Ek göstergesi olmayan memurlar hangileridir?

Ek gösterge oranlarının çalışmakta iken maaşa katkısı diğer tazminatlara nazaran az olmasına rağmen ek gösterge özellikle emeklilik ikramiyesi ve maaşının belirlenmesinde çok önemli bir orandır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli I sayılı Cetvelde belirlenen "Hizmet Sınıfları İtibariyle Unvan veya Aylık Alınan Derecelere Göre Ek Göstergeler" onlarca kez değiştirilmesine rağmen halen eşitsizlikleri barındırmaktadır. Ek gösterge cetvelinde kendilerine uygulanan oranın az olduğu hususunda hemen hemen her memurda memnuniyetsizlik olmakla birlikte, bir de memnuniyetsizlik duyabileceği bir ek göstergesi dahi olmayan memurlar mevcut. Yazımızda, I sayılı Ek Gösterge Cetvelinde herhangi bir oran tanınmayan bir başka deyimle 0 (sıfır) ek göstergesi olan memurlardan bahsetmeye çalışacağız.

1- Genel İdare Hizmetleri Sınıfı (GİH)

Genel idare hizmetleri sınıfının 1-4 dereceli (birinci dereceden dördüncü dereceye kadar -dördüncü derece dahil-) kadrolarda yer alan memurlarla, GİH sınıfının ek göstergelerinin sayıldığı "g" ve "h" bentlerinde tek tek sayılan uzman, denetçi, müfettiş, denetmen, kontrolör gibi memurlar dışında kalan memurlara ek göstergeden faydalanma hakkı tanınmamıştır. Bir başka anlatımla, derecesi 5 inci ve daha aşağıda bulunan (1-4 derece hariç) mesleğe özel yarışma sınavı ile giren ve yeterlik sınavı sonunda atanan memurlar haricinde kalan GİH sınıfı memurların ek göstergesi sıfırdır.

GİH sınıfında çalışan memurlardan 5 inci ve daha aşağı derecelerde bulunanların (5-15) yükseköğretim görüp görmemesine bakılmadan pek çoğu ek göstergeden faydalanamamaktadır. Örneğin, GİH sınıfında yer alıp 5 inci ve daha aşağı derecelerde; Müdür ve Müdür Yardımcısı, Şube Müdürü, Sayman, Şef, Sivil Savunma Uzmanı, Memur, Veri Hazırlama Kontrol İşletmeni, Bilgisayar İşletmeni, Antrenör, Borsa Komiseri, Bölge Amiri, Kısım Amiri, Koruma ve Güvenlik Amiri, Kontrolör, Ekonomist, Danışman, Müşavir, Aktüer, Araştırmacı, Muhasebeci ve Muhasip, Raportör, Uzman, Hukuk Müşaviri, Programcı, Çözümleyici, Başkatip, Zabıta Amiri ve Yardımcısı, Zabıta Başkomiseri ve Komiseri, İtfaiye Amiri, İtfaiye Başçavuşu, Çavuşu ve Onbaşısı ile Kontrol Memurları gibi unvanlarda bulunanlara ek gösterge hakkı tanınmamıştır.

Devlet Personel Başkanlığınca yayımlanan Kamu Personel İstatistiklerinde Mayıs 2016 itibarıyla 558.071 olarak belirtilen GİH sınıfına tabi personelden onbinlercesinin ek göstergesinin bulunmadığını söylemek mümkündür.

2- Teknik Hizmetler Sınıfı (TH)

Kadroları bu sınıfa dahil olan Mühendis, Mimar, Şehir Plancısı, Bölge Plancısı, Jeolog, Hidrojeolog, Hidrolog, Jeomorfolog, Jeofizikçi, Fizikçi, Matematikçi, İstatistikçi, Yöneylemci (hareket araştırmacısı), Matematiksel İktisatçı, Ekonomici ve Kimyager unvanını almış olanlarla Teknik Yüksek Öğretmen Okulu mezunları hariç olmak üzere; Yüksek Tekniker ve Tekniker unvanını almış olanlar ve diğer teknik hizmetler sınıfına tabi memurlardan 5 inci ve daha aşağı derecelerde (1-4 dereceler hariç) bulunan memurların ek göstergesi yoktur. Örneğin, THS'de yer alıp 5 inci ve daha aşağı derecelerde; yüksek tekniker, tekniker, teknisyen, tütün eksperi gibi unvanlarda bulunanlara ek gösterge hakkı tanınmamıştır.

3- Sağlık Hizmetleri Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı (SH)

Dört yıl veya daha fazla süreyle sağlık bilimlerine dair lisans eğitimi görmemiş olan ve 5 inci ve daha aşağı derecelerde (1-4 dereceler hariç) bulunan sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfı memurlarının ek göstergesi bulunmamaktadır. Örneğin, sağlık hizmetleri sınıfında yer alıp 5 inci ve daha aşağı derecelerde bulunan ve en az dört yıl süreyle sağlık bilimlerine dair lisans eğitimi görmemiş olan Hemşire, Hemşire Yardımcısı, Ebe, Sağlık Teknikeri, Sağlık Teknisyeni, Veteriner Sağlık Teknikeri, Veteriner Sağlık Teknisyeni, Sağlık Memuru, Sağlık Savaş Memuru, Diş Protez Teknisyeni gibi unvanlarda çalışanlara ek gösterge hakkı tanınmamıştır.

4- Din Hizmetleri Sınıfı (DH)

Dört yıl veya daha fazla süreyle lisans eğitimi görmemiş olan ve 5 inci ve daha aşağı derecelerde (1-4 dereceler hariç) bulunan din hizmetleri sınıfı memurlarının ek göstergesi bulunmamaktadır. Din hizmetleri sınıfında yer alıp 5 inci ve daha aşağı derecelerde bulunan ve lisans eğitimi görmemiş olan İmam-hatip, Kur'an kursu öğreticisi, eğitim görevlisi, müezzin-kayyım gibi unvanlarda çalışanlara ek gösterge hakkı tanınmamıştır.

5- Emniyet Hizmetleri Sınıfı (EH)

Yükseköğrenim görmemiş olanlardan 5 inci ve daha aşağı derecelerde (1-4 dereceler hariç) bulunan emniyet hizmetleri sınıfı memurlarının ek göstergesi bulunmamaktadır. Örneğin, iki yıl veya daha fazla süreyle yükseköğrenim lisans eğitimi almamış olan ve 5 inci ve daha aşağı derecelerde bulunan polis memurları, çarşı ve mahalle bekçilerine ek gösterge verilmemiştir.

6- Yardımcı Hizmetler Sınıfı (YH)

Kadroları bu sınıfa dahil hiçbir memurun ek göstergesi bulunmamaktadır. Yardımcı hizmetler sınıfında bulunan Hizmetli, Kaloriferci, Teknisyen Yardımcısı, Hayvan Bakıcısı, Gassal, Aşçı gibi unvanlarda çalışanlara hangi derecede olurlarsa olsun ek gösterge oranı verilmemiştir.

Sonuç olarak;

Devlet Personel Başkanlığınca yayımlanan ve Kamu Personel İstatistiklerinde Mayıs 2016 itibarıyla toplam 2.517.513 olarak belirtilen memur yüz binlercesinin ek göstergesinin bulunmadığını ve bunlara herhangi bir ek gösterge ödemesi yapılmadığını söyleyebiliriz.

Hizmet sınıfları arasında ve hizmet sınıflarının kendi içerisinde yer alan farklılıkların birçok mağduriyete neden olduğu açıktır. Ancak daha vahimi ise; bulundukları hizmet sınıfı, derece veya öğrenimi nedeniyle ek göstergelerden çalışırken ya da emekli olduktan sonra hiç faydalanamayanlardır. Bu nedenle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli I sayılı Cetvelde belirlenen "Hizmet Sınıfları İtibariyle Unvan veya Aylık Alınan Derecelere Göre Ek Göstergeler"in tamamen gözden geçirilmesinin ve görevin önem, sorumluluk ve niteliği, kadro unvan ve derecesi ve eğitim seviyesi gibi hususlar da göz önüne alınarak her memura ek gösterge hakkının tanınması gerektiğini düşünüyoruz.