, "Vergilerin toplaması için çeşitli derecelerde zorlayıcı tedbirlerin alınması ve vergi yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere karşı caydırıcı yaptırımlara başvurulması, adil bir vergi sisteminin işleyişi bakımından zorunludur." diye konuştu.

Yüksek mahkemelerin sadece temyiz edilen dosyaların hukuki denetiminin yapıldığı yerler olmadığını bildiren Akarca, uluslararası belgelerde çağdaş toplumun adalete ilişkin beklentilerinin karşılanması konusunda yüksek mahkemelerin açıklık ve duyarlılık göstermelerinin önemle vurgulandığını aktardı.

Başkan Akarca, "Yüksek mahkemeler, adaletin genel işleyişine ilişkin en doğru ve zengin bilgilere sahip olup, en isabetli gözlemleri yapabilecek konumdadırlar. Edindikleri bu bilgileri ve yargının genel işleyişine ilişkin çözüm önerilerini tüm adalet aktörleri ve toplumla paylaşarak, adalet politikalarına katkı sağlamalıdırlar." dedi.

Sempozyumda, yüksek yargı mensuplarının, vergi suçlarına ilişkin uygulamadan kaynaklanan sorunlar hakkında bilgi ve deneyimlerini paylaşacaklarını dile getiren Akarca, iyi işleyen bir hukuk sistemi için, yasama ve yargı kadar öğretinin de önemli olduğunu kaydetti.

Akarca, "Zengin içerikli ve kaliteli bilimsel görüşler ile yargı uygulamasının etkileşimi ve uyumu, iyi işleyen bir hukuk sisteminin olmazsa olmaz koşuludur. Sempozyum vesilesiyle alanında uzman çok değerli öğretim üyelerimizin vergi uzmanlarımızın görüşlerinin uygulamadaki sorunların çözümüne ışık tutacağına yürekten inanıyorum." diye konuştu.

- Vergi suçlarında uzmanlaşma

Konuşmasında vergi suçlarında uzmanlaşmanın önemine değinen Mehmet Akarca, vergi suçlarının diğer suç tiplerinden farklı olduğunu, ceza hukukuna veya ceza muhakemesi hukukuna özgü genel bilgilerin, vergi suçlarının soruşturulması ve kovuşturulması için yeterli olmadığını belirtti.

Vergi suçlarına ilişkin dosyalarda bozma oranının, ortalamanın iki katından fazla olduğunu söyleyen Akarca, bu suçlara ilişkin yargılamaların uzman mahkemeler tarafından yapılmasının gerekli olduğunu vurguladı.

Yargıtayda vergi suçlarına bakma görevinin, uzmanlaşmanın temini için sadece bir daireye verildiğini aktaran Mehmet Akarca, şunları kaydetti:

"Böylece içtihat tutarlılığı, hukuki güvenlik ve istikrar güvence altına alınmıştır. Bölge adliye mahkemelerinde ve ilk derece mahkemelerinde de uzmanlaşmaya gidilmesinin yararlı olacağına inanıyorum. Vergi suçlarında uzmanlaşmış mahkemelerin kurulması, daha az sayıdaki hakime, daha düşük maliyetle eğitim verilmesi anlamına da gelir. Bu sayede hakimler, vergi suçlarına ilişkin emsal kararları ve gelişmeleri fazla zaman ve emek harcamadan takip ederek gecikmeksizin ve isabetli karar verebilirler. Böylece artan adli kalite, ortalama yargılama süresinin ve iş yükünün de azalmasına katkı sağlar."

Anayasanın 73'üncü maddesinin 2'nci fıkrasında, "Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır." hükmünün yer aldığını hatırlatan Yargıtay Başkanı Akarca, "Vergi yükünü mali olarak artıran, anlaşılması ve uygulanması güç bir vergi mevzuatı, mükelleflerin idari ve cezai yaptırımlara maruz kalmasına neden olabilmektedir. Bu bakımdan, vergi suçlarını azaltmanın bir yolu da ekonomik düzene, ticaret hayatına ve maliye politikasının sosyal amacına uygun bir vergi politikası ve vergi mevzuatı uygulanmasıdır." dedi.

- "Önemli yapısal reformlar gerçekleştirmiştir"

Mehmet Akarca, Yargıtayın son yıllarda çok önemli yapısal reformlar gerçekleştirdiğini, bu yenilenme ve dünyadaki temyiz mahkemeleri arasında en iyi uygulama örneklerini geliştirme çabasının, gün geçtikçe ivme kazanarak devam ettiğini anlattı.

Yargıda Şeffaflığa İlişkin İstanbul Bildirgesi'nin, 2019'da Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konsey'de kabul edildiğini hatırlatan Akarca, bunun Yargıtayın küresel yargı bakımından önemli bir aktör olduğunun en somut göstergesi olduğuna işaret etti.

"Şu an en önemli önceliklerimizden biri de adli kalitenin artırılmasıdır." diyen Akarca, bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinin etkisiyle iş yükü azalan Yargıtayın, asli görevi olan içtihat tutarlılığının güçlendirilmesi bakımından fırsat yakaladığını dile getirdi.

Yargıtay içinde uygulamaya başlanan "Dosya İzleme Sistemi" ile kalite standartlarını her geçen gün arttırdıklarını belirten Akarca, "Hukuk dairelerinin ortalama temyiz süresi 2020'de Avrupa Konseyine üye ülkelerin ortalamalarının altına düşmüştür. Ceza daireleri bakımından da 2023'te aynı sonuca ulaşacağımıza inanıyorum." dedi.

Akarca, sempozyumda en çok tartışılacak konuların başında, vergi suçlarında uzlaşma, etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması ve zincirleme suç hükümlerin uygulanıp uygulanmayacağı olduğunu bildirdi.