Özürlü Emekliliğinde Son Durum

iyi günler 27.01.1965 doğumlu olup doğuştan ortapedik özürlüyüm ve bu sebeple askerliğe elverişli olmadığıma dair Eskişehir Askeri Hastanesinden alınmış olan raporum mevcut olup, 01.02.1985 tarihinde emekli sandığına tabi olarak bu raporu ibraz etmeden memur olarak çalışmaktayım, 1999 yılı içinde Vergi indiriminden faydalanabilmek için Vergi dairesi Müdürlüğü'ne yaptığım müracaat üzerine Bursa Devlet Hastanesinden alınmış % 54 lük özürlü olduğuma dair raporum Gelirler Genel Müdürlüğü'ne gönderilmiş burada yapılan inceleme sonucu özürlü durumum % 44 olarak gelirler genel Müdürlüğünce onaylanmış olup 1999 yılından bu tarihe kadar 3. derece sakatlık inmdiriminden faydalanmaktayım.
Yeni çıkan SGK yasasına göre 1999 yılında almış olduğum bu rapora istinaden özürlü hakkıyla emekli olabilirmiyim, İzlemem gereken yollar neler olmalıdır.
Cevabınız için şimdiden teşekkür ederim

Sorunuzu cevaplamadan önce özürlülere yönelik yasal düzenlemeler ve uygulamaları kısaca hatırlatmak istiyoruz,

5434 SAYILI T.C. EMEKLİ SANDIĞI KANUNU VE 5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINDA ÖZÜRLÜLERE AYLIK BAĞLANMASI HALLERİ

MEVCUT DÜZENLEMEDE ÖZÜRLÜLÜK

Özürlülerin emeklilik hakkı, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun 21/04/2005 tarih ve 5335 sayılı Kanun ile değişik 39 uncu maddesinin (j) fıkrasının;?Göreve girişlerinde özürlülere verilecek sağlık kurulu raporları hakkında yönetmeliğe uygun olarak alınmış ve raporda sakatlık oranı en az %40 olanlardan fiili hizmeti 15 yıl olanların istekleri üzerine...? şeklindeki hükmü ile düzenlenmiştir.

Şartları;

- Kamu görevlisi olarak göreve başladıkları tarihte özürlülere verilecek sağlık kurulu raporları hakkında yönetmelik hükümlerine göre alınan sağlık kurulu raporlarında özürlülük oranının en az % 40 olduğunun belirlenmesi,

- En az 15 fiili hizmet yıllarının bulunması,

- Özürlülük aylığı bağlanması talebinin halen kamu görevlisi olarak görev yaptığı süre içerisinde yapması,

Halleridir. ( 1 )

GÖREVE BAŞLAMADAN ÖNCE ÖZÜRLÜ OLAN ANCAK NORMAL ATAMA İLE GÖREVE BAŞLAYANLARIN MEVCUT DURUMDA HAKLARINDA YAPILACAK İŞLEMLER

Kamu görevlisi olarak özürlülere ilişkin mevzuata tabi olmadan normal atama suretiyle göreve giren, ancak göreve girmeden önce herhangi bir sebepten dolayı alınmış olan sağlık kurulu raporları bulunanların, görevde iken 15 hizmet yıllarının bulunması ve bu raporlarındaki özürlülük oranının en az % 40 olduğu Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca karar verilmesi halinde 5434 sayılı Kanunun 39 uncu maddesinin (j) bendi hükmünden yararlanmaları mümkün bulunmaktadır. Bu konuda bilgi için tıklayınız.

Ancak, kamu görevlisi olarak göreve başlamadan önce özürlü olmalarına rağmen göreve girmeden önce bu durumlarını belgeleyen raporları bulunmayanların, göreve girdikten sonra alacakları sağlık kurulu raporlarına istinaden işlem yapılmasına yukarıda yer alan madde hükmü cevaz vermemektedir

YENİ DÜZENLEMEDE ÖZÜRLÜLÜK

Yeni düzenleme olan 5510 sayılı Kanunda özürlülere yönelik ayrıca bir hükme yer verilmemiştir. Bu durumdakilerden 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden sonra ilk defa kamu görevlisi olanlar hakkında uygulanacak hükümler Kanunun 28 inci maddesinde, halen kamu görevlisi olarak görev yapanlar hakkında uygulanacak olan hükümler de Kanunun geçici 4 üncü maddesinde yer aldığını görmekteyiz, Bu hükümlere göre özürlü kamu görevlilerine özürlülük aylığı yerine yaşlılık aylığı adı altında aylık bağlanmasının belirlendiğini görmekteyiz. ( 2 )

Şartları;

5510 sayılı Kanuna tabi kamu görevlisi olarak çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün en az % 60'ını veya görevlerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybeden ancak daha önce malullük aylığından yararlanamayan ve bu durumları Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca tespit edilen kamu görevlilerine;

En az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve aynı zamanda en az 3960 gün (11 yıl) malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla,

yaşlılık aylığı bağlanacaktır.

Ayrıca, Sosyal Güvenlik Kurumunca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca düzenlenecek rapor ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının (sağlık hizmet sunucuları ile çalışma gücündeki kayıp oranı ile ilgili olarak Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğini görmek için tıklayınız );

% 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün (12 yıl),

% 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün (13 yıl),

malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartıyla ve herhangi bir yaşın dolumu aranmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumun Sağlık Kurulunca kontrol muayenesine tabi tutulmak suretiyle yaşlılık aylığına hak kazanacakları hususu da yer almaktadır.

KAMU GÖREVLİLERİNDEN (DEVLET MEMURU) ÖZÜRLÜ DURUMDA BULUNUP BU DURUMLARINI BELGELEYENLER, DOĞUŞTAN ÖZÜRLÜ OLMALARINA RAĞMEN GÖREVE BAŞLAMADAN ÖNCE BU DURUMLARINI BELGELEYENLER İLE ÇALIŞMAYA BAŞLADIKTAN SONRA ÇALIŞMA GÜCÜNDEKİ KAYIP ORANLARINI YİTİRENLERE YAŞLILIK AYLIĞI BAĞLANMASI YÖNÜNDE YAPILAN DÜZENLEME

Halen kamu görevlisi olarak görev yapmakta olanlardan özürlü durumda bulunanlar hakkında yapılacak işlemlere ait düzenleme 5510 sayılı Kanunun ?5434 sayılı Kanuna ilişkin geçiş hükümleri başlıklı? Geçici 4 üncü maddesinin 6 ncı fıkrası ile düzenlenmiştir. ( 3 )

Bu hüküm 2008 yılı Ekim ayı başı itibariyle yürürlüğe girmiş olup, bu tarihten önce;

5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmaya başlamış olma,

Çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az % 40 oranında özürlü olduklarını gösterir sağlık kurulu raporunun bulunması,

Sonradan en az % 40 oranında doğuştan özürlü olduklarını belgeleyenler,

Aylık talep tarihinde kamu görevlisi olarak görev yapma,

şartları ile; en az 5400 gün (15 yıl) emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla yaşlılık aylığı bağlanacağı öngörülmektedir.

Ayrıca, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce özürlü olmalarına rağmen özürlülük aylığına hak kazanamayanlara ilişki yeni bir düzenleme olarak görülen ve çalışmaya başladıktan sonra, Sosyal Güvenlik Kurumunca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;

% 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760 (16 yıl),

% 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480 (18 yıl),

emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, yaşlılık aylığına hak kazanacakları hükmü de yer almaktadır. Bu düzenlemeler özürlü durumda bulunan kamu görevlileri yönünden mağduriyetlerinin giderilmesine yönelik bir düzenleme olarak görülmektedir.

KAMU GÖREVLİSİ OLARAK GÖREV YAPAN ÖZÜRLÜLERİN YUKARIDA YER ALAN HİZMET SÜRELERİNE SOSYAL SİGORTALAR VEYA BAĞ-KUR KANUNUNA TABİ OLARAK GEÇEN SİGORTALILIK SÜRELERİNİN DAHİL EDİLMESİ

Halen kamu görevlisi olarak görev yapmakta olan özürlülerin, kamu görevlisi olarak görev yapmadan önce geçmiş olması şartıyla 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun ile 1479 sayılı Bağ-Kur Kanununa tabi geçen sürelerin mevcut olması halinde aylık bağlanması için durumlarına göre öngörülen 15, 16 ve 18 yılın doldurulmasında dikkate alınmaktadır.

Bu açıklamalardan sonra sizin durumunuza gelince;

Doğuştan özürlü olmanız ve özürlülük oranınızın da % 54 olduğu ve hizmet sürenizin de 15 yıldan fazla olduğunu anlamaktayız. Bu durumunuz dikkate alındığında durumunuzun, 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamına girdiğini görmekteyiz, Hareket noktanız, elinizde bulunan raporunuz ile birlikte görev yapmakta olduğunuz kurumunuza başvuruda bulunmanız ve kurumunuz kanalı ile de Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına bağlı olan ve kamu görevlilerine yönelik işlemleri yapan Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Dairesi Başkanlığına (Milli Müdafaa Caddesi No.24 Bakanlıklar) talebinizin iletilmesinde fayda görmekteyiz.

Yukarıda yaptığımız açıklamalar içerisinde de belirtildiği gibi, göreve girmeden önce özürlü olduklarına dair raporu olan, rapordaki özürlülük oranı da en az % 40 oranında bulunanların, göreve özürlülük kontenjanında girmeseler dahi, Sosyal Güvenlik Kurumunun uygulamasında (Bu konuda bilgi için tıklayınız. ) yine özürlülükle ilgili kanun hükmünden yararlandırılmalarının sağlandığını belirtmiştik, dolayısıyla 5510 sayılı Kanunla kapsamlı bir düzenleme yapılmamış olsaydı dahi sizin özürlülere ilişkin hüküm kapsamında olduğunuz, anlaşılmaktadır.

( 1) 5434 S.K. Madde 39 - Emekli aylığı aşağıdaki hallerde bağlanır:
a) Cumhurbaşkanlığında bulunanların bu yerlerden ayrılışlarında istekleri üzerine;
?
j) (Ek: 13/11/1981-2559/3 md.; Değişik:21/4/2005 - 5335/3 md.) Göreve girişlerinde, Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak alınmış ve raporda sakatlık oranı en az % 40 olanlardan fiili hizmeti 15 yıl olanların istekleri üzerine,
?

( 2) 5510 S.K. MADDE 28- Yaşlılık sigortasından sigortalıya sağlanan haklar şunlardır:
a) Yaşlılık aylığı bağlanması.
,,,
Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 25 inci maddenin ikinci fıkrasına göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özürü bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.
Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,
malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bunlar 94 üncü madde hükümlerine göre kontrol muayenesine tâbi tutulabilirler.
,,,

5510 S.K. Geçici 4 Madde Fıkra 6 "Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az % 40 oranında özürlü olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu bulunanlar ile en az % 40 oranında doğuştan özürlü olduklarını belgeleyenlerden aylık talep tarihinde bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlara; en az 5400 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş ya da emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, istekleri halinde bu madde hükümleri esas alınarak yaşlılık aylığı bağlanır. Ancak çalışmaya başladıktan sonra, Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760,
b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480,
gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla, haklarında bu fıkra hükümleri uygulanır."

( 3) 5510 S.K. Geçici 4 Madde Fıkra 6 "Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az % 40 oranında özürlü olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu bulunanlar ile en az % 40 oranında doğuştan özürlü olduklarını belgeleyenlerden aylık talep tarihinde bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlara; en az 5400 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş ya da emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, istekleri halinde bu madde hükümleri esas alınarak yaşlılık aylığı bağlanır. Ancak çalışmaya başladıktan sonra, Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760,
b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480,
gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla, haklarında bu fıkra hükümleri uygulanır."