Zabıta amirleri özel hizmet tazminatı sorunu için çözüm bekliyor

02.04.2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik ile zabıta memuru kadrolarının yükselebileceği dereceler yeniden belirlenerek söz konusu personelin kadro derece aralığı 3-11 olmuştur.

Söz konusu değişiklik ile zabıta memurlarının atanabileceği en üst derece 5'ten 3'e yükseltilmiştir. Bu değişiklik bahsi geçen unvanda bulunanların özel hizmet tazminatından faydalanacağı cetvelde de değişiklik meydana gelmesine neden olmuştur.

Zabıta memuru için yapılan bu düzenlemeden sonra zabıta amiri, zabıta komiseri gibi kadrolarda görev yapan personelin özel hizmet tazminatı zabıta memurlarının altında kaldığından çözüm için farklı uygulamalar yapılmış fakat bu sorunu büyütmüştür.

"Zabıta Personelinin Özel Hizmet Tazminatı Sorunu"na ilişkin hazırlanan bir makalede de "Zabıta personelinin özel hizmet tazminat puanlarının belirlenmesinde bir karışıklık olduğu aşikar olduğu, uygulamalar belediyeden belediyeye göre değişebilmektedir. Bu çerçevede, uygulamada birlikteliğin sağlanması amacıyla Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar'da zabıta personelinin özel hizmet tazminat puanlarındaki çelişkiler ve tereddütler giderilmeli, söz konusu Bakanlar Kurulu Kararında gerekli değişiklikler yapılmalıdır." denilerek sorunun varlığı ortaya konmuştur.

BKK'da yer alan düzenleme

Bakanlar Kurulu Kararı eki Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın 3 üncü maddesi , " (1) a) I sayılı Cetvelin (A), (D), (E), (F), (G) ve (H) bölümlerinde yer alan zamlar ile II sayılı Cetvelin (A), (B) ve (D) bölümlerinde yer alan özel hizmet tazminatının ödenmesinde;

1) Kurumların 2 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli cetvellerinde yer alan kadro unvanları,

2) Kamu iktisadi teşebbüslerinin 233 ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelere göre tespit olunan kadro unvanları,

3) (1) ve (2) numaralı alt bentler dışında kalan çeşitli mevzuat hükümlerine göre verilmiş unvanlı ve unvansız kadrolarda, kadro veya görev unvanları,

b) I sayılı Cetvelin (B) ve (C) bölümlerinde yer alan zamlar ile II sayılı Cetvelin (C), (E) ve (F) bölümlerinde yer alan özel hizmet tazminatının ödenmesinde, anılan bölümlerde ayrıca belirtilen istisnai durumlar hariç olmak üzere, personelin işgal ettiği kadronun sınıfı ve kariyeri,

c) III sayılı Cetvelde yer alan diğer tazminatların ödenmesinde Cetveldeki düzenlemeler,

esas alınır." hükmü yer almakta olup;

Bakanlar Kurulu Kararı eki Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın Özel Hizmet Tazminatı Cetvelinin;

GRUP-16'da

"Amir ve Şef (1 ila 4 üncü derece aralığında kadrolarda bulunan): % 60" düzenlemesine,

GRUP-17 de ise;

"Yukarıda sayılan 1 ila 16 ncı Gruplara göre özel hizmet tazminatı alamayanlardan, Kurumların Genel İdare Hizmetleri Sınıfına dahil 1, 2, 3 ve 4 üncü dereceli kadrolarında bulunanlar: %55" düzenlemesi yer almaktadır.

Bakanlar Kurulu Kararı eki Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın Diğer Tazminatları düzenleyen III Sayılı Cetvelde;

"G. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen hizmet sınıflarında çalışıp da özel hizmet tazminatı ile bu cetvelin yukarıdaki sıralarında sayılan tazminatlardan yararlanamayan personelden; a) Kadroları Yardımcı Hizmetler Sınıfında bulunanlardan; -8-15 inci derecelerden aylık alanlar:44

- Diğer derecelerden aylık alanlar: 45

b) Diğer hizmet sınıflarında bulunanlardan;

1- Kadro unvanları Müdür ve Müdür Yardımcısı, Sayman, Şef, Antrenör, Borsa Komiseri, Bölge Amiri, Kısım Amiri, Koruma ve Güvenlik Amiri, Kontrolör, Ekonomist, Danışman, Müşavir, Aktüer, Araştırmacı, Muhasebeci ve Muhasip, Raportör, Uzman, Hukuk Müşaviri, Programcı, Çözümleyici, Bilgisayar İşletmeni, Başkatip, Zabıta Amiri ve Yardımcısı, Zabıta Başkomiseri ve Komiseri, İtfaiye Amiri, İtfaiye Başçavuşu, Çavuşu ve Onbaşısı ile Kontrol Memurları: 50

2- Diğerlerinden; -8-15 inci derecelerden aylık alanlar:48

-Diğer derecelerden aylık alanlar:49" düzenlemesi yer almaktadır.

Zabıta memuru kadrosu (G) sırasında ismen sayılmadığından dolayı 3-4 üncü dereceli kadrolarda görev yapanlara GRUP-17'de belirtilen %55 oranından ödeme yapılması mümkün bulunmaktadır.

2015 yılında yapılan değişiklik ile zabıta memuru kadroları 3-11 olarak tekrar belirlenirken özel hizmet tazminatı açısından zabıta komiseri ve zabıta amirinin üzerine çıkacağı ve bu anlamda Karar'da değişiklik yapılmadığından uygulamada sıkıntı çıkmaya başlamıştır.

Birçok belediye GRUP-16'da geçen "amir ve şef" ibaresinden yola çıkarak zabıta amiri ve komiserlerine %55 ve %60 oranlarında ödemeler yapmaya başlamıştır.

Sayıştay'ın aynı olaya ilişkin iki farklı kararı bulunmaktadır

Konu Sayıştay'a yansımış, Sayıştay 2. Dairesinin aynı yıl verdiği iki farklı görüşte iki ayrı sonuca ulaşmıştır.

Sayıştay 2. Dairesinin 14.01.2021 tarihli ve 35639 sayılı kararında, "2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına ekli "Diğer Tazminatlar" başlıklı III sayılı cetvelin (E) bölümünde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen hizmet sınıflarında çalışıp da özel hizmet tazminatı ile bu cetvelin yukarıdaki sıralarında sayılan tazminatlardan yararlanamayan personelden 8 inci derecenin üzerinde aylık alanlar için % 49 oranında özel hizmet tazminatı belirlenmiştir. Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018 Ve 2019 Yıllarını Kapsayan 4. Dönem Toplu Sözleşmenin 4 üncü bölümünde bulunan "Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme" başlıklı kısmında "Zabıta ve itfaiye personelinin tazminatları" başlıklı kısmında "itfaiye amiri, itfaiye çavuşu ve itfaiye eri ile zabıta amiri, zabıta komiseri, zabıta komiseri yardımcısı ve zabıta memuru kadrolarında bulunanların dereceleri itibariyle yararlanmakta oldukları tazminat oranlarına 5 puan ilave edilir." hükmü ile birlikte toplamda %54 (%49+5) oranında ödemesi gereken özel hizmet tazminatının ise 2 inci derecede bulunan Zabıta Memuru .'e, 3 üncü derecede bulunan Zabıta Memuru .'a ve 5 inci derecede bulunan Zabıta Memuru .'a %60 oranında hesaplanarak ödendiği görülmüştür." denilerek özel hizmet tazminatlarının hatalı oranlar üzerinden hesaplanarak maaş ödemesi yapılması sonucu sebebiyet verildiği gerekçesi ile kamu zararı çıkartılmıştır.

Ancak Sayıştay 2. Dairesinin 27.05.2021 tarihli ve 35658 sayılı kararında, "Yapılan incelemede de, Bakanlar Kurulu Kararı eki Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın "Kapsam ve dayanak" başlıklı 1 inci maddesinde, ödenecek özel hizmet tazminatının bu Karara ekli 2 sayılı cetvelde gösterildiği,

Amir kadrosuna atandıktan sonra, amir unvanının önüne hangi isim gelirse gelsin, anılan 2 sayılı cetvelin Grup 16 başlığı altında "Amir ve Şef" kadrosunda görev yapanlar için öngörülen 60 puan üzerinden özel hizmet tazminatı almayı hak ettikleri, mutlaka personel şefi veya amiri, emlak şefi veya amiri, itfaiye şefi veya amiri, zabıta şefi ve amiri şeklinde sayılmasına lüzum bulunmadığı,

4. Dönem Toplu Sözleşmenin Dördüncü Bölümü'nün "Zabıta ve itfaiye personelinin tazminatları" başlıklı 5 inci maddesi gereği verilecek 5 puan ile birlikte toplam özel hizmet tazminatının 65 puan olduğu anlaşıldığından, zabıta amirlerine 65 puan üzerinden özel hizmet tazminatı ödenmesinde mevzuata aykırı bir durum olmadığı değerlendirilmektedir.

Bununla birlikte, Anılan Karara ekli 2 sayılı cetvele göre, 1-4 dereceli zabıta komiseri olarak görev yapan personelin, söz konusu cetvelin "Yukarıda sayılan 1 ila 16 ncı Gruplara göre özel hizmet tazminatı alamayanlardan, Kurumların Genel İdare Hizmetleri Sınıfına dahil 1,2,3 ve 4 üncü dereceli kadrolarda bulunanlar." olarak ifade edilen Grup 17'ye göre 55 puan özel hizmet tazminatı alması gerekmektedir.

Ancak yapılan incelemelerde, zabıta komiseri olarak görev yapan personelin Grup 16 başlığı altında "Amir ve Şef" kadrosunda görev yapanlar için öngörülen 60 puan üzerinden özel hizmet tazminatı aldıkları tespit edilmiştir.

Yapılan açıklamalar uyarınca, . Müdürlüğünde zabıta komiseri olarak görev yapan personele mevzuatında öngörülenden fazla tutarda özel hizmet tazminatı ödenmesinden dolayı kamu zararına sebep olunduğu tespit edilmiştir.

Bu itibarla, . Müdürlüğünde zabıta amiri ve zabıta komiseri olarak görev yapan personele, mevzuatta öngörülen tutardan fazla özel hizmet tazminatı ödemesi yapılması ile ilgili olarak konu edilen . TL'den,

- . TL'si için zabıta amirlerinin 65 puan üzerinden özel hizmet tazminatı alması mevzuata uygun olduğundan ilişik bulunmadığına,

- Kalan . TL'nin zabıta komiserlerine 60 puan üzerinden özel hizmet tazminatı ödenmesi gerekirken 65 puan üzerinden ödeme yapılması sonucu kamu zararı oluştuğu anlaşıldığı." denilmiştir.

Sayıştay Temyiz Kurulunun bu konuda vereceği karar önem arz etmekte olup; Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararda tereddüt gidermeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili olup; belediyelerin sıkıntıya girmemesi için bu Bakanlığın konuya açıklık getirmesi şarttır.

6. Dönem Toplu Sözleşme Metni ile sıkıntı çözülebilirdi!

6. Dönem Toplu Sözleşme Metninde de "MADDE 5- (1) 17/4/2006 tarihli ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli (II) ve (III) sayılı Cetvellere göre itfaiye amiri, itfaiye çavuşu ve itfaiye eri ile zabıta amiri, zabıta komiseri, zabıta komiser yardımcısı ve zabıta memuru kadrolarında bulunanların dereceleri itibarıyla yararlanmakta oldukları tazminat oranlarına 10 puan ilave edilir.

(2) Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik eki kadro kütüklerinde yer almamakla birlikte, bu Yönetmelik öncesinde ihdas edilmiş olup da şahsa bağlı olarak devam eden; itfaiye müdür yardımcısı, itfaiye başçavuşu, itfaiye onbaşısı ile zabıta amir yardımcısı, zabıta başkomiseri ve zabıta komiser yardımcısı, zabıta müdür yardımcısı ve itfaiye şoförü kadrolarında bulunanlar da birinci fıkra hükmünden faydalanır." hükmü yer almaktadır.

Sözleşme ile ilave 10 puan getirilmesine karşın, yukarıda bahsedilen soruna yönelik bir düzeltme yapılmamıştır.