KDK Açıkladı, Göreve Tekrar İade Edilen Personel, Uzaklaştırma Kayıtlarının Elektronik Ortamlardan Silinmesini İsteyebilir Mi?

Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsmanlık) 22.08.2025 tarih ve 2025/10128-S.25.14623 sayılı kararında aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.

I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ

1. Başvuran ... Ortaokulu'nda Sosyal Bilgiler öğretmeni olarak görev yapmakta iken 16.08.2016 tarihinde görevden uzaklaştırıldığını, bu idari tedbirin herhangi bir disiplin cezasına dönüşmeden 25.05.2018 tarihinde görevine iade edilmesiyle sonuçlandığını, ancak görevine iade edilmesine rağmen söz konusu açığa alınma kaydının halen Milli Eğitim Bakanlığı'nın Personel Yönetim Sistemi ve benzeri elektronik ortamlarda yer almaya devam ettiğini, bu durumun mesleki itibarını zedelediğini, kişisel verilerinin üçüncü kişilerce görülmesi suretiyle hakkında haksız ve olumsuz kanaatlerin oluşmasına neden olduğunu, görevden uzaklaştırma tedbirine ilişkin kaydın kişilik hakları, özel hayatın gizliliği ve hakkaniyet ilkeleri gözetilerek Bakanlık bünyesindeki elektronik ortamlardan silinmesine yönelik tavsiye kararı verilmesini talep etmektedir.

II. İDARENİN BAŞVURUYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARI

2.1. Bakanlığa bağlı bir milyonun üzerinde öğretmenin bilgilerinin MEBBİS e-Personel Modülünde kayıtlı olduğu, bu bilgilerin yalnızca yetkilendirilmiş personel tarafından görülebildiği, üçüncü kişilerin erişiminin mümkün olmadığı,

2.2. Ayrıca söz konusu kayıtların geriye dönük resmi yazışmalara esas olabilecek nitelikte olduğu ve bu nedenle sistemde tutulmaya devam ettiği, İfade edilmiştir.

V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE

12. Somut olayda, başvuranın hakkında KHK'lar ile kamu görevinden çıkarma ve kamu görevine iade işleminin tesis edilmemiş olduğu, OHAL sürecinde hakkında edinilen istihbari bilgi neticesinde görevinden uzaklaştırıldığı ve hakkında Cumhuriyet Başsavcılıklarınca yürütülen soruşturma sonucu alınacak karara göre yeniden karar verilmek üzere makam onayı ile görevine iade edildiği anlaşılmıştır.

13. 657 sayılı Kanun'un 137 ila 145 inci maddelerinde, yetkili amir, organ veya müfettişlere, görevi başında kalmasında sakınca bulunanlar hakkında ihtiyati bir tedbir olarak görevden uzaklaştırma işlemi tesis edilmesi konusunda takdir yetkisi tanınmıştır. Ancak, idarenin takdir yetkisine sahip olması, idarenin keyfi olarak hareket edebileceği anlamına gelmemektedir. İdareye yasalarla tanınan takdir yetkisi mutlak olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır.

14. OHAL sürecinde, 667 sayılı KHK ile idarelere verilen yetki çerçevesinde yetkili amir tarafından kamu görevinden çıkarma kararı verilmeyip, genel hükümler çerçevesinde yine takdir yetkisine dayanarak görevden uzaklaştırma tedbiri uygulananlar hakkında yürütülen soruşturmalar kapsamında FETÖ/PDY örgütü ile iltisaklarına ilişkin yeterli somut bilgi ve/veya belge bulunmaması halinde görevine iade edilmesi söz konusu olmuştur.

15. KHK ile kamu görevinden çıkarılanlardan, yine KHK'yla veya OHAL Komisyonu Kararıyla görevine iade edilenler hakkında KHK hükümlerinin tüm sonuçlarıyla ortadan kaldırıldığına dair mevzuat düzenlemeleri bulunduğundan, ayrıca idare mahkemesi kararıyla görevine iade edilenler bakımından mahkeme kararlarıyla iptal edilen işlem hiç tesis edilmemiş gibi ortadan kalktığından, bu kişilerin kamu görevinden çıkarıldıkları döneme ilişkin kayıtların HİTAP sisteminden çıkarılması konusunda bir tereddüt bulunmamaktadır. Mülga Devlet Personel Başkanlığının görüşleri de bu yöndedir.

16. Ancak, KHK ile kamu görevinden çıkarılan ve daha sonra KHK'yla, OHAL Komisyonu kararıyla veya idare mahkemesi kararıyla göreve dönen, ayrıca idari kararla kamu görevinden çıkarıldıktan sonra idare mahkemesi kararıyla göreve dönen bazı personel hakkında kamu görevinden çıkarılmanın öncesinde bir süre görevden uzaklaştırma tedbiri uygulandığı görülmekte olup, söz konusu kişilerin ve somut olayımızda olduğu gibi OHAL gerekçeleriyle haklarında görevden uzaklaştırma tedbiri uygulanıp kamu görevinden çıkarılma işlemi uygulanmadan görevden uzaklaştırma tedbiri uygulananların görevden uzaklaştırıldığı döneme ilişkin Kurumsal Kaynak Yönetimi (KYK), İnsan Kaynakları Yönetim Sistemi, Sosyal Güvenlik Kurumu Hizmet Takip Programı (HİTAP), Personel Bilgi Sistemi (PBS) ve benzeri elektronik veri tabanlarında bulunan görevden uzaklaştırma tedbirine ilişkin kayıtların silinip silinmeyeceği konusunun açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.

17. Bu konuda, Sosyal Güvenlik Kurumu'nun 29/01/2019 tarihli Duyurusunda, Mülga Devlet Personel Başkanlığının 27/07/2018 tarihli ve E.5044 ve 02/11/2018 tarihli ve E.7160 sayılı görüşlerine atıfta bulunarak, bu kararlarda sadece kamu görevinden çıkarılan dönemde açıkta geçirilen sürelere ilişkin kayıtların silinebileceği yönünde görüş verilmiş olmasına rağmen, genişletici bir yorum yapılarak, "OHAL KHK'sı üzerine görevine son verilen kamu görevlilerinden daha sonra OHAL KHK'sı, Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu kararı veya yargı kararı üzerine görevine iade edilenlerin görevden çıkarıldıkları tarihten göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden tüm aylıkları ile görevlerine son verilme işlemleri ile bağlantılı olarak açığa alındıkları süreler bulunuyor ise bu sürelere ait açıkta iken 2/3 oranındaki ve görevlerine iade edildiklerinde de daha önce noksan ödenen 1/3 oranındaki aylıklarının ödendiği ve emeklilik keseneği ve kurum karşılıklarının/primlerinin gönderildiğine ilişkin resmi yazının Kurumumuza gönderilmesine müteakiben ilgili kamu idaresince de uygun görülmesi halinde Hizmet Takip Programındaki hizmet belgesi ile açık süreler bölümlerinden kamu görevinden çıkarılmalarına ilişkin kayıtların kurum kurumun yetkili personeli tarafından silinmesi mümkün olacaktır." açıklamasına yer verilmiştir.

18. Somut olayda olduğu gibi görevden uzaklaştırılan ve sonradan göreve iade edilenlerin KHK ile ihraç edildikten sonra KHK'yla, OHAL Komisyonu kararıyla veya yargı kararıyla milli güvenliğe tehdit oluşturan örgütlerle ilişkisi olmadığı için göreve iade edilenlerden esas itibariyle bir farkı bulunmamaktadır. Buna rağmen, aynı gerekçelerle haklarında işlem uygulanan söz konusu personelden, ihraç edildikten sonra görevine iade edilenlerin ihraç öncesindeki dönemde gerçekleşen görevden uzaklaştırıldıkları döneme ait kayıtların silinmesi karşısında, ihraç edilmeden görevine iade edilenlerin görevden uzaklaştıkları döneme ait kayıtlarının silinmeyerek farklı bir işleme tabi tutulması eşitliğe ve hakkaniyete aykırı bir durum ortaya çıkaracaktır.

19. Özellikle OHAL sürecinin ilk zamanlarında birçok personel hakkında ivedi bir tedbir olarak idarelerce görevden uzaklaştırma tedbiri uygulanmış, sonrasında bunlar içerisinden haklarındaki bilgiler ciddi görülenler idari kararla veya KHK işlemi ile kamu görevinden çıkarılmış, diğerleri hakkında görevden uzaklaştırma tedbiri kaldırılmıştır. Bu noktada, Kurumumuzun değerlendirmesi önce haklarında görevden uzaklaştırma tedbiri uygulananlardan sonrasında ihraç edilenlerden temize çıkanlar ile idare tarafından yapılan inceleme sonucunda ihraç edilmeksizin görevine iade edilenlerin, aynı gerekçelere dayalı olarak görevden uzaklaştırmış olmaları nedeniyle ayrı muameleye tabi tutulmamaları esasına dayanmaktadır. Buna göre, olağan şartlar altında gerçekleşen görevden uzaklaştırmalar için aynı durumun söz konusu olmadığı göz önünde tutulması gerekmektedir.

