Fiilen yapılmayan göreve, ek ders ödenir mi?

01.12.2006 tarihli ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan, 16.12.2006 tarihli ve 26378 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararına göre; bir görevin "filen yapılması" halinde karşılığında ek ders ücreti ödenmekte, fakat; "Ders görevinin yapılmış sayılacağı haller" başlıklı 16. maddesindeki hükümlerde istisnai haller belirtilerek bu istisnai hallerde ek ders görevi yapılmış sayılarak ek ders ücreti ödenmesi öngörülmektedir.

İşte o madde;

"Ders görevinin yapılmış sayılacağı haller

MADDE 16- (1)Bir öğretim yılında 90 günü geçmemek üzere, bu Karar kapsamında bulunan personelden;

a) Bakanlıkça veya verilen yetki uyarınca valiliklerce yurt içinde düzenlenen her türlü eğitsel gezi, konferans, kurs ve seminerlerde görevlendirilenler; fiilen yerine getirdikleri bu görevleri süresince, görevlendirildikleri tarihte kendilerine verilmiş ek ders görevleri varsa bu görevlerini yapmış sayılırlar ve buna ilişkin ek ders ücretleri kadrolarının bulunduğu kurumca ödenir.

b) (Değişik: 21/07/2007 tarihli ve 26589 sayılı R.G. Yayımlanan BKK ile) İl düzeyinde milli ve mahalli bayramların kutlamaları için kurulan hazırlık komitelerinde görevlendirilen yönetici ve öğretmenler, milli ve mahalli bayramların hazırlık çalışmalarına katılan yönetici ve öğretmenler, söz konusu bayramların hazırlık çalışmalarına ve törenlerine sınıf veya okul bütünlüğünde katılan öğrencilerin öğrenim gördüğü eğitim kurumlarının yönetici ve öğretmenleri ile milli bayramlar nedeniyle tatil edilen günlerde (Değişik: 10/05/2008 tarihli ve 26872 sayılı R.G. Yayımlanan BKK ile) ders görevlerini yerine getiremeyen yönetici ve öğretmenler, bu sürelerde üzerlerinde bulunan aylık karşılığı ders, varsa ek ders, ders niteliğinde yönetim ve hazırlık ve planlama görevlerini yapmış sayılırlar.

Editör Notu; bu konuyu aşağıdaki dosyamızda tüm ayrıntılarıyla haberleştirmiştik;

MEB: Tatile gelen resmi bayramlarda ek ders ücreti ödenir

(2) Bakanlık merkez teşkilatında Bakan veya yetkili kıldığı makam, taşra teşkilatında ise Bakan veya valilik onayı ile ilgili mevzuatı uyarınca verilen görevleri yapmak üzere görevlendirilen yönetici ve öğretmenler ile Bakanlığa verilmiş bir görevi yürütmek üzere diğer kurumlarda Bakan onayı ile görevlendirilen yönetici ve öğretmenler, Bakanlık merkez teşkilatındaki görevlendirmeler için 1 yıl, diğer görevlendirmeler için ise her altı ayda yeni bir onay alınmak ve fiilen görev yapmak kaydıyla, yarıyıl ve yaz tatilleri de dahil olmak üzere aylık karşılığı ders görevi ile görevlendirildikleri tarihte kendilerine verilmiş ek ders görevi bulunup bulunmadığına bakılmaksızın göreve başladıkları tarihten itibaren haftada 18 saat ek ders görevi yapmış sayılırlar ve buna ilişkin ek ders ücretleri kadrolarının bulunduğu kurumca ödenir. Alınacak onayda görevlendirilecek personelin adı, soyadı, unvanı, görevin mahiyeti ve görev süresi ile diğer hususlar açıkça belirtilir. Bu kapsamda ek ders ücretinden yararlanan personele ayrıca asli görevi için öngörülen ek ders ücreti ödenmez. Öğretmenlerin ilgili müfredatı kapsamında ders okutmak üzere diğer eğitim kurumlarında geçici olarak görevlendirilmeleri bu fıkra kapsamında değerlendirilmez."

