Belediyelerdeki hangi kadrolara sınavsız atama yapılabilir?

SORU: Merhabalar
Manisa ili, .. ilçesi ... belediye başkanlığında fen memuru vekili görevinde çalışmaktayım. ... Üniversitesi inşaat meslek yüksek okulunu bitirdim. 5 yıl .. belediyesi fen işleri servisinde görev yaptım, 1 yıl ara verdim ve sonra şu an ... belediye başkanlığında fen memuru vekili görevinde tekrar işe başladım. Fakat geçici işçi statüsünde çalışmaktayım.
5393 sayılı Kanunun 49. maddesine göre sözleşmeli olarak boş olan fen memuru kadrosu karşılığında çalışmak istiyorum. Kanunda benim anladığıma göre belediye meclisi; göreve alıp başlatma ve maaşımı belirleyecek karar alarak ve sözleşme örneklerini, sözleşmenin imzalanmasını izleyen 30 gün içinde İçişleri Bakanlığına ve Maliye Bakanlığına göndererek ve her yıl bu şekilde yenileyerek sözleşmeli personel yani 657 sayılı Kanunun 4/B si şeklinde olacağım. Benim anladığım bu şekilde... Sizce bu işlem doğru olur mu? Prosedür gereği nasıl bir işlem yolu izlenmeli hususunda yardımcı olursanız memnun olurum. Şimdiden teşekkür eder çalışmalarınızda başarılar dilerim.

CEVAP: 5393 sayılı Belediye Kanunun "norm kadro ve personel istihdamı" başlıklı 49. maddesinde şu hüküm yer almaktadır.

"1. fıkra: Norm kadro ilke ve standartları İçişleri Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı tarafından müştereken belirlenir. Belediyenin ve bağlı kuruluşlarının norm kadroları, bu ilke ve standartlar çerçevesinde belediye meclisi kararıyla belirlenir.

2. fıkra: Belediye personeli, belediye başkanı tarafından atanır. Birim müdürlüğü ve üstü yönetici kadrolarına yapılan atamalar ilk toplantıda belediye meclisinin bilgisine sunulur.

3. fıkra: Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plâncısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz. Bu personelin, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları şarttır. Bu fıkra uyarınca sözleşmeli olarak istihdam edileceklere ödenecek net ücret, söz konusu kadro unvanı için birinci derecenin birinci kademesi esas alınmak suretiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net tutarının yüzde 25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararıyla belirlenir. Genel hükümlere göre birinci dereceden kadro ihdas edilemeyen kadro unvanları için ise o kadro unvanından ihdası yapılmış en yüksek kadro derecesinin birinci kademesi esas alınır ve yapılacak ödemenin azami tutarı yukarıda belirtilen usûle göre tespit olunur. Bu fıkra hükümlerine göre çalıştırılacak personel için İçişleri Bakanlığı unvanlar itibarıyla sınırlama getirebilir.

4. fıkra: Avukat, mimar, mühendis (inşaat mühendisi ve harita mühendisi olmak kaydıyla) ve veteriner kadrosu bulunmayan veya işlerin azlığı nedeniyle bu unvanlarda kadrolu personel istihdamına ihtiyaç duyulmayan belediyelerde, bu hizmetlerin yürütülmesi amacıyla, haftanın ya da ayın belirli gün veya saatlerinde kısmi zamanlı olarak sözleşme ile personel çalıştırılabilir. Kısmi zamanlı olarak çalıştırılacak personel sayısı yukarıda belirtilen her unvan için birden fazla olamaz ve bunlarla yapılacak sözleşme süresi takvim yılını aşamaz. Bunlara ödenecek net ücret, aynı unvanlı kadroların birinci derecesinin birinci kademesi için yapılması gereken bütün ödemeler toplamının net tutarının yarısını geçmemek ve çalıştırılacak süre ile orantılı olmak üzere belediye meclisi kararı ile tespit edilir. Bu fıkra uyarınca sözleşmeli personel olarak çalıştırılanlar için iş sonu tazminatı ödenmez ve işsizlik sigortası primi yatırılmaz. Bunlardan yaptıkları başka işler sebebiyle herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tâbi olanlar için sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası primi yatırılmaz ve aynı kişi birden fazla belediye veya bağlı kuruluşta çalıştırılamaz.

5. fıkra: Üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri uyarınca çalıştırılacak personele her ne ad altında olursa olsun sözleşme ücreti dışında herhangi bir ödeme yapılmaz ve ücret mahiyetinde aynî ya da nakdî menfaat temin edilmez. Bu personel hakkında bu Kanunla düzenlenmeyen hususlarda vize şartı aranmaksızın 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilenler hakkındaki hükümler uygulanır. Bu personele ait sözleşme örnekleri sözleşmenin imzalanmasını izleyen 30 gün içinde İçişleri Bakanlığına ve Maliye Bakanlığına gönderilir.

6. fıkra: Kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen memurlar, belediye başkanının talebi, kendilerinin ve kurumlarının muvafakatiyle, belediyelerin birim müdürü ve üstü yönetici kadrolarında geçici olarak görevlendirilebilirler. Bu şekilde görevlendirmelerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68 inci maddesinin (B) fıkrasında öngörülen şartlar dikkate alınır. Belediyelerde bu şekilde istihdam edilen personel kurumlarından izinli sayılırlar. Bu personelin görevlendirildikleri süre zarfındaki, görevlendirildikleri kadroya ait her türlü malî hakları ile kurumları tarafından karşılanması gereken sosyal güvenlik ve benzeri diğer hakları belediye tarafından ödenir. İzinli oldukları müddet, terfi ve emekliliklerinde hesaba katılır ve terfi haklarını kazananlar başkaca bir işleme lüzum kalmaksızın terfi ettirilirler. Bu şekilde görevlendirilenler, görevlendirme süresinin sona ermesinden itibaren onbeş gün içerisinde yazılı olarak kurumlarına başvurmaları hâlinde en geç bir ay içerisinde kadrolarına veya müktesebine uygun başka bir kadroya atanırlar.

7. fıkra: Norm kadrosunda belediye başkan yardımcısı bulunan belediyelerde norm kadro sayısına bağlı kalınmaksızın; belediye başkanı, zorunlu gördüğü takdirde, nüfusu 50.000'e kadar olan belediyelerde bir, nüfusu 50.001-200.000 arasında olan belediyelerde iki, nüfusu 200.001-500.000 arasında olan belediyelerde üç, nüfusu 500.000 ve fazla olan belediyelerde dört belediye meclis üyesini belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirebilir. Bu şekilde görevlendirilen meclis üyelerine belediye başkanına verilen ödeneğin 2/3'ünü aşmamak üzere belediye meclisi tarafından belirlenecek aylık ödenek verilir ve taleplerine göre bir sosyal güvenlik kurumu ile ilişkilendirilir. Bu şekilde görevlendirme, memuriyete geçiş, sözleşmeli veya işçi statüsünde çalışma dâhil ilgililer açısından herhangi bir hak teşkil etmez ve belediye meclisinin görev süresini aşamaz. Sosyal güvenlik prim ve benzeri giderlerden kurum karşılıkları belediye bütçesinden karşılanır.

8. fıkra: Belediyenin yıllık toplam personel giderleri, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşamaz. Nüfusu 10.000'in altında olan belediyelerde bu oran yüzde kırk olarak uygulanır. Yıl içerisinde aylık ve ücretlerde beklenmedik bir artışın meydana gelmesi sonucunda personel giderlerinin söz konusu oranları aşması durumunda, cari yıl ve izleyen yıllarda personel giderleri bu oranların altına ininceye kadar yeni personel alımı yapılamaz. Yeni personel alımı nedeniyle bu oranın aşılması sebebiyle oluşacak kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren hesaplanacak kanunî faiziyle birlikte belediye başkanından tahsil edilir. Personelin her türlü alacakları zamanında ve öncelikle ödenir.
Sözleşmeli ve işçi statüsünde çalışanlar hariç belediye memurlarına, başarı durumlarına göre toplam memur sayısının yüzde onunu ve Devlet memurlarına uygulanan aylık katsayının (20.000) gösterge rakamı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarı geçmemek üzere, hastalık ve yıllık izinleri dâhil olmak üzere, çalıştıkları sürelerle orantılı olarak encümen kararıyla yılda en fazla iki kez ikramiye ödenebilir." hükmü yer almaktadır.

Anılan hükümde belediyelerde 657 sayılı Kanun ile öngörülen istihdam şekillerinden farklı olarak 3 değişik istihdam şekli getirilmiştir. Bu istihdam şekilleri 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) bendi ile düzenlenen sözleşmeli istihdamdan ve ek 8 ve 9 uncu maddelerinde düzenlenen geçici süreli görevlendirmeden farklıdır. Bu istihdam şekillleri şu şekildedir:

1- Tam zamanlı sözleşmeli istihdam (3 üncü fıkra hükmü)

2- Kısmı zanlı sözleşmeli istihdam ( 4 üncü fıkra hükmü)

3- Birim müdürü ve üstü yönetici kadrolarında geçici olarak görevlendirilmedir.( 6ıncı fıkra hükmü)

Celal Bayar Üniversitesi. İnşaat Meslek Yüksek Okulunu bitirmeniz sebebiyle 3795 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi hükmü uyarınca tekniker unvanını ihraz ettiğiniz aşikardır.

Açıklamalardan belediyede tam zamanlı sözleşmeli olarak çalışmayı düşündüğünüz anlaşılmaktadır. 5393 sayılı Belediye Kanunun norm kadro ve personel istihdamı başlıklı 49. maddesinin 3 üncü fıkrası uyarınca (kadrolu tekniker veya fen memuru kadrolarına atama yapılmaksızın) fıkrada belirlenen ücret sınırları içerisinde kalmak şartı ile belediye meclisi kararıyla belirlenen ücret üzerinden sözleşme yapılarak sözleşmeli istihdamınız mümkün bulunmaktadır.

Anılan Kanunun 5 inci fıkrasında yer alan "Bu personele ait sözleşme örnekleri sözleşmenin imzalanmasını izleyen 30 gün içinde İçişleri Bakanlığına ve Maliye Bakanlığına gönderilir." hükmü uyarınca sözleşmeli sözleşmenin belirtilen bakanlıklara gönderilmesi dışında bir prosedür bulunmamaktadır.

Ancak bu fıkra hükümlerine göre çalıştırılacak personel için İçişleri Bakanlığınca unvanlar itibarıyla sınırlama getirebilir. Bakanlığın sınırlama getirildiğine ilişkin bir bilgi tarafımızca bilinmemektedir.