MEB; Müfettişler tarafından yapılan inceleme-soruşturma raporlarında yetersiz olan hususları madde madde sıraladı

Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü 12.03.2025 tarih ve 126426106 sayılı yazılarında aşağıdaki açıklamalarda bulunulmuştur.

5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanun'un 1 inci maddesinde Kanun'un amacı; Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişileri veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel kişiler tarafından açılacak özel öğretim kuramlarına kurum açma izni verilmesi, kurumun nakli, devri, personel çalıştırılması, kuramlara yapılacak mali destek ve bu kuramların eğitim-öğretim, yönetim, denetim ve gözetimi ile yabancılar tarafından açılmış bulunan özel öğretim kurumlarının; eğitim-öğretim, yönetim, denetim, gözetim ve personel çalıştırılmasına ilişkin usül ve esasları düzenlemek olarak belirlenmiş ve bu görev de 1 Nolu Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 310 uncu maddesi ile Genel Müdürlüğümüz uhdesine verilmiştir.

5661 Sayılı Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Hakkındaki Kanuna Ek Kanun'un 1 inci maddesinde de gerçek ve tüzel kişiler tarafından yemekli ve yemeksiz öğrenci yurtları ve buna benzer kurumlar açılması ve işletilmesi ortaokul ve ortaöğrenim düzeyinde Milli Eğitim Bakanlığının iznine bağlı olduğu belirtilmektedir. Bu kurumların denetimleri ile ilgili düzenlemeler Genel Müdürlüğümüzce 5661 Sayılı Kanun ve buna dayalı çıkarılan Ortaokul ve Ortaöğretim Kurumları Özel Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nde yapılmıştır.

Ayrıca, 5661 Sayılı ve 5580 Sayılı Kanunlar ile özel öğretim kurumları ile ortaokul ve ortaöğrenim düzeyindeki özel öğrenci yurtlarına yönelik idari para cezası yaptırımı getirilmiştir.

Bilindiği üzere; özel öğretim kurumları ve özel öğrenci yurtları ile ilgili Bakanlık Müfettişleri ve Eğitim Müfettişleri tarafından denetim, inceleme, soruşturma raporları düzenlenmekte ve bu raporlar sayesinde kurumların işleyişlerinin mevzuatımız doğrultusunda yürütülüp yürütülmediği anlaşılabilmekte,

Genel Müdürlüğümüzün uygulamalarına ve politikalarına ışık tutulmaktadır.

Özel öğretim kurumları ile ortaokul ve ortaöğretim kurumu öğrencilerine özel barınma hizmeti veren yerlerle ilgili il milli eğitim müdürlüklerince düzenlenen inceleme, soruşturma, denetim raporları işlem yapılmak üzere Genel Müdürlüğümüze ve il milli eğitim müdürlüklerinin ilgili birimlerine gönderilmektedirler.

Yapılan idari işlemlerin davalara konu edilmesi durumunda ise müfettiş ve muhakkik raporlarındaki tespitler mahkemelerce tetkik edilmekte, dava sürecinin önemli bir kısmı bu raporlar üzerinden yürümekte ve hukuki sonuçlar ortaya çıkarmaktadır.

Ancak inceleme-soruşturma raporları tetkik edildiğinde; bazı dosyalarda inceleme-soruşturma onayı alınması sürecinin başvuru tarihinden itibaren anlatılmadığı, onay konusunun tam olarak yazılmadığı, onay kapsamında iddiaların maddeleştirilerek incelenmediği, yapılan incelemeler neticesinde ortaya çıkan ve ceza gerektiren yeni fiiller için soruşturma onayı alınmadığı, iddialar kapsamında alınan ifade ve toplanan bilgi-belgelerin iddiayı doğrulayıp doğrulanmadığının somut bir biçimde ortaya konulmadığı, hukuki sonuç ile bu sonucu ortaya çıkaran olgular arasındaki illiyet bağının kurulmadığı gibi inceleme-soruşturmalarda teamül haline gelmiş basamakların raporlara tam olarak yansımadığı gözlenmektedir.

Ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Müfettişleri Yönetmeliğinin "Eğitim müfettişleri başkanlığının görevleri" başlıklı 41 inci maddesinin (d) bendinde belirtilen "d) Araştırma, inceleme, soruşturma, ön inceleme, suç duyurusu ve tevdi raporları ile bu kapsamdaki diğer çalışmaları incelemek ve ilgili yerlere sunmak" maddesi işletilmeden; yani Eğitim Müfettişi, Eğitim Müfettiş Yardımcısı ve Muhakkiklerce düzenlenen inceleme-soruşturma raporlarının Eğitim Müfettişleri Başkanlığı İnceleme Komisyonu tarafından incelenmeden işleme alındığı hususlarına da rastlanmaktadır.

Özel öğretim kurumları ve özel barınma yerleri ile ilgili olarak düzenlenen inceleme-soruşturma raporlarının yukarıda açıklanan hususlara yer verilmeden Genel Müdürlüğümüze ve il milli eğitim müdürlüğü özel öğretim şubelerine işlem yapılmak üzere gönderilmiş olması durumunda, bu raporlara dayalı olarak uygulanan idari işlemler için ilgililer tarafından başlatılan hukuki süreçler neticesinde mahkemelerce iptal kararı verilebilmektedir.

Yine bu süreçte; raporlarla ilgili yukarıda ifade edilen durumlar ve inceleme-soruşturma çalışmalarının ayrıntılı bir biçimde raporlaştırılmamış olması, mahkemelerle Genel Müdürlüğümüz ve Valilikler arasında gereksiz yazışmalara da neden olabilmektedir.

Bu nedenle; özel öğretim kurumları ile ortaokul ve ortaöğretim kurumu öğrencilerine özel barınma hizmeti veren yerlerle ilgili olarak valiliğinizce düzenlenen inceleme-soruşturma raporlarında;

a) İnceleme-soruşturma onay sürecinin başlangıcından itibaren (dilekçe/başvuru, Genel Müdürlük sevk tarih ve sayısı, makam onayı gibi) raporda yer verilip verilmediği,

b) Onay konusunun tam olarak(eksiksiz) yazılıp yazılmadığı,

c) Fiilin işlendiği tarihin araştırma yapılarak tespit edilip edilmediği,

ç) İddiaların maddeleştirilmek suretiyle tek tek ele alınıp alınmadığı,

d) İddialar kapsamında alınan ifade ve toplanan bilgi-belgelerin iddiayı doğruladığı/doğrulanmadığının somut bir biçimde ortaya konulup konulmadığı,

e) İnceleme neticesinde ortaya çıkan ve ceza gerektiren yeni fiiller için soruşturma onayı alınıp alınmadığı,

f) Alınan ifade, bilgi-belgelerin soruşturma onayının ilgili maddeler kapsamında ayrı ayrı eğerlendirmesinin yapılarak hangi kuruma, hangi fiilden dolayı ve Kanunun hangi maddesine dayalı olarak hangi teklifin getirildiğinin açıkça belirtilip belirtilmediği,

g) Onay konusu ile ilgili olarak tevdi raporu düzenlenmiş ise rapor kapağının ilgili yerine tarih sayısının yazılıp yazılmadığı,

ğ) Eğitim Müfettiş, Eğitim Müfettiş Yardımcısı ve Muhakkiklerce düzenlenen inceleme-soruşturma raporlarının Eğitim Müfettişleri Başkanlığı İnceleme Komisyonu tarafından incelenerek işlem yapılmak üzere ilgili birime sevk edilip edilmediğinin kontrol edilmesi;

Bu işlemlerin yerine getirilmediğinin tespiti halinde idare tarafından yapılan işlemlerin iptali ile neticelenmemesi, kişiler ve kurumlar açısından maddi-manevi sorumlulukların doğmaması bakımından raporların iade edilerek anılan Yönetmeliğin ilgili maddesi uyarınca Komisyondan geçirilmesi suretiyle sevkinin sağlanması gerekmektedir.

İşte o talimat;

Ahmet KANDEMİR