'Arz ederim' yerine 'Rica ederim' yazılınca kriz çıktı
Vatandaş, devlet kurumuyla yazışmalarını, ?arz ederim'le bitiriyor. Büyük makama derdini sunmak anlamına gelen bu ifade yerine ?rica ederim'i tercih ederse ne olur? Başına gelmedik kalmaz.
Bu durum kurumlar arası yazışmalarda da geçerli. ?Rica ederim' cümlesi bu kez İstanbul Barosu'yla, Kara Kuvvetleri Komutanlığı 5. Kolordu Komutanlığı Askerî Mahkemesi'ni birbirine düşürdü. ?İlgi yazınızda adı geçen Avukat Kamil Şahin, baromuz levhasının 26981 sicil sayısında kayıtlı olup kayıtlarımızda mevcut en son büro ve konut adresleri aşağıya çıkarılmıştır. Bilgilerinize rica ederim. Saygılarımla.? Bu ifadeler baronun, Askerî mahkemeye gönderdiği yazıya ait. Mahkemeye göre baro alt bir makam olduğu için resmi yazışmalarda ?rica ederim' ifadesini kullanamaz. Baro ise sivil ve askerî bürokrasi içinde yer almadığını gerekçe göstere-rek savunmasını yapıyor.
İdare Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhan Özay, Anayasa'ya göre baronun idare içinde kabul edildiğini ifade ediyor. Benzer bir olay 2002 Ekim'de Samsun'da yaşanmıştı. Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü'ne bağlı Samsun Bölge Müdürlüğü, bir firmanın dilekçesini ?saygı ile arz ederiz' şeklinde bitirmediği için kabul etmeyerek uzun süre elektrik bağlamamıştı. Türk Dil Kurumu bu olayda iki cümle arasında dil kuralları ve anlam açısından bir fark olmadığı kanaatine varmıştı. Geçtiğimiz nisanda ise Çorum'un İskilip Belediyesi halkı bilgilendirmeye yönelik yazışmalarda kullanılan ?rica ederim'in yerine ?arz ederim' cümlesini kullanma kararı almıştı. Bu tür tartışmaların devlete bakışı ele vermesi yönüyle anlamlı olduğu vurgulanıyor. 5. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi 11 Mayıs 2004 tarihinde bakaya kaldığı belirtilen Avukat Kamil Şahin'in adres ve telefonunu İstanbul Barosu'ndan istedi. Hakim Kıdemli Binbaşı İhsan Bülbül imzasıyla gönderilen resmi evraka baronun yanıtı 17 Mayıs 2004 tarihinde gönderildi. İstanbul Barosu Başkanı Kazım Kolcuoğlu imzasıyla gönderilen cevabi yazıda gerekli bilgiler verildikten sonra, ?Bilgilerinize rica ederim.' ibaresi kullanıldı.
Cevabi yazıdaki ?Bilgilerinize rica ederim.' cümlesinden rahatsız olan askeri mahkeme baroya bir tenkit yazısı düzenledi. 5. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi Hakimi Teğmen Uygar Çöltekin imzası ile gönderilen yazıda, mahkemeye hitaben yazılan yazıda ?Bilgilerinize rica ederim' şeklindeki ibarenin bağımsız mahkemelere sunulmak üzere yazılmasının uygun olmadığına dikkat çekildi. Şöyle denildi:
?Zira resmi yazışmalarda ?rica ederim, rica olunur' gibi ifadelerin üst makamlardan ast makamlara yönelik emir verme anlamını haiz bir hitap tarzı olduğu Anayasa'nın 138. maddesinde belirtilen ?Hiçbir organ, makam, merci veya kişi, yargı yetkisinin kullanımında mahkemelere ve hakimlere emir ve talimat veremez, genelge gönderemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz' şeklindeki normlar uyarınca da mahkemelere bu şekilde ifadelerle hitap edilmesinin uygun olmadığı her türlü izahtan varestedir. Yargılamanın önemli bir tarafı olan savunma makamının kurumsal yönü olan Baro'dan mahkemeye hitaben bu şekilde bir ifadenin kullanılması uygun görülmemiş ve tenkit edilmiştir.? Askeri mahkemeye cevap, İstanbul Baro Başkan Yardımcısı Cafer Kaya imzasıyla geldi. 6 Eylül 2004'te gönderilen yazıda ?Bilgilerinize rica ederim? ifadesinin Anayasa'nın 138. maddesindeki ?Mahkemelerin bağımsızlığı ve yargı yetkisinin kullanılması ile' bir ilgisinin olmadığı vurgulandı: ?Bilindiği üzere yazımız adres bilgilerini içeren bir cevabi yazıdır ve yargılama yetkisini ve mahkemenin bağımsızlığını ilgilendiren hiçbir anlamı bulunmamaktadır. Anayasa maddesinin metni açık olduğundan yoruma ihtiyaç görülmemektedir... Söz konusu cevabi yazıda rica sözcüğü ile sivil bir meslek kuruluşu olarak medeni ve kibar bir hitapta bulunulmuştur, bürokratik hiçbir anlam yüklenmemiştir... Bu sözcüğe maksadımızı aşan hukuk dışı anlamlar verilmesi ve yazımızın tenkit edilmesi hiçbir şekilde kabul edilemez bir durumdur.?
Yücel Sayman: Baro, mahkemenin astı değil
İstanbul Barosu eski Başkanı Yücel Sayman, İstanbul Barosu ile Kara Kuvvetleri Komutanlığı 5. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi arasındaki 'rica ederim' polemiğini değerlendirdi. Sayman, baronun mahkemenin astı olmadığını söyledi. Dilekçelerin sonuna yazılan 'arz ederim, rica ederim' tabirinin hiyerarşik kural değil, nezaket tabiri olarak kullanıldığını ifade eden Sayman, baronun idari sistemde bağımsız bir kurum olduğunu kaydetti. Barodaki yazışmalarda bu durumun daha önce de yaşandığını belirten Sayman, "Benim baro başkanlığı yaptığım dönemde de bazı savcılar 'rica ederim' tabirine karşılık tenkit yazısı gönderdi. Biz de onlara baronun hiyerarşiye tabi olmadığını hatırlatır, idare hukuku dersi verirdik. Ve yazının sonunu da 'bu konuda bilgi edinmenizi rica ederim' diye bitirirdik." dedi. Dünyanın hiçbir yerinde baro ve mahkemeler arasında böyle bir yazışma tarzının olmadığına dikkat çeken Sayman, 'arz ederim, rica ederim' tabirlerinin sadece nezaket unsuru olduğunu, vatandaşların da 'rica ederim' diye yazabileceğini söyledi. Sayman, "Eğer mahkeme arz ederim ve rica ederim diye tabirleri kullanırken ayrım yapıyorsa, bu kendisini hiyerarşiye tabi olarak gördüğünü gösterir." diye konuştu.
zaman