21. Başvuru konusu olayda başvuranın, terör örgütü ile işbirliği içerisinde olma ihtimaline binaen görevden uzaklaştırıldığı, sonrasında ise görevine iade edildiği anlaşılmaktadır. Kamu görevine girişten bu görevden ayrılışa kadar kamu görevlisinin özel ve çalışma hayatına ilişkin tüm bilgilerinin yer aldığı özlük dosyasının yalnızca belirli kişilerce ve şartlarda erişilebilir olduğu, bu açıdan kamu görevlilerinin haklarının korunmasının da teminatı olan özlük dosyasında, başvuranın görevden uzaklaştırılmasına ve iadesine ilişkin bilgi ve belgelere yer verilmesinde hukuka ve hakkaniyete aykırılık olmadığı değerlendirilmiştir. Mülga Devlet Personel Başkanlığının ve Kurumumuzun kararlarında, ihraç edildikten sonra KHK'yla, OHAL Komisyonu kararıyla veya yargı kararıyla göreve iade edilenlerin görevden uzaklaştıkları döneme ait kayıtların ilgilinin özlük dosyasında bulunması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

22. Ancak, haksız bir şekilde görevden uzaklaştırılanların açıkta geçen sürelerinin İnsan Kaynakları Bilgi Sistemi, Sosyal Güvenlik Kurumu Hizmet Takip Programı (HİTAP) ve benzeri elektronik veri tabanlarında bulunan görevden uzaklaştırma tedbirine ilişkin kayıtların görülmesi, ilgili/ilgisiz kişilerin bu bilgilere ulaşmasına sebep olabileceği gibi, bu durumun söz konusu resmi belgeleri kullanmak durumunda olan başvuran ve benzer durumdakiler hakkında olumsuz algılara yol açabileceği, böylece kişinin maddi ve manevi zararına yol açabileceği değerlendirilmektedir.

23. Diğer yandan, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'nın duyurusunda, Başkanlıkça kurumların yetki ve sorumluluğunda olan bir konu kendilerine hatırlatılmakta olup, hangi personelin durumunun duyuru kapsamına gireceği hususunda kurumların denetleyici kurumları ile yargı mercilerinin kararlarında yer alan hükümler doğrultusunda tasarrufta bulunmaları gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği uyarınca HİTAP'a elektronik ortamda aktarılan bilgilerin doğruluğundan kamu idarelerinin sorumlu olup, SGK'nın bu husustaki sorumluluğunun hangi sürelerin hizmet sayılacağının tespiti ve kesenek karşılıkların ödenmesinin takibi ile sınırlıdır.

24. Mülga Devlet Personel Başkanlığının sadece ihraç edildikten sonra görevine iade edilenlerin ihraç öncesindeki görevden uzaklaştırıldıkları döneme ait kayıtların ve ibarelerin hizmet belgelerinden silinmesi gerektiği, ancak kamu görevinden çıkarılmadan görevine geri dönen personelin aynı sebebe dayanan görevden uzaklaştırılmalarına ilişkin kayıtların silinmemesi gerektiği yönündeki görüşüne ise yukarıda yer verilen gerekçeler çerçevesinde katılmak mümkün değildir.

25. Sonuç olarak, Kurumumuzca yapılan inceleme ve araştırma neticesinde; kamu görevinden çıkarılmaksızın FETÖ/PDY bağlantısı şüphesiyle görevinden uzaklaştırılan ve idarece gerçekleştirilen soruşturma sonucunda görevine iade edilen başvuranın görevden uzaklaştırılmasına ilişkin kayıtların özlük dosyasında muhafaza edilmesi gerekmekle birlikte, hakkaniyet gereğince İnsan Kaynakları Bilgi Sistemi, Sosyal Güvenlik Kurumu Hizmet Takip Programı (HİTAP) ve benzeri elektronik veri tabanlarında bulunan görevden uzaklaştırma tedbirine ilişkin kayıtların silinmesi gerektiği sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.

VII. KARAR

Açıklanan gerekçelerle; BAŞVURUNUN KABULÜNE,

Başvuranın özlük dosyası haricinde tutulan İnsan Kaynakları Bilgi Sistemi, Sosyal Güvenlik Kurumu Hizmet Takip Programı (HİTAP) ve benzeri elektronik veri tabanlarında bulunan görevden uzaklaştırma tedbirine ilişkin kayıtların silinmesi konusunda MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,

6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, ilgili idare tarafından bu karar üzerine tesis edilecek işlemin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin zorunlu olduğuna,

Kararın BAŞVURANA ve MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA tebliğine,

Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.

Bu bilgiler haricinde hukuki gerekçeler ve mevzuat yönünden konuyu detaylı olarak inceleyen Kamu Denetçiliği Kurumunun (Ombudsmanlık) 22.08.2025 tarih ve 2025/10128-S.25.14623 sayılı kararını bilgisayarınıza indirmek için tıklayınız.

Ahmet KANDEMİR