Milli Eğitim Bakanlığının 2007/19 nolu genelgesinin Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararının "Ders görevinin yapılmış sayılacağı haller" başlıklı 16. maddesini açıklayan 11. maddesindeki; "Kısacası, söz konusu etkinliklere katılanlar bu sürelerde kadrolarının bulunduğu kurumda olsalardı ne kadar ek ders ücreti almaları gerekiyorsa aynı miktardaki ek ders ücretlerini almaya devam edecekler, bu sürelerde kadrolarının bulunduğu kurumda ek ders ücreti alamayacak durumda olanlar ise bu sürelerde de ek ders ücreti alamayacaklardır." açıklamalarında yer alan "... olsalardı ne kadar ek ders ücreti almaları gerekiyorsa aynı miktardaki ek ders ücretlerini almaya devam edecekler." cümlesiyle konuyu açıklık getirmiştir.

Bu istisnai hallere göre; öğretmenin devletin bir işi için görevlendirilmesi nedeniyle o gün alamadığı; yetiştirme kursu, egzersiz, belleticilik, yüz yüze eğitim, nöbet, ders dışı hazırlık vb görevlerine ödenen tüm ek ders kayıpları ödenecektir.

Milli Eğitim Bakanlığının 2007/19 nolu genelgesindeki bu açıklamaya aykırı, Milli Eğitim Bakanlığının görüş yazıları ve il milli eğitim müdürlüklerinin uygulamaları bulunmaktadır.

Bu haberimiz de, Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın "Ders görevinin yapılmış sayılacağı haller" başlıklı 16. maddesi 1. fıkrası (a) bendinde; "a) Bakanlıkça veya verilen yetki uyarınca valiliklerce yurt içinde düzenlenen her türlü eğitsel gezi, konferans, kurs ve seminerlerde görevlendirilenler; fiilen yerine getirdikleri bu görevleri süresince, görevlendirildikleri tarihte kendilerine verilmiş ek ders görevleri varsa bu görevlerini yapmış sayılırlar ve buna ilişkin ek ders ücretleri kadrolarının bulunduğu kurumca ödenir." şeklinde yer alan hükümlerde belirtilen ders görevinin yapılmış sayılacağı ve görevlendirildikleri tarihte kendilerine verilmişek ders görevlerine ek ders ücretinin ödeneceği istisnai halleri inceleyeceğiz.

Bu hükümlere göre, ders görevinin yapılmış sayılacağı ve görevlendirildikleri tarihte kendilerine verilmişek ders görevlerine ek ders ücretinin ödeneceği istisnai hallerin oluşması için;

1- Bakanlıkça veya verilen yetki uyarınca valiliklerce görevlendirme yapılması gerekmektedir. (Valilikler bu yetkilerini imza genelgesi ile kaymakamlara devredebilmektedir.)

2- Görevlendirilen görevin yurt içinde olması gerekmektedir.

Pek, bu madde kapsamında yapılan yanlış uygulamalar nelerdir?

Buradan hareketle kamuoyunda bilhassa yöneticiler tarafından "Fiilen yapılmayan göreve, ek ders ödenmez.", "Görevli- izinli olmazsa ek ders ödenmez.", "İzin onayı, Valilik onayı olmazsa ek ders ödenmez. ", "Yetiştirme kursu, Egzersiz, ders olmadığından ek ders ödenmez." şeklinde söylemler kullanılarak yanlış uygulamalar yapılmaktadır.

Şimdi yanlış olan bu söylem ve uygulamaları tek tek açıklayalım;

1-"Fiilen yapılmayan göreve, ek ders ödenmez."

Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın "Ders görevinin yapılmış sayılacağı haller" başlıklı 16. maddesi ve Milli Eğitim Bakanlığının 2007/19 nolu genelgesindeki yukarıda yer verdiğimiz ilgili açıklama bu söylem ve uygulamanın mantıksızlığını ortaya koymaktadır.

Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar bir çok maddesinde görevin fiilen yapılması gerektiğini vurgular iken bu maddesinden de istisnai halleri açıklamış ve bu istisnai hallerde ek ders ücreti ödenmesi gerektiğini emretmiştir.

