Dijital Tarımı Yaygınlaştırmada Geç mi Kalıyoruz?

Dünyada ekonomik büyüme ve kalkınmanın itici gücü tarımdır. Tarım sektörü "Tarım 4.0" kavramının ortaya çıkması ve dijital teknolojilerin yaygınlaşması ile birlikte önemli bir dönüşüm geçirmeye başlamıştır. Tarım 4.0 teknolojilerinin benimsenmesi, tarımsal üretkenliği artırma, atıkları azaltma, maliyetleri düşürme, gıda güvenliğini ve kalitesini artırma gibi büyük bir potansiyel ortaya çıkarmaktadır.

Toprağın işlenmesi, tohumun ekilmesi, ürüne dönüştürülmesi ve ürünlerin hasat edilmesi için büyük bir emek ve zaman gerektirmektedir. Artan dünya nüfusu, iklim değişikliği, azalan doğal kaynaklar ve kentleşme gibi küresel zorluklar, tarım sektörünü büyük bir dönüşüme zorlamaktadır. İşte bu noktada dijital tarım, sadece bir seçenek olmaktan çıkıp, gıda güvenliğini sağlamak ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için kritik bir zorunluluk haline gelmektedir.

Neden dijital tarım?

Geleneksel tarım yöntemleri, genellikle "tarlanın her yerine aynı uygulama" prensibiyle ilerler. Ancak tarlaların her köşesi aynı toprak yapısına, aynı nem oranına veya aynı besin ihtiyacına sahip değildir. Bu durum, su, gübre ve kimyasal gibi değerli kaynakların israfına, çevresel kirliliğe ve gereksiz maliyetlere yol açar. İklim değişikliği ise kuraklık, aşırı yağış, don gibi tahmin edilemez hava olaylarını daha sık ve şiddetli hale getirerek tarımsal üretimi doğrudan tehdit etmektedir.

Dijital tarım, bu zorluklara akılcı ve sürdürülebilir çözümler sunar. Temelinde veri bilimi, otomasyon ve hassas uygulama yatar. Tarladan toplanan gerçek zamanlı veriler sayesinde çiftçiler, "sezgi" yerine "bilgiye" dayalı kararlar alarak, her bitkinin ve toprağın spesifik ihtiyaçlarını karşılayabilir. Ayrıca bu uygulama artan işgücü yetersizliğine de doğrudan çözüm olabilmektedir.

Dijital tarım çiftliği, birbirine entegre çalışan akıllı teknolojilerin bir ekosistemidir

" Toprağın nemini, sıcaklığını, pH'ını, besin elementlerini ve hatta bitkinin kendisindeki stresi ölçen akıllı sensorlar, tarlanın her köşesinde dinamik bir işlev görür. Tarlanın mikro-iklim koşullarını anlık olarak raporlar.
" Termal kameralarla donatılmış drone'lar ve uydular, bitki sağlığı, büyüme hızı, hastalık belirtileri, zararlı popülasyonları ve yabancı ot dağılımı hakkında detaylı haritalar sunar. İnsan gözünün göremediği sorunları erken aşamada tespit ederler.
" Akıllı sulama sistemleri, toprak nemi verilerine göre vanaları otomatik açıp kapatırken, değişken oranlı gübreleme ve ilaçlama makineleri, drone'lardan gelen reçete haritalarına göre tarlanın sadece ihtiyaç duyulan bölgelerine hedefli uygulama yapar.
" Gelecekte otonom traktörler ve tarım robotları, ekimden hasada kadar birçok işi insan müdahalesi olmadan gerçekleştirecektir.
" Toplanan tüm veri setleri, bulut tabanlı yazılım platformlarında bir araya getirilir. Yapay zeka ve makine öğrenimi algoritmaları, bu verileri analiz ederek ekim zamanı, sulama miktarı, gübreleme dozu, hastalık/zararlı risk tahminleri ve en uygun hasat zamanı gibi konularda çiftçilere bilinçli kararlar almaları için öneriler sunar.

