Üniversite adayın tez konusunu ilan şartı olarak yazdı!

9 Mart 2021 tarihli Resmi Gazete'de yapılan değişiklikle "Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği"nin 3'üncü maddesine eklenen madde çerçevesinde öğretim üyesi kadrolarında ilana başvuru koşulu olarak adayların lisansüstü tez veya uzmanlık tezi adlarının bir kısmı veya tamamı yazılamayacağı gibi ilanda sadece belirli bir adayı tanımlayan özel şartlara da yer verilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Öğretim üyesi kadrolarına geçişlerde "İÇERİDEN YÜKSELME" diye tabir ettiğimiz atamaların Resmi Gazete'de ilan ve herkese açık başvuru yolu ile uygulanmasına devam edilmesi ilgili Yönetmelikte yapılan düzenlemenin tam anlamıyla hayata geçmesini engellemektedir. Birçok üniversite halihazırda ilgili bölümde görev yapmakta olan adayın "çalışma alanını" ilan özel şartı olarak yazmaya devam etmektedir.

Bu vakıanın kısa sürede düzelmesini beklemiyoruz. Yakın bir zamanda Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı ana sayfasında "YÜKSEKÖĞRETİM KURULU BAŞKANLIĞINDAN KADRO BEKLEYEN ÖĞRETİM ÜYESİ ADAYLARI İÇİN ÖNEMLİ BİR ADIM" başlığıyla verilen haberde Yükseköğretim Kurulunun içeriden yükselme yoluyla yapılan atamaları atama izninden istisna tutarak, üniversitelerin bünyesinde görev yapan öğretim görevlilerinin/araştırma görevlilerinin öğretim üyeliğine geçişine öncelik sağlanmasına sıcak bakmaktadır.

Bu durum üniversiteler tarafından içeride doktor öğretim üyesi kadrosu bekleyen adaylar için iyi bir durum iken, dışarıdan doktora yaparak şansını arayan adaylar için olumsuz bir duruma dönüşmektedir. Çünkü, üniversiteler içeriden kadro bekleyen adaylar için ilanlara onların çalıştığı konuları yazarak başvuruları sınırlandırmakta ve rekabeti tamamen engellemektedir. Hatta bazıları ölçüyü kaçırarak içerideki adayın doktora tez konusunun neredeyse tamamını yazmaya kalkmaktadır.

Geçtiğimiz günlerde ilan edilen doktor öğretim üyesi kadrosu bu durumun somut örneği olmuştur. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi tarafından 27 Nisan 2022 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı Doktor Öğretim Üyesi kadrosunda "Doktorasını Hemşirelik alanında yapmış olmak. Görme Engelli Annelerin Çocuk Bakım Deneyimleri ve Adölesan Sağlığı üzerine çalışmalar yapmış olmak." şartı aranmıştır.

İlanda yer alan özel çalışma şartıyla ilgili YÖK Tez Merkezi sisteminde tarama yaptığımızda karşımıza sadece bu şartı taşıyabilecek bir aday çıkmakta ve ilgili kişi halen Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesinde öğretim görevlisi olarak yapılmaktadır.

Öğretim üyesi ilanlarında bu garip durumdan kurtulmamız için önce zihniyetimizi, sonra da buna uygun bir mevzuat altyapısını daha sağlam bir şekilde kurmamız gerekmektedir. Zira, üniversiteler akademik üretkenliği düşük olsa bile içeride kadro bekleyen adayı ilana "çalışma şartı"na yer vererek öncelerken, dışarıdan doktora yapan kişiler isterse onlarca nitelikli yayın veya proje yapsın öğretim üyesi kadrosuna geçişleri neredeyse imkansız hale gelmektedir.