Millî Eğitim Bakanlığı Denklik Yönetmeliği
Resmî Gazete : 5.3.2004/25393
Tebliğler Dergisi : NİSAN 2004/2559
Ek ve Değişiklikler:
1) 8.9.2004/25577 RG (EYLÜL 2004/2564 TD)
2) 23.2.2005/25736 RG
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 ? Bu Yönetmeliğin amacı, yurt dışındaki ilköğretim veya orta
öğretim kurumlarında öğrenim görenlerin denklik işlemlerinin yapılmasına
ilişkin iş ve işlemleri düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 ? Bu Yönetmelik, yurt dışındaki ilköğretim ve orta öğretim
kurumlarında öğrenim görenlerin denklik işlemleri ile ilgili iş ve
işlemleri kapsar.
Dayanak
Madde 3 ? Bu Yönetmelik, 3797 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilât ve
Görevleri Hakkında Kanunun 2 nci ve 8 inci maddeleri, 222 sayılı
İlköğretim ve Eğitim Kanunu, 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu ile
2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun
hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 ? Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık : Millî Eğitim Bakanlığını,
b) Başkanlık: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığını,
c) Eğitim Müşavirliği: Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçilikleri bünyesinde
bulunan eğitim müşavirliklerini,
d) Eğitim Ataşeliği: (Değişik: 8.9.2004/25577 RG ) Türkiye Cumhuriyeti
Başkonsoloslukları bünyesinde bulunan eğitim ataşeliklerini,
e) Denklik: Yurt dışındaki ilköğretim ve orta öğretim kurumlarından
alınmış olan karne, transkript, öğrenim belgesi, sertifika, ayrılma
belgesi ve diploma gibi belgelerin incelenerek görülen öğrenimin,
Türkiye'deki ilköğretim ve orta öğretim kurumlarının hangi
sınıf/alan/bölüm/dalına eş değer olduğunun tespit edilmesi işlemini
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Denklik İşlemi İçin Başvuru, İstenecek Belgeler, Denklik Belgesinin
Düzenlenmesi ve Zayi, Diploma Notu, Alan/Bölüm/Dal Tespiti
Denklik İşlemini Yapacak Kurumlar ve Denklik İçin Başvuru
Madde 5 ? Denklik işlemi; yurt içinde il millî eğitim müdürlüklerince,
yurt dışında ise eğitim müşavirlikleri ve eğitim ataşeliklerince
düzenlenir. Denklik için başvurular da bu kurumlara yapılır.
Denklik işlemi, yurt dışındaki ilköğretim ve orta öğretim kurumlarından
alınan karne, transkript, öğrenim belgesi, sertifika, ayrılma belgesi ve
diploma gibi belgelerin asılları ile yapılır. Ancak bu işlem, söz konusu
belgelerin asıllarının zayi olması hâlinde, öğrencinin yurt dışında
öğrenim gördüğü okul müdürlüğünden aldığı aslına uygunluğu okulca onaylı
suret ve fotokopiler ile de yapılabilir.
Ders yılı içinde, öğrenim belgesi olmadan gelen öğrencinin,
eğitim-öğretimden uzak kalmaması için hangi ülkede, hangi okulda ve hangi
sınıfta okuduğunun belirtildiği velisinin yazılı beyanı dikkate alınarak
geçici olarak okula devamı sağlanır. Ancak veliden, öğrencinin öğrenim
belgelerini iki ay içinde getirmesi istenir. İlgili öğrencinin kesin
denklik işleminin sonuçlandırılması, okul müdürlüklerince takip edilir.
Belgelerini getirmeyenlere genel mevzuat hükümleri doğrultusunda işlem
yapılır.
Denklik İşlemi İçin İstenecek Belgeler
Madde 6 ? Denklik işleminin yapılabilmesi için ilgililerden, "Denklik
Belgesi Alacaklar İçin Başvuru Formu"na (Ek-1);
a) İlköğretim okullarına alınacaklardan, yurt dışında okudukları
okullardan aldıkları son yıla ait karneleri ile varsa ayrılma belgesi,
b) Orta öğretim kurumlarına alınacaklardan, yurt dışında okudukları
okullardan aldıkları son iki yıla ait karneleri ile varsa ayrılma belgesi
veya ilköğretim (ortaokul) diploması,
c) Orta öğretim kurumlarını bitirenlerden, yurt dışında okudukları
okullardan aldıkları son iki yıla ait karneleri ile diploma veya diploma
almaya hak kazandığına dair belge,
d) (Değişik: 8.9.2004/25577 RG ) Denklik işlemini yapacak kurumda, alan
öğretmeni veya uzmanı bulunmadığı hâllerde, yabancı dildeki belgelerin
noter onaylı Türkçe tercümeleri,
e) (Ek: 8.9.2004/25577 RG ) Sayılan belgelerin birer fotokopisi
eklenir.
Orta öğretim kurumlarına ait diploma almaya hak kazanmış olmakla birlikte
diplomasını ibraz edemeyenlerin geçici denkliği yapılır. Diploma ibraz
edildiğinde kesin denklik belgesi düzenlenir.
Denklik Belgesinin Düzenlenmesi ve Zayi
Madde 7 ? Denklik belgesi düzenlenirken aşağıdaki hususlara uyulur:
a) Başvuru sahibinin, "Denklik Belgesi Alacaklar İçin Başvuru Formu"
ekindeki öğrenim belgeleri, ilgili ülkeye ait ölçütler dikkate alınarak
değerlendirilir ve iki nüsha hâlinde düzenlenir.
b) Belgeyi düzenlemekle yetkili kurumun başlıklı kâğıdına yazılarak
dilekçeyi veren şahsa veya kuruma hitaben adresi ile birlikte, denkliği
yapılacak şahsın adı ve soyadı denklik belgesinin metin kısmında
belirtilir.
c) Konusu ve başlığı yazıldıktan sonra "İLGİ" bölümünde başvuru
dilekçesinin tarihi; başka yazışmalar yapılmış ise bu yazıların da tarihi
ve sayıları, sıra ile alt alta İLGİ'de (b), (c) gibi belirtilir.
d) Metin bölümünde, ilgilinin okuduğu okullar ve sınıflar gösterilir,
ayrıca ayrıldığı son okul ve sınıfı gösteren öğrenim belgesi, tarihi ile
birlikte belirtilir, buna göre öğrencinin yurt dışında yapmış olduğu
öğrenimin Türkiye'de hangi okulun hangi sınıfında görülen öğrenime denk
sayıldığı yazılır.
e) Denklik belgesinin alt kısmında ekler bölümüne, incelenen belgelerin
tür ve sayıları maddeler hâlinde alt alta yazılır.
Hazırlanan denklik belgesinin birinci nüshası, öğrenim belgeleri ile
birlikte ilgiliye imza karşılığında elden teslim edilir veya adresine
posta ile gönderilir. Ancak, denkliğe esas olan bütün öğrenim belgelerinin
arka yüzüne "DEĞERLENDİRİLMİŞTİR" kaşesi basılarak denklik belgesindeki
tarih ve sayı, kaşe üzerindeki ilgili bölümlere yazılır. Denklik
belgesinin paraflı ikinci nüshasına, denkliğe esas belgelerin birer
fotokopisi eklenerek denkliğin yapıldığı kurumda dosyalanır.
Denklik belgesine itirazda bulunulması hâlinde yeniden değerlendirme
yapılır.
Denklik belgesinin zayi hâlinde, sahibinin başvurusu üzerine belgenin
onaylı bir örneği ilgiliye elden verilir veya posta ile gönderilir.
Bu Yönetmelikte ve Denklik Kılavuzu'nda yer almayan hususlarda Başkanlığın
görüşü alınır.
Yurt Dışından Gelen Öğrencilerin Diploma Notu
Madde 8 ? Öğrenimlerini yurt dışında yaparak yurda dönen öğrencilerin,
ülkemizde okudukları okullardan mezun olmaları hâlinde diploma notları,
ilköğretim kurumlarında "Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları
Yönetmeliği", orta öğretim kurumlarında "Millî Eğitim Bakanlığı
Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme Yönetmeliği"nin ilgili hükümleri
gereğince belirlenir.
Alan / Bölüm / Dal Tespiti
Madde 9 ? Genel Lise türü okullar ile meslekî ve teknik liselerin ara ve
son sınıflarına alınacak öğrenciler için düzenlenecek denklik belgelerine,
öğrencilerin devam edecekleri alan/bölüm/dal yazılır. Yurt dışında
aldıkları karne veya belgelerde alan/bölüm/dal belirtilmemiş olan
öğrencilerin, en son tarihli öğrenim belgelerinden başlanmak üzere
okudukları dersler ve aldıkları notlar, değerlendirilerek alan/bölüm/dal
belirlenir.