Çünkü ilgili makamlarca bir görevlendirme yapılmıştır, bir keyfilik söz konusu değildir ve öğretmenler, görevlendirme nedeniyle görevlendirildikleri tarihte kendilerine verilmiş olan ek ders görevlerini yerine getirememiştir.

Kısacası ek ders ücreti ödenmesinin temel koşulu; ek ders görevinin fiilen yapılmış olması ya da Ek Dersle İlgili Kararın 16. maddesinde belirlendiği şekliyle ek ders görevinden sayılan veya ek ders görevinin yapılmış sayılacağı hallerin gerçekleşmiş olmasıdır. Ayrıca Toplu Sözleşme ile idari tatil edilen günlere (örneğin kar tatili) denk gelen ek dersler de yapılmış sayılmaktadır. Dolayısıyla öğretmenin görevlendirilmesi nedeniyle o gün alamadığı tüm ek ders kayıpları da ödenecektir.

2- "Görevli-izinli olmazsa ek ders ödenmez."

Hiçbir idari mevzuatımızda görevli-izinli kavramı bulunmamaktadır. Sadece idari izin kavramı bulunmaktadır. İzin onayından görevli-izinli yazmasının bir önemi ve zorunluluğu yoktur. Zaten onayda öğretmenin devletin bir görevi için görevlendirildiği açıkça yazmaktadır. Bu izin öğretmenin mazeret izni değildir. Öğretmen kendi ihtiyaçları için izin kullanmamaktadır. İzni evinde geçirmeyecektir. Devletin bir görevini ifa etmek için belirtilen görev yerinde olacaktır. Bu görevi nedeniyle degörevlendirildikleri tarihte kendilerine verilmişek ders görevini yerine getirememektedir. Burada bir keyfilik yoktur. Bilakis ilgili makamlar öğretmeni görevlendirmiştir. Dolayısıyla görevlendirmenin ne ile ilgili olduğuna bakılmalı zaten görevli ise izinli olduğundan onayda görevli-izinli ibaresi aranmamalıdır.

3- "İzin onayı, Valilik onayı olmazsa ek ders ödenmez."

Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın "Ders görevinin yapılmış sayılacağı haller" başlıklı 16. maddesi metninde; "Bakanlıkça veya verilen yetki uyarınca valiliklerce görevlendirilenler." hükmü bulunduğundan ilk bakışta haklı gibi görünse de Valiler imza yönergesi ile bazı yetkililerini ilçelerde kaymakamlara devretmektedirler. Bu uygulama genel bir uygulamadır. Dolayısıyla bu imza yönergesine dayanılarak kaymakamlıkça verilen görevlendirmeler kabul edilecektir.

4-"Yetiştirme kursu, Egzersiz, ders olmadığından ek ders ödenmez."

Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın "Ders görevinin yapılmış sayılacağı haller" başlıklı 16. maddesi metninde; "... ek ders görevleri varsa bu görevlerini yapmış sayılırlar." hükmünde ek ders yazıyor. Burada görevli olunan günlere denk gelen; yetiştirme kursu, egzersiz, belleticilik, yüz yüze eğitim, nöbet ders dışı hazırlık vb görevler ders olmadığından karşılığında da ek ders ücreti ödenmez söyleminde bulunulmaktadır.

Fakat ilgili madde tüm ek ders ödenen görevleri madde içerisinde tek tek yazmak yerine kısaca "... görevlendirildikleri tarihte kendilerine verilmiş ek ders görevleri varsa bu görevlerini yapmış sayılırlar ve buna ilişkin ek ders ücretleri kadrolarının bulunduğu kurumca ödenir." demektedir. Yani karşılığında ek ders ödenmekte olan tüm görevler bu kapsama girmektedir.

Dolayısıyla görevlendirildikleri tarihte kendilerine verilmişek ders görevini yani yetiştirme kursu, egzersiz, belleticilik, yüz yüze eğitim, nöbet, ders dışı hazırlık vb görevlerini yerine getirememektedir. Burada bir keyfilik yoktur. Bilakis ilgili makamlar öğretmeni görevlendirmiştir. Dolayısıyla öğretmenin görevlendirilmesi nedeniyle o gün alamadığı tüm ek ders kayıpları ödenecektir.

OKUL SPOR VE MÜSABAKALARI İÇİN GÖREVLENDİRİLEN ÖĞRETMENLERE GÖREVLENDİRİLMESİ NEDENİYLE O GÜN ALAMADIĞI TÜM EK DERS KAYIPLARI ÖDENECEK MİDİR?

Peki, 16. madde de sayılmayan hususlar da görevlendirilen öğretmenler örneğin okul spor ve müsabakaları için görevlendirilen öğretmenlere görevlendirilmesi nedeniyle o gün alamadığı tüm ek ders kayıpları ödenecek midir?

Milli Eğitim Bakanlığı bu soruya olumsuz görüş bildirmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünün 09.05.2016 tarih ve 5182942 sayılı görüş yazısında gerekçe olarakta, 16. madde metninde okul sporlarının yer almadığını göstermiştir. MEB, bazen bilerek ve isteyerek yanlış olduğunu bilmesine rağmen olumsuz görüş yazısı yayınlamaktadır.

Fakat 16. madde metninin yazılım gerekçesi; herhangi bir görevlendirme sonucunda öğretmenin o gün alamadığı tüm ek ders kayıplarının karşılanmasını sağlamak olduğuna göre okul spor ve müsabakaları nedeniyle görevlendirilen öğretmenlere hukuken o gün alamadıkları ek ders ücretlerinin ödenmesi gerekmektedir. Bu konudaki bakanlık görüşü insiyatif almaktan uzak bir görüştür. Müsabakaya katılan okuldur, görevlendiren makam vali yada kaymakamdır. Göreve giden öğretmendir. Burada bir keyfiyet yoktur.

Dikkat edilmesi gereken husus görevlendirmenin öğretmen tarafından talep edilmesi değil devletin bir işi için görevlendirme yapılmasıdır. Dolayısıyla devletin hangi işi olursa olsun yapılan tüm görevlendirmelerde öğretmenlere görevlendirilmesi nedeniyle o gün alamadığı tüm ek ders kayıpları ödenecektir.

ÜNİVERSİTELER TARAFINDAN DÜZENLENEN KONGRE, SEMPOZYUM, PANEL VE BENZERİ BİLİMSEL ÇALIŞMALAR HANGİ KAPSAMDADIR?

Üniversiteler tarafından düzenlenen kongre, sempozyum, panel ve benzeri bilimsel çalışmalar katılmak isteyen öğretmenlerin izin talepleri çoğunlukla reddedilmekte ve karşılığında o gün yapılamayan görevler nedeniyle ek ders ücretleri ödenmemektedir.

Bu konuda Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü 11.09.2012 tarih ve 26404 sayılı yazısı ile; sempozyum, panel ve benzeri bilimsel toplantılara katılan yönetici ve öğretmenlerin izin durumu, yolluk ve yevmiyeleri konusuna açıklık getirmiş ve görevli izinli sayılarak kaybettikleri ek ders ücretleri yolluk ve yevmiyelerin ödenmesini bildirmiştir.

Görevlendirmenin devletin bir işi için talep edilmemesi öğretmen tarafından talep edilmesi nedeniyle bazı il milli eğitim müdürlükleri Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğünün 11.09.2012 tarih ve 26404 sayılı yazısına rağmen öğretmenler tarafından yapılan bu tür görevlendirme taleplerini red etmektedirler.

Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü inisiyatif alarak öğretmenlerin kendilerinin geliştirmeleri, yeni bilimsel gelişmeleri takip edebilmeleri için bu tür görevlendirmelerin uygun olduğunu il milli eğitim müdürlüklerine bildirse de bu hususun Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 16. maddesine açıkça yazılması gerekmektedir. Aksi halde bir ilin uygulaması diğer ile uymamakta bir il Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğünün ilgili yazısına göre görevlendirme yaprak ödeme yaparken diğer il görevlendirmeyi bile kabul etmemektedir. Kısacası uygulama birliği bulunmamaktadır.

Ahmet KANDEMİR