Müdür ve müdür yardımcıları sendika şube başkanı olabilir mi?

İdareci olarak görev yapan memur (müdür, müdür yardımcısı) sendika şube başkanı olabilir mi? Yetkili sendika olmaması halinde izin v.b. avantajı var mıdır?

Bir Devlet memurunun sendika şube başkanı olabilmesi için öncelikle sendika üyesi olması gerekmektedir. Memurlar 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa tabi kamu görevlileri sendikalarına üye olabilmektedir. Sendikalara üyelik serbest olup, Kanunun 3. maddesinde kamu görevlisi "bu Kanun kapsamında yer alan kurum ve kuruluşların kadro veya pozisyonlarında istihdam edilenlerden işçi statüsü dışında çalışanlar" olarak tanımlanmıştır.

Kanunun 15. maddesinde ise sendikalara üye olamayacak kamu görevlileri sayma yoluyla belirlenmiştir. İdareci vasfını haiz kamu görevlilerinden; Bakanlar, bakan yardımcıları, bu Kanun kapsamında bulunan kurum ve kuruluşların başkanları, genel müdürleri, daire başkanları ve bunların yardımcıları, yönetim kurulu üyeleri, merkez teşkilatlarının denetim birimleri yöneticileri ve kurul başkanları, hukuk müşavirleri, bölge, il ve ilçe teşkilatlarının en üst amirleri ile bunlara eşit veya daha üst düzeyde olan kamu görevlileri, belediye başkanları ve yardımcılarının sendika kurması ve sendikalara üye olması yasaklanmıştır.

Bu hükümler uyarınca müdür unvanlı personelden ilçe müdürü, il müdürü ve bölge müdürlerinin sendika üyesi olamayacağı anlaşılmakta olup, bunlar dışındaki müdür ve müdür yardımcılarının sendikalara üye olmalarına, sendikaya üye olanların da seçilmeleri halinde şube yönetim kurulu başkan ve üyesi olmalarına bir engel bulunmamaktadır.

4688 sayılı Kanuna göre sendika şubesinin zorunlu organlarından biri yönetim kurulu olup en az üç en çok yedi üyeden oluşmaktadır. Şube organlarının oluşumu, görev ve yetkileri ile toplanma ve karar alma usulleri sendika tüzüklerinde düzenlenmektedir.

Kanunun 18. maddesinde sendika üyeleri ve yöneticilerine bazı güvenceler getirilmiştir. Bu güvencelerden biri de şube yönetim kurulu üyeleriyle ilgili olup; kamu işvereni, sendika şube yöneticilerinin işyerini sebebini açık ve kesin şekilde belirtmedikçe değiştirememektedir. Madde hükmünde ayrıca, sendika şube yönetim kurulu üyelerinin seçildikleri tarihten itibaren durumlarını en geç otuz gün içinde kurumlarına yazılı olarak bildireceği, sendika tüzüğünde belirtilen hükümlere göre, ayrıca yazılı talepte bulunmaları halinde bu görevleri süresince aylıksız izine ayrılacakları, talepte bulunmayanlarin ise kurumlarındaki görevlerine devam edecekleri, aylıksız izne ayrılmayan yönetim kurulu üyelerinin haftada bir gün kurumlarından izinli sayılacakları hüküm altına alınmıştır.

Yukarıdaki hükümler çerçevesinde sendika üyesi olmalarına kanuni engel bulunmayan ve görev yaptıkları kurumun girdiği hizmet kolunda kurulmuş yetkili olan veya olmayan herhangi bir sendikaya üye olan müdür ve müdür yardımcılarının seçilmeleri halinde şube yönetim kurullarında görev alabileceklerini ve şube yöneticilerine tanınan aylıksız izin hakkı veya haftada bir gün izin hakkından ve sağlanan güvencelerden yararlanabileceklerini değerlendirmekteyiz.