Bilgi Edinme Hakkı Kanun Tasarısının Tam Metni

BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler

Amaç
Madde 1-Bu Kanunun amacı, demokratik ve şeffaf yönetimin gereği olan eşitlik, tarafsızlık ve açıklık ilkelerine uygun olarak, kişilerin bilgi edinme hakkını kullanmalarına ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.

Kapsam
Madde 2- Bu Kanun, kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının idari faaliyetlerinde uygulanır.
1/11/1984 tarihli ve 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanunun hükümleri saklıdır.

Tanımlar
Madde 3-Bu Kanunda geçen;
a) Kurum ve kuruluş: Bu Kanunun 2 nci maddesinde geçen ve kapsama dahil olan bilgi edinme başvurusu yapılacak bütün makam ve mercileri,
b) Başvuru sahibi: Bu Kanun kapsamında bilgi edinme hakkını kullanarak kurum ve kuruluşlara başvuran gerçek ve tüzel kişileri,
c) Bilgi:Kurum ve kuruluşların sahip oldukları kayıtlarda yer alan bu Kanun kapsamındaki her türlü veriyi,
d) Belge: Kurum ve kuruluşların sahip oldukları bu Kanun kapsamındaki yazılı, basılı, veya çoğaltılmış dosya, evrak, kitap, dergi, broşür, etüt, mektup, program, talimat, kroki, plan, film, fotoğraf, teyp ve video kaseti, harita, bilgisayar belleği, disket ve compact diskleri ile diğer ortamlarda kayıt edilmiş bilgi, haber ve veri taşıyıcılarını,
e) Bilgi ve belgeye ulaşım:İstenilen bilgi ve belgenin niteliğine göre, kurum ve kuruluşlarca, başvuru sahibine söz konusu bilgi ve belgenin bir kopyasının verilmesini, kopya verilmesinin mümkün olmadığı hallerde, başvuru sahibinin bilgi ve belgenin aslını inceleyerek not almasına veya içeriğini görmesine veya işitmesine izin verilmesini,
f) Kurul: Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulunu,
ifade eder

Bilgi edinme hakkı
Madde 4-Herkes bilgi edinme hakkına sahiptir.
Türkiye'de ikamet eden yabancılar ile Türkiye'de faaliyette bulunan yabancı tüzel kişiler, isteyecekleri bilgi kendileriyle ilgili olmak kaydıyla ve karşılıklılık ilkesi çerçevesinde, bu Kanun hükümlerinden yararlanırlar.
Türkiye'nin taraf olduğu uluslar arası sözleşmelerden doğan hak ve yükümlülükleri saklıdır.

Bilgi verme yükümlülüğü
Madde 5-Kurum ve kuruluşlar, bu Kanunda yer alan istisnalar ile kanun, kanun hükmünde kararnameler ile açıklanması yasak olanlar dışındaki her türlü bilgi ve belgeyi başvuranların yararlanmasına sunmak ve bilgi edinme başvurularını etkin, süratli ve doğru sonuçlandırmak üzere, gerekli idari ve teknik tedbirleri almakla yükümlüdürler.

İKİNCİ BÖLÜM
Bilgi Edinme Başvurusu

Başvuru usulü
Madde 6-Bilgi edinme başvurusu, başvuru sahibinin adı ve soyadı, imzası, oturma yeri, veya iş adresini, başvuru sahibi tüzel kişi ise tüzel kişinin unvanı ve adresi ile yetkili kişinin imzasını ve yetki belgesini içeren dilekçe ile istenen bilgi veya belgenin bulunduğu kurum veya kuruluşa yapılır.
Dilekçede, istenilen bilgi ve belgeler, açıkça belirtilir.

İstenilecek bilgi ve belgenin niteliği
Madde 7-Bilgi edinme başvurusu, başvuran kurum ve kuruluşların ellerinde bulunan ve görevleri gereği bulunması gereken bilgi ve belgelere ilişkin olmalıdır.
Kurum ve kuruluşlar, ayrı veya özel bir çalışma, araştırma, inceleme ya da analiz neticesinde oluşturulabilecek türden bir bilgi veya belge için yapılacak başvurulara, olumsuz cevap verebilirler.
İstenilen bilgi ve belge, başvurulan kurum ve kuruluştan başka bir yerde bulunuyorsa, başvuru dilekçesi bu kurum ve kuruluşa gönderilir ve durum ilgiliye yazılı olarak bildirilir.

Yayımlanmış veya kamuya açıklanmış bilgi ve belgeler
Madde 8-Kuru ve kuruluşlarca yayımlanmış veya yayın, broşür, ilan ve benzeri yollarla kamuya açıklanmış bilgi ve belgelere ilişkin başvurular bilgi edinme başvurularına konu olmaz. Ancak, yayımlanmış veya kamuya açıklanmış bilgi ve belgelerin ne şekilde, ne zaman ve nerede yayımlandığı veya açıklandığı başvurana bildirilir.

Gizli bilgileri ayırarak bilgi ve belge verme
Madde 9- İstenilen bilgi ve belgelerde gizlilik dereceli veya kanunlarında açıklanması yasaklanan bilgiler ile açıklanabilir nitelikte olanlar birlikte bulunuyor ve bunlar birbirlerinden ayrılabiliyorlarsa, söz konusu bilgi veya belge, gizlilik dereceli veya açıklanması yasaklanan bilgiler çıkarıldıktan sonra başvuranın bilgisine sunulur.Ayırma gerekçesi başvurana yazılı olarak bildirilir.

Bilgi ve belgeye ulaşım
Madde 10-Kurum ve kuruluşlar, başvuru sahibine istenen belgenin onaylı bir kopyasını verirler.
Bilgi ve belgenin niteliği gereği kopyasının verilmesinin mümkün olmadığı veya kopya çıkarılmasının aslına zarar vereceği hallerde ilgilinin;
a) Yazılı veya basılı belgeler için,söz konusu belgenin aslını incelemesi ve not alabilmesini,
b) Ses kaydı şeklindeki bilgi ve belgelerde bunları dinleyebilmesini,
c) Görüntü kaydı şeklindeki bilgi ve belgelerde bunları izleyebilmesini,
sağlarlar.
Bilgi ve belgenin yukarıda belirtilenlerden farklı bir şekilde elde edilmesi mümkün ise, belgeye zarar vermemek koşuluyla bu olanak sağlanır.
Başvurunun yapıldığı kurum ve kuruluş, ulaşımına olanak sağladığı bilgi ve belgeler için başvuru sahibinden ulaşım usullerinin gerektirdiği maliyet tutarı kadar bir ücreti bütçeye gelir kaydedilmek üzere tahsil eder.

Bilgi ve belgeye ulaşım usulleri
Madde 11-Kurum ve kuruluşlar, başvuru üzerine istenen bilgi veya belgeye ulaşımı onbeş iş günü içinde sağlarlar. Ancak istenen bilgi ve belgenin, başvurulan kurum ve kuruluş içindeki başka bir birimden sağlanması; başvuru ile ilgili olarak bir başka kurum ve kuruluşun görüşünün alınmasının gerekmesi veya başvuru içeriğinin birden fazla kurum ve kuruluşu ilgilendirmesi durumlarında bilgi ve belgeye ulaşım otuz iş günü içinde sağlanır. Bu durumda, sürenin uzatılması ve gerekçesi başvuru sahibine yazılı olarak ve onbeş iş günlük sürenin bitiminden önce bildirilir.

Başvuruların cevaplandırılması
Madde 12-Kurum ve kuruluşlar, bilgi edinme başvurusuyla ilgili cevaplarını yazılı olarak başvuru sahibine bildirilirler. Başvurunun reddedilmesi halinde bu kararın gerekçesi ve buna karşı itiraz usulü belirtilir.

İtiraz usulü
Madde 13-Bilgi edinme sitemi 16 ve 17 nci maddelerde öngörülen sebeplerle reddedilen başvuru sahibi, yargı yoluna başvurmadan önce kararın tebliğinden itibaren onbeş gün içinde Kurula itiraz edebilir. Kurul bu konudaki kararını altmış gün içinde verir. Kurum ve kuruluşlar, Kurulun istediği her türlü bilgi ve belgeyi otuz gün içinde vermekle yükümlüdürler.

Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu
Madde 14-Bilgi edinme başvurusuyla ilgili yapılacak itirazlar üzerine, 16 ve 17 nci maddelerde öngörülen sebeplere dayanılarak verilen kararları incelemek ve Başbakanlık ve bakanlıklar ile diğer kurum ve kuruluşlar için bilgi edinme hakkının kullanılmasına ilişkin olarak kararlar vermek üzere, Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu oluşturulur.
Kurul beş üyeden oluşur.

Türkiye Büyük Millet Meclisi; birer üyesi Yargıtay ve Danıştay Genel Kurullarının kendi kurumları içinden veya dışarıdan önerecekleri ikişer aday, birer üyeyi ceza hukuku ve idare hukuku alanlarında profesör ve doçent unvanına sahip kişiler arasından Bakanlar Kurulunca önerilecek ikişer aday, bir üyeyi, Müsteşarlık, Müsteşar Yardımcılığı, Genel Müdürlük görevinde bulunmuş veya bulunmakta olanlar arasından Bakanlar Kurulunca önerilecek iki aday arasından seçer.
Kurul üyeliğine önerilen adayların muvafakatları aranır.
Kurul üyeleri kendi aralarından dört yıl için bir başkan ve başkan vekili seçerler.
Kