Hangi kurum, unvan değiştirme sınavını kendisi yapabilir?
SORU: Bir Bakanlıkta görev yapmaktayım. Kurumum uzun zamandır unvan değişikliği sınavı açmamaktadır. Genel Yönetmelikte değişiklik yapıldı ve kurumlara kendi sınavlarını kendilerinin yapması hakkı tanındı. Mesela üniversiteler kendi unvan değişikliği sınavını kendileri yapıyor. Buna rağmen kurumum unvan değişikliği sınavı düzenlemiyor. Kurumumun unvan değişikliği sınavı düzenlemesinde mevzuata aykırılık var mı?
CEVAP: Görevde Yükselme Genel Yönetmeliğinin 12 inci maddesi şu şekildedir:
"Yazılı sınav, bu sınava ilişkin konu başlıklarına duyuruda yer verilmek suretiyle, mahalli idareler için İçişleri Bakanlığınca, yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumları için Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca olmak üzere, ilgili kurumlarca belirlenecek konularda yapılır. Yazılı sınav kurum ve kuruluşlarca yapılabileceği gibi, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığına, Milli Eğitim Bakanlığına, Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Genel Müdürlüğüne veya yükseköğretim kurumlarından birine yaptırılabilir. Bu Yönetmelik kapsamında bulunan il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri ve belediyelerin kurdukları birlik, müessese ve işletmeler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar tarafından talep edilmesi halinde, bu kurumların görevde yükselme sınavları ile unvan değişikliği sınavları İçişleri Bakanlığınca merkezi olarak yaptırılır. Ayrıca, yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarından talep gelmesi halinde, bu kurumların personelinin sınavları Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca merkezi olarak yaptırılır."
Yine, aynı Yönetmeliğin ek 3'üncü maddesinde ise, "Bu Yönetmelik kapsamındaki personelin, en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin görevlere atanmaları, sözlü sınava ilişkin hükümleri hariç olmak üzere bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yapılacak unvan değişikliği sınavı sonundaki başarısına göre gerçekleştirilir. Unvan değişikliği sınavları, kurumlarca belirlenecek görev alanları ve atama yapılacak görevin niteliğine ilişkin konularda yazılı olarak yaptırılır ve bu sınavlara katılacaklarda, kurumda veya öğrenim durumları ile ilgisi bulunmayan görevlerde belirli süre hizmet yapmış olma şartı aranmaz. Unvan değişikliği sınavı kapsamındaki görevlere, sadece kurumun kendi personeli başvurabilir." hükmü mevcuttur.
Bu iki hüküm bir arada değerlendirildiğinde, unvan değişikliği sınavının, görevde yükselme sınavından farklı olarak, kurumların kendisince yapılamayacağı sonucu çıkmaktadır. Nitekim bu uygulama, mesleki veya teknik bir öğrenime dayalı olma niteliğine sahip bulunan unvan değişikliği sınavının güvenliği bakımından daha uygun olacaktır.
Ancak, bu uygulamanın tek istisnası, yükseköğretim kurumlarıdır. Üniversiteler, kendi unvan değişikliği sınavlarını kendileri düzenleyebilmektedirler. Zira, söz konusu kurumlar mevzuat tarafından zaten sınav yaptırılacak kurumlar olarak belirlenmiştir.