Askerliği kısmi borçlanmada, işçi ile memur arasında fark var mı?

Konu:

Selam;

Ben 13.05.1968 doğumluyum ve ilk işçi olarak işe başlangıç tarihim 10.12.1989.

Maliye Bakanlığında Yardımcı Hizmetler kadrosunda Bekçi olarak çalışıyorum. Maliye Bakanlığına, 18.05.1993 yılında girdim ama memuriyete geçişim, 18.05.1993.

Ben "Erkek Sigortalıların Tamamlaması Gereken Yaş, Sigortalılık Süresi ve Prim Gün Sayısı" cetveline göre ilk işe giriş tarihim itibariyle, "24.11.1989-23.05.1991" aralığından faydalanarak 52 yaşımda emekli olabileceğimi sanıyorum, o nedenle Askerlik Süremden 20 gün kadar alıp "24.05.1988-23.11.1989" dilimine girip 51 yaşımda emekli olmayı hesaplıyordum.

İl Defterdarlığına gerekli evraklarımı gönderdiğimde bana Memurlar kısmi askerlik borçlanması hakkından faydalanamaz dediler. Bende Yalova SGK kurumuna gittim. Onlarda 5510 sayılı kanunun 41. maddesi gereği işçi ve Bağkur'lular kısmi borçlanma yapabilirken memurlar bu haktan faydalanamaz dediler.

Öncelikle şunu öğrenmek istiyorum.

1. Bu söylenenler doğru mu?

2. (eğer doğruysa) Bu konuda dava açılabilir mi?

Teşekkür ederim.

Sorunuz özelinde 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlüğü öncesindeki Devlet memurlarının kısmi askerlik borçlanması yapabilir mi? konusunu değerlendirmekteyiz.

5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Ek Madde 8 hükmü;

102 nci maddede yazılı süreler içinde yazı ile Sandığa müracaat edeceklerin;

a) Borçlandırılma mevzuuna giren geçmiş hizmetlerinin,

b) Emvali metruke veya mübadil hesabı carisinden aylık, ücret almak suretiyle geçmiş sürelerinin,

c) Muvazzaf ve ihtiyat askerlikte er olarak geçen sürelerinin,

d) 1/1/1950 tarihinden sonra yedek subay okulunda öğrenci olarak geçen sürelerinin,

e) Sonradan kanunla sürekli hale getirilen kadrolarda ve sigorta dışında geçen sürelerinin,

En çok 15 yılı, istek tarihindeki (Resen emekliye sevk olunanlarla, ölenlerin vazife ile ilgilerinin kesildiği tarihlerdeki) emeklilik keseneğine esas derece tutarları nazara alınmak ve bu tarihlerde derece tutarlarının tabi olduğu kesenek ve karşılık tutarı üzerinden borçlandırılmak suretiyle fiili hizmet sürelerine eklenir.

Ancak; muvazzaf ve ihtiyat askerlikte er, yedek subaylıkta yedek subay okulu öğrencisi olarak geçmiş ve bu maddeye göre borçlanılması kabul edilmiş bulunan hizmetlerden:

1. Daha önce herhangi bir sebeple fiili hizmet sayılan süreler,

2. Hastalık veya cezai bir sebeple uzayan süreler,

3. Vazife malülüğü sebebiyle kendilerine vazife malülüğü aylığı bağlanmış olanların da erlikte ve yedek subay okulunda geçen süreleri için borçlanma yapılmaz.

Çeşitli kanunlarla borçlandırılan süreler ile bu madde gereğince eklenecek sürelerin toplamı 10 yılı geçemez.

Sandıkça adlarına borç kaydedilecek bu paralar, müracaat tarihlerini takip eden aydan itibaren keseneğe esas derece tutarları üzerinden emeklilik keseneği nispetinde 16 ve 17 nci maddeler gereğince kurumları tarafından tahsil edilerek Sandığa gönderilir.

İsteyenler borçlandıkları paraları toptan ödeyebilecekleri gibi, aylıklarından daha fazla miktarda kesinti de yaptırabilirler.

Borçlanma isteğinden dönülemez.

87 inci maddede yazılı olanların ayrılışlarında borçlanmaları iptal edilerek bundan tahsil edilen miktarlar kesenekleri ile birlikte kendilerine geri verilir.

83 üncü maddede yazılı miktarlara borçlandırılan paradan yalnız tahsil edilen miktarlar eklenerek artığı silinir.

Borçlanmaları iptal edilenlerden tekrar emeklilik hakkı tanınan vazifelere girenlerin aldıkları toptan ödeme veya keseneklerini 102 nci maddeye göre geri vermiş olmaları halinde iptal edilen borçlanmaları ile silinen borç artıkları yenilenir.

Borçlandırıldıkları paraların tamamını ödemeden emekli, adi veya vazife malüllüğü aylığı bağlananların bağlanan aylıklarından,

Dul ve yetimlerine aylık bağlanmasını gerektiren hallerde borç artıkları bağlanan aylıklar nispetinde dul ve yetimlere bölünerek bu aylıkların her birinden,

Emeklilik keseneği nispetinde tahsil olunur.

Aylığa müstehak dul ve yetim bırakmadan ölüm halinde veya dul ve yetimlerin aylıklarının bu kanun hükümlerine göre kesilmesinde, kendilerine isabet eden borç artığı aranmaz.

Bunlardan tekrar veya sonradan aylığa müstehak olacakların hisselerine isabet eden borçlar aylıklarından tahsil olunur.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükmü;

MADDE 41- Bu Kanuna göre sigortalı sayılanların;

a) Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalı kadının, iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreleri,

b) Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri,

c) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların, personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,

d) Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,

e) Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,

f) Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri,

g) Grev ve lokavtta geçen süreleri

h) Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri,

ı) Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri,

i) Bu bendin yürürlüğe girdiği tarihten sonraki sürelere ilişkin olmak üzere, 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri,

j)Sigortalı olmaksızın, 8/4/1929 tarihli ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yurt dışına gönderilen ve öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini tamamlamış olanların, yurt dışında resmi öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmı,

kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları ve talep tarihinde 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın % 32'si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılarak, borçlandırılan süreleri sigortalılıklarına sayılır. (i) bendi kapsamında borçlanılacak sürelere ilişkin genel sağlık sigortası primlerinin ödenmiş olması halinde, genel sağlık sigortası primi ödenmiş bu sürelere ilişkin borçlanma tutarı % 20 oranı üzerinden hesaplanır.

Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar için ise yeni başvuru şartı aranır. Primi ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmaz. Borçlanma sürelerinin ne şekilde belgeleneceğini belirlemeye Kurum yetkilidir.

Bu Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür. Sigortalılık borçlanması ile aylık bağlanmasına hak kazanılması durumunda, ilgililere borcun ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren aylık bağlanır.

Borçlanılan süreler, uzun vadeli sigorta ve genel sağlık sigortası bakımından;

a) (Değişik: 4/7/2012-6353/37 md.) Birinci fıkranın (a), (b), (d), (e), (f), (g), (h) ve (j) bentleri gereği borçlananlar, borçlandığı tarihteki 4 üncü maddenin birinci fıkrasının ilgili bendine göre,

b) (Değişik: 13/2/2011-6111/30 md.) Birinci fıkranın (c) ve (ı) bentleri gereği borçlananlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendine, (i) bendine göre borçlananlar ise 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre,

sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

Bu Kanunun yürürlük tarihinden sonraki sürelere ait borçlanmalarda; borçlanılan prime esas gün sayısı borçlanılan ilgili aylara mal edilir. Seçilen prime esas kazanç, borcun ödendiği tarihteki prime esas asgari kazanca oranlanarak, söz konusu oran ilgili ayın prime esas asgari kazancı ile çarpılır. Bulunan tutar, ilgili ayın prime esas kazancı kabul edilir. Ancak hesaplanan prime esas kazanç hiçbir suretle o ayın prime esas azami kazancını geçemez.

HÜKÜMLERİN YORUMU;

1- 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun borçlanma sürelerini belirten bu ilgili hükümlerinde "Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreler" borçlanılarak hizmetelere eklenebilmektedir.

2- 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu ek madde 8 hükümlerinde bulunulan borçlanılacak sürelerin çoğu 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genell Sağlık Sigortası Kanununa taşınmış durumdadır.

3- Borçlanmalarda her iki hükmün de uygulanabileceğini değerlendirmekteyiz.

4- Hem ek madde 8 hükmünde, hem madde 41 hükmünde askerlik sürelerinin tamamının borçlanılması yönünde kısıtlayıcı bir ifadenin yer almadığını belirtebiliriz.

5- Devlet memurları askerlik sürelerinin isterse tamamını, isterse kendilerine yetecek kadar süresini borçlanabileceklerini değerlendirmekteyiz.

6- 08/09/1999 tarihinden önce memurluğa başlamış Devlet memurlarının yaş grupları 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Geçici Madde 205 hükmüne gore yapıldığından, 15 Haziran 2002 tarihindeki hizmet süresinin yaş grubunun tespitinde önemi yüksek olmaktadır.

7- Devlet memurlarının yaş grubunda sigortalı başlangıcının pek bir avantajı bulunmamaktadır. Bu konudaki değerlendirmelerimize sitemizde yer vermiş durumdayız.

8- Bu açıklamalarımıza gore halen devlet memuru olarak çalışıyorsanız, askerlik sürenizin bir kısmının borçlanılmasının size bir fayda sağlamayacağınız değerlendiriyoruz.

9- Devlet memuru olarak görev yapmakta olduğunuzu anladığımızdan, askerlik süreniz 08/09/1999 tarihinden önceyse, bugün için borçlanırsanız, yaş grubunuz 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Geçici Madde 205 hükmüne gore 15 Haziran 2002 tarihindeki hizmetinizi çoğaltacağından yaş grubunuzu daha öne alabileceğini değerlendirmekteyiz.

10- Askerlik borçlanmasında yaş ve hizmet olarak ve de borçlanma tutarı olarak İŞÇİLER ile MEMURLAR açısından farklılıklar bulunduğunu belirtebiliriz.

11- Devlet memuru olduğunuzdan, askerlik borçlanma müracaatınızı Ankara Sosyal Güvenlik Kurumuna yapmanız gerektiğini tavsiye edebiliriz.