Dijital tarımla sürdürülebilir, verimli ve karlı bir gelecek sağlanabilir

" Kaynak Verimliliği: Su, gübre ve pestisit gibi girdilerde %15 ile %70 arasında tasarruf sağlanabilir. Bu, hem maliyetleri düşürür hem de doğal kaynaklar üzerindeki baskıyı azaltır.
" %15-25 Oranında Su Tasarrufu, Gübre Tasarrufu, İlaç Tasarrufu
" %5-15 Oranında Verim Artışı: Bitkilerin ideal koşullarda büyümesi ve hassas bakım sayesinde verim yükselir.
" %5-10 Oranında İşgücü Verimliliği Artışı: Otomatikleşen rutin görevler sayesinde işgücü daha kritik alanlara yönlendirilir.
" Ürün Kalitesinde İyileşme: Stresin azalması ve besin dengesinin sağlanmasıyla ürün kalitesi artar.
" Çevresel Etkinin Azalması: Su ve kimyasal kullanımının azalmasıyla sürdürülebilir tarıma katkı sağlanır.
" Veriye Dayalı Karar Alma: Sezgisel yaklaşımlar yerine somut verilere dayalı, bilimsel tarım uygulamaları yapılır.

Tarımın yeni yüzü dijital tarım!

Dijital tarım, sadece büyük ölçekli işletmeler için değil, küçük ve orta ölçekli çiftçiler için de erişilebilir hale gelmektedir. Gelişen teknolojiyle birlikte sensor maliyetleri düşmekte, kullanıcı dostu yazılımlar yaygınlaşmakta ve devlet destekleri artmaktadır. Türkiye gibi geniş tarım arazilerine sahip ülkeler için dijitalleşme, tarımsal potansiyeli tam anlamıyla kullanma ve küresel gıda pazarında rekabet gücünü artırma fırsatı sunmaktadır.

Tarım, geçmişten günümüze bizi besleyen köklü bir sektördür. Ancak gelecekte de bu rolünü sürdürebilmesi için değişime ayak uydurmak zorundadır. Dijital tarım, bu değişimin öncüsüdür; toprağın fısıltılarını duymamızı, bitkilerin ihtiyaçlarını anlamamızı ve doğayla daha uyumlu, daha verimli bir üretim modeline geçmemizi sağlayan akıllı bir köprüdür. Geleceğin tarımı, sadece daha fazla üretmek değil, aynı zamanda daha akıllı, daha sürdürülebilir ve daha çevre dostu üretmek üzerine kuruludur. Bu yolculukta, teknoloji çiftçinin en büyük yardımcısı olacaktır.

Örnek bir dijital tarım çiftliğine ihtiyaç var!

Türkiye, genç nüfusu, geniş tarım alanları ve iklim çeşitliliği ile dijital tarım uygulamaları için büyük bir potansiyele sahiptir. Gerek kamu destekleri gerekse özel sektörün yatırımlarıyla bu alandaki farkındalık ve uygulama düzeyi artmaktadır. Dijitalleşen tarım, ülkemizin gıda güvenliğine katkı sağlamanın yanı sıra, çiftçilerin maliyetlerini düşürerek rekabet güçlerini artırmalarına ve daha sürdürülebilir bir tarım yapmalarına olanak tanımaktadır. Elbette, bu dönüşümün tam anlamıyla yaygınlaşması için çiftçilerin eğitimi, teknolojiye erişim maliyetlerinin düşürülmesi ve altyapı eksikliklerinin giderilmesi gibi konular üzerinde çalışmaya devam edilmesi gerekmektedir.

Bu hususta en büyük eksiklik uygulamanın konuşulanların çok gerisinde olmasıdır. Örneğin tüm parametrelerin birlikte uygulandığı ve sonuçlarının çiftçiler ve kamuoyu ile paylaşıldığı örnek bir dijital tarım çiftliği yoktur. Oysa "işte orada tüm dijital tarım uygulamalarının birlikte yapıldığı örnek bir dijital tarım çiftliğimiz var" diyebilmeliydik!

A. Aydın ÇANKAYA