Makam tazminatı olmayanlara görev tazminatı neden ödenmez

Değerlendirmemize konu olan yorum: "Makam Tazminatı nedir, emekliliğe yansımada hangi şartlar aranır?" başlığı altında https://www.memurlar.net/haber/1132888/ adresimizde yayımlamış olduğumuz değerlendirmelerimize gelen yorumlardan hareketle görev tazminatı ödemesinin yasal gelişimini ve güncel durumunu değerlendirmekteyiz.

Detaylar/Değerlendirmeler:

Öncelikli olarak, ilgisi nedeniyle ziyaretçimize teşekkür etmek istiyoruz.

5434 Sayılı Kanun Ek 68 inci maddesi, "Makam tazminatı ile yüksek hakimlik tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde toplam iki yıl bulunduktan sonra emekliye ayrılanlara makam veya yüksek hakimlik ve temsil tazminatları bulundukları en üst görevleri esas alınarak ödenir..." şeklinde iken, daha sonra, 631 sayılı KHK ile (13/07/2001 tarih ve 24461 mükerrer sayılı Resmi Gazete) bu maddeye görev tazminatı uygulaması da eklenmiştir.

Bugün için mevcut hüküm şu şekle gelmiş ve bu madde aşağıdaki şekliyle durmaktadır.
"Makam tazminatı ile yüksek hakimlik tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde toplam 2 yıl bulunduktan sonra emekliye ayrılanlara makam veya yüksek hakimlik ve temsil veya görev tazminatları bulundukları en üst görevleri esas alınarak ödenir. Makam veya yüksek hakimlik tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde toplam en az iki yıl bulunmadan veya bu görevlerde hiç bulunmadan emekliye ayrılanlara ise, en az altı ay süreyle bulundukları en üst görevleri için belirlenen görev tazminatı veya hizmet yılları itibarıyla belirlenen görev tazminatından yüksek olanı ödenir."

Ayrıca, 5434 sayılı Kanun ek madde 68 hükmüne eklenen görev tazminatına ilişkin hüküm 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 11 nci maddesi ile 375 sayılı KHK birinci maddesine ( C ) bendi olarak farklı ibare şekliyle eklenmiştir.
375 SKHK birinci madde ( C ) bendine eklenen hüküm;
"1-. 2- Yukarıda sayılanların dışında kalanlardan en az beş hizmet yılını dolduranlara; hizmet sınıfı ve yılları, tabi oldukları personel kanunları, kariyerleri, kamu görevlerine giriş dereceleri ve öğrenim durumları birlikte veya ayrı ayrı dikkate alınmak suretiyle ve 10.000 gösterge rakamını geçmemek üzere Bakanlar Kurulunca tespit edilecek gösterge rakamlarının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucunda bulunacak miktarda görev tazminatı ödenir.
3-(1) ve (2) numaralı alt bentlere göre ödenecek görev tazminatının uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri tespit etmeye, çalışanlar ve emekliler için gösterge rakamlarını belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir." şeklinde olmuş, daha sonra Bakanlar Kurulunca herhangi bir karar alınmadan 5745 sayılı Kanun ile (07/03/2008 tarih ve 26809 sayılı Resmi Gazete) bu hükümler kaldırılmıştır.

Özetle, makam tazminatından yararlandırılmayanlardan, en az beş hizmet yılını dolduranlara; hizmet sınıfı ve yılları, tabi oldukları personel kanunları, kariyerleri, kamu görevlerine giriş dereceleri ve öğrenim durumları birlikte veya ayrı ayrı dikkate alınmak suretiyle ve 10.000 gösterge rakamını geçmemek üzere görev tazminatı ödenmesini öngören düzenleme iptal edilmiştir.

Hal böyle iken, yapılan bu değişiklikler esnasında 5434 sayılı Kanun Ek Madde 68 hükmünde yer alan ibareler iptal edilmemiştir. İptal edilmemiş olması da bu hükmün uygulamasına dayanak teşkil eden 375 SKHK yer alan hükümlerin iptal edilmiş olması ile MAKAM TAZMİNATLI GÖREVDE BULUNMAYAN VEYA EN AZ 6 AY BULUNMUŞ OLDUKLARI YÜKSEK GÖREVLER VEYA HİZMET YILLARI İÇİN BİR GÖSTERGE RAKAMININ GEÇMİŞTE BAKANLAR KURULU KARARI İLE belirlenmemiş olması VE GÜNÜMÜZDE DE YASAL BİR DÜZENLEME İLE GÖSTERGE RAKAMLARININ BELİRLENMEMİŞ OLMASI nedenleriyle uygulama alanını yitirmiş görünmektedir.

Sonuç olarak değerlendirmemiz:

Mevcutta 5434 sayılı Kanun Ek Madde 68 hükmünün uygulanmasında makam tazminatı gerektiren görevlerde en az 2 yıl görev yapmış olma şartı öncelik olmakta, bunu kazanan emeklilikte görev tazminatı da alabilmektedir.

5434 sayılı Kanun Ek Madde 68 hükmünde yer alan ancak uygulama alanı kalmayan hüküm gereği YENİ BİR YASAL DÜZENLEME veya TOPLU SÖZLEŞME HÜKÜMLERİ ile gösterge rakamlarının belirlenmesi halinde bu durumda olanlar için, yani, makam tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde toplam en az 2 yıl bulunmadan veya bu görevlerde hiç bulunmadan emekliye ayrılmış olanlara en az 6 ay süreyle bulundukları en üst görevleri için en yüksek ödemeye imkan veren görev tazminatı ödemesinin yapılabileceğini değerlendirmekteyiz.

631 SKHK hükmünü görmek için https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2001/07/20010713M1.htm adresi ziyaret edilebilir.

GENEL DEĞERLENDİRMEMİZ:

Ek gösterge açısından:

Emekli aylığını etkileyen en önemli gösterge 5434 sayılı Kanun Ek Madde 70 hükmünde hem emekli aylığı hem de emekli ikramiye hesabında kullanılan oranlardır. Son olarak anılan maddede yapılan değişiklikler ile;
Ek göstergesi 8400 ve daha yüksek olan memurlar için % 255,
Ek göstergesi 7600 (dahil) -8400 (hariç) arasında olan memurlar için % 215,
Ek göstergesi 6400 (dahil) - 7600 (hariç) arasında olan memurlar için % 195,
Ek göstergesi 4800 (dahil) - 6400 (hariç arasında olan memurlar için % 165,
Ek göstergesi 3600 (dahil) - 4800 (hariç) arasında olan memurlar için % 145,
Ek göstergesi 2200 (dahil) - 3600 (hariç) arasında olan memurlar için % 85,
Ek göstergesi 2200'den daha az olan memurlar için de % 55,
Aylık ve ikramiye tutarlarında uygulanan rakamlar belirlenmiştir.
Ancak, yapılan bu değişiklik günümüz şartlarında yetersiz kalmıştır. Temennimiz gerek ek gösterge düzenlemesinin gündeme getirilmesi, dolayısıyla 5434/Ek 68 hükmünün uygulanabilirliğinin sağlanması ve 5434/Ek Madde 70 hükmünün de hiyerarşik durumlar göz önüne alınarak tekrardan düzenlenmesi gerektiği yönündedir.

Emeklilikte Görev tazminatı açısından:

Bugün için, makam tazminatı alanlara görev tazminatı ödenmesi Bakanlar Kurulunun 2008/13694 sayılı Kararınca belirlenen gösterge rakamlarına göre yapılmaktadır. (11.6.2008 tarihli ve 26903 sayılı Resmi Gazete)
Bu kararın 1 inci maddesi:
"Aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa göre almakta olan personelden; bu kanunlarda makam tazminatı öngörülmüş olan kadrolara atanmış olanlardan, almakta oldukları makam tazminatı gösterge rakamı;
6.000 olanlara 9.000,
5.500 - 4.500 olanlara 7.000,
4.000 ve daha az olanlara 6.000,
gösterge rakamının, almakta oldukları makam tazminatı gösterge rakamına ilave edilmesi suretiyle bulunan görev tazminatı gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucunda bulunacak miktarda görev tazminatı ödenir." şeklindedir.

Yani, 6000 makam tazminatlı görevde bulunan 15000 gösterge, (1,012556 x 15000 = 15.189 TL)
5500 makam tazminatlı görevde bulunan 12500 (1,012556 x 12500 = 12.657 TL)
4500 makam tazminatlı görevde bulunan 11500 (1,012556 x 11500 = 11.645 TL)
4000 ve daha az makam tazminatlı görevde bulunan 10000 1,012556 x 10000 = 10.126 TL)

gösterge rakamı üzerinden emekli aylık tutarı ve makam tazminatı tutarı dışında GÖREV TAZMİNATI ödemesi almaktadır.

Dolayısıyla, makam tazminatlı görevleri olmayanlara yeni bir YASAL DÜZENLEME ile görev tazminatı gösterge rakamlarının belirlenmesinde, bulundukları görevlere göre en düşük olarak 5000 gösterge rakamının belirlenmesi bile güncel memur maaş katsayısı dikkate alındığında emekli aylığında 1,012556 x 5000 = 5062 TL. artış sağlanmış olacaktır.

"5434'e tabi memurlar ile 5510'a tabi memurların emekli aylığı hesabındaki farklılıklar" başlığı altında yapmış olduğumuz değerlendirmelerimiz için
https://www.memurlar.net/haber/1122234/ adresimiz ziyaret edilebilir.