Orta öğretim kurumlarını bitirenler seviyesinde öğrenim görmüş sayılan
öğrencilerin denkliğe esas olan bitirme belgelerinde, mezun oldukları
alan/bölüm/dal belirtilmemiş ise okudukları dersler ve aldıkları notlara
göre alan/bölüm/dal tespiti yapılır. Bu tespitin yapılamaması durumunda
denklik belgelerinde, mezun oldukları alan/bölüm/dal belirtilmez.
Orta öğrenimlerinin tamamını veya en az son iki yılını yurt dışındaki
okullar ile yurt içindeki uluslar arası ya da elçilikler bünyesindeki
okullarda, Ülkemizde okutulan yabancı dillerden biriyle yapmış olan
öğrencilerden belgelerinde mezun oldukları alanları belirtilmemiş olanlar
ve okudukları derslerden de alan tespiti yapılamayanlara "Yabancı Dil
Alanı" hakkı verilir.
Açıköğretim Lisesine Devam Edecekler
Madde 10 ? Sınıf geçme sistemine göre denklik işlemi yapılarak orta
öğretim kurumlarının ara sınıflarına alınabilecekler derecesinde öğrenim
görmüş sayıldığı belirlenen öğrencilerden, Açıköğretim Lisesine devam
edeceklerini dilekçelerinde belirtenlerin denklik belgelerinde, kaç dönem
okudukları, kaç kredi kazanmış oldukları ve kaç dönem daha okuma
haklarının bulunduğu da belirtilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Denkliği Yapılmayacak Okullar
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nden Gelen Öğrenciler
Madde 11 ? Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nden naklen gelen öğrenciler için
her hangi bir denklik işlemi yapılmaz. Bu öğrencilerin, düzenlenen
tasdikname, diploma ve diğer öğrenim belgelerine göre geldikleri türdeki
okullara kayıtları yapılır ve dosyaları geldikleri okuldan istenir.
İlköğretim okullarında, bir üst sınıfa sorumlu olarak geçtiği belirtilen
öğrenciler, sorumluluktan muaf tutulurlar.
Ayrıca sosyal bilimler veya fen lisesi türü okullardan gelen öğrencilerin
ülkemizdeki aynı tür okullarda okumak istemeleri hâlinde, okulda kontenjan
bulunması ve yabancı dil seviye tespit sınavında başarılı olunması
durumunda kayıtları yapılır.
Büyükelçilikler Bünyesindeki Okullar ile Uluslar Arası Okullarda
Okuyanların Denkliği(1)
Madde 12 ? (Değişik: 23.2.2005/25736 RG ) Türkiye'deki;
a) Uluslar arası okullarda,
b) Büyükelçilikler bünyesindeki ilköğretim okullarında
öğrenim görmekte olan diğer ülke vatandaşı çocuklar ile diğer bir ülke
vatandaşı olarak bu okullara kayıt yaptıran, ancak daha sonra Türk
vatandaşlığına geçen öğrenciler için denklik işlemi yapılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Denklik Belgesi ile Kayıt İçin Başvurulan Okul Müdürlüklerinin Yapacağı
İşlemler
Öğrencilerin Denklik Belgelerinde Belirtilen Sınıfa Alınmaları
Madde 13 ? Yurt dışından öğrenimine ara vermeden yurda dönen öğrenciler,
yaşlarına bakılmaksızın denklik belgesinde belirtilen sınıfa alınırlar.
Ancak öğrenimine ara vermiş ve yaş sınırını aşmış olanlara, okulların
yönetmeliklerinde öğrenime ara veren öğrenciler için öngörülen hükümlere
göre işlem yapılır.
Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Kayıt İşlemi
Madde 14 ? Denklik belgesi almış olan yabancı uyruklu öğrencilerin
okullara kesin kaydının yapılmasında, Türkiye'de Öğrenim Gören Yabancı
Uyruklu Öğrencilere İlişkin Kanun ve Türkiye'de Öğrenim Gören Yabancı
Uyruklu Öğrencilere İlişkin Yönetmelik ile Göçmen İşçi Çocuklarının
Eğitimine İlişkin Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Bir Alt Sınıfa Alınacak Öğrenciler
Madde 15 ? Velilerin okul müdürlüklerine verecekleri dilekçe ile
çocuklarının denklik belgelerinde belirtilen sınıfın bir alt sınıfına
alınmasını istemeleri hâlinde, bu istek okul müdürlüğünce yerine
getirilir. Ancak bu uygulama, hazırlık sınıfında okumak için yapılmaz.
Seviye Tespit Sınavı
Madde 16 ? Seviye tespit sınavı; öğrencinin denklik belgesinde, seviye
tespit sınavı ile alınacağı belirlenen sınıfa uyum sağlayıp
sağlayamayacağını belirlemek ve denklik için gerekli belgeleri temin
edemeyenlerin durumlarını tespit etmek amacıyla bir önceki sınıfın,
aşağıda okul türlerine göre adları belirlenen derslerden, okul müdürünün
başkanlığında ilgili öğretmenlerden kurulan komisyonca yazılı,
sözlü/uygulamalı olarak yapılan bir sınavdır.
Denklik belgelerinde; herhangi bir sınıfa doğrudan, bir üst sınıfa seviye
tespit sınavı ile alınabilecekleri belirtilen öğrenciler ile savaş ve
benzeri olağanüstü nedenlerle belgelerini ibraz edemeyenler için, millî
eğitim müdürlüğünce belirlenen okul/okullarda seviye tespit sınavı
yapılır.
İlköğretimin 1-5 inci sınıflarına alınacak öğrenciler için seviye tespit
sınavı yapılmaz.
Seviye Tespit Sınavına Konu Olan Dersler;
a ) İlköğretim okullarında (6-8 inci sınıflar)
Türkçe
Matematik
Fen Bilgisi
Yabancı Dil
b) Genel lise türü okullarda (10 uncu sınıfa alınacaklar için)
Türk Dili ve Edebiyatı (Türkçe ağırlıklı olmak üzere)
Matematik
Fizik
Kimya
Biyoloji
Yabancı Dil
c) Genel lise türü okullarda (11 inci veya 12 nci sınıfa alınacaklar için)
Türk Dili ve Edebiyatı
Alan Dersleri ilgili sınıfın (matematik ve fen bilimleri ile ilgili
zorunlu alan dersleri)
d) Meslekî ve teknik liselerde (10 uncu sınıfa alınacaklar için)
Türk Dili ve Edebiyatı (Türkçe ağırlıklı olmak üzere)
Matematik
Fizik
Kimya
Yabancı Dil
9 uncu sınıf meslek dersleri
e) Meslekî ve teknik liselerde (11 inci veya 12 nci sınıfa alınacaklar
için)
Türk Dili ve Edebiyatı (Türkçe ağırlıklı olmak üzere)
Bölümün zorunlu meslek dersleri (İlgili sınıfların)
Denklik belgelerinde, ilköğretim okullarının 8 inci sınıfına doğrudan,
liselerin 9 uncu sınıfına seviye tespit sınavıyla alınabilecekler
derecesinde öğrenim görmüş sayılan öğrencilerden, öğrenimlerine ara
vermemiş olanların seviye tespit sınavları, millî eğitim müdürlüğünce
ildeki belirlenecek bir ilköğretim okulunda yapılır ve sınav sonucuna göre
durumlarına uygun sınıflara kabul edilirler.
Yurt dışında Türkçe-Türk Kültürü Dersleri ile Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi
derslerine devam eden öğrencilerin, bu derslere katıldıklarını
belgelendirmeleri hâlinde, seviye tespit sınavından muaf tutularak bir üst
sınıfa, ayrıca ilköğretim süresinin altı yıl olduğu ülkelerde 5 inci
sınıfı tamamlayıp Türkiye'ye dönen öğrencilerden, Türkçe-Türk Kültürü ile
Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi derslerine devam ettiklerini belgelendirenler
ilköğretim okullarının 5 inci sınıfını bitirmiş sayılarak ilköğretim
okullarının 6 ncı sınıfına alınırlar.
Seviye tespit sınavını yapan okul müdürlüğünce, öğrencinin denklik
belgesinin ve yurt dışından aldığı öğrenim belgelerinin arka yüzüne
"Okulumuzda .........tarihinde seviye tespit sınavına girmiştir."
açıklaması yapılarak onaylanır.
Öğrenimine Ara Verenlerin Seviye Tespit Sınavı
Madde 17 ? Düzenlenen denklik belgesinde, herhangi bir sınıfa doğrudan,
bir üst sınıfa seviye tespit sınavı ile alınabilecekler derecesinde
öğrenim görmüş sayılan öğrencilerden öğrenimlerine ara vermiş olanlardan;
zorunlu öğrenim çağını aşanların açık öğretime devam etmek istemeleri
hâlinde, denklik belgesinde doğrudan alınacağı belirtilen sınıfın seviye
tespit sınavına konu olan dersleri ile üst sınıfların derslerinden
sınavlara alınırlar. Bu sınavlara girmek isteyenler başvurularını, okulun
kayıt-kabul süreleri içinde yaparlar.
Seviye Tespit Sınavı Sonunda Öğrencinin Durumunun Değerlendirilmesi
Madde 18 ? Seviye tespit sınavı sonunda;
a) İlköğretim okullarının 6-8 inci sınıflarında seviye tespit sınavında
girilen derslerin;
1) Tamamından başarılı olanlar, bir üst sınıfa doğrudan,
2) Tamamından başarısız olanlar, denklik belgelerinde doğrudan
alınacakları belirtilen sınıfa,
3) Bir kısmından başarılı olanlar, söz konusu ders öğretmenlerinden oluşan
komisyonun kararı doğrultusunda ya denklik belgelerinde doğrudan
alınacakları belirtilen sınıfa veya seviye tespit sınavıyla
alınabilecekleri belirtilen sınıfa alınırlar.
b) Orta öğretim kurumlarının ilgili sınıfına seviye tespit sınavı ile
alınabilecekleri belirtilenlerin durumu, seviye tespit sınavı sonucundaki
başarıları dikkate alınarak, "Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları
Sınıf Geçme Yönetmeliği" hükümlerine göre sınıf tekrarı/doğrudan sınıf
geçme/sorumlu olarak sınıf geçme ölçütleri doğrultusunda değerlendirilir.
Okulu Süresinden Önce Bitirenler
Madde 19 ? Geldikleri ülkedeki okul kademesini, daha kısa sürede bitirerek
bir üst öğrenime devam hakkı kazananlar ile sınıf atlatılarak üst
sınıflara devam hakkı kazananların hakları korunur.
Ayrıca okudukları orta öğretim kurumundan mezun olmamakla birlikte
Yükseköğretim Kurulunca tanınan üniversitelere kaydını yaptırarak bu
üniversitelerin en az ön lisans programlarından mezun olanlar ile en az 60
kredi aldığını belgelendirenler de orta öğretim kurumlarından mezun
sayılırlar.
Takviye Kursları
Madde 20 ? Yurt dışından gelen öğrencilerin ülkemize ve okula uyumlarının
sağlanması, ayrıca onlara rehberlik edilerek yetiştirilmeleri amacıyla
okul müdürlüklerince takviye kursları açılabilir.
Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Denklik İşlemleri
Madde 21 ? Büyükelçilikler bünyesinde bulunan okullar ile ülkemizdeki
uluslar arası okullarda okuyan yabancı uyruklu öğrencilerin denklik
işlemleri; resmî ilköğretim okullarına, genel, meslekî ve teknik orta
öğretim programlarının uygulandığı okul ve kurumlara veya özel yönetmelik
hükümlerine uymak şartıyla özel okulların ilköğretim ve orta öğretim
kısımlarına yapılır.
Madde 22 ? Yönetmeliğe dayalı olarak Başkanlıkça Denklik Kılavuzu
çıkarılır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Yürürlük, Yürütme
Yürürlük
Madde 23 ? Bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 24 ? Bu Yönetmelik hükümlerini Millî Eğitim Bakanı yürütür.
(1) Bu madde başlığı "Büyükelçilik Bünyesindeki Okullar ile Uluslar Arası
Okullarda Okuyan Türk Vatandaşı Öğrencilerin Denklik İşlemleri" iken,
23/2/2005 tarihli ve 25736 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmelikle
metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
Ek-1: DENKLİK BELGESİ ALACAKLAR İÇİN BAŞVURU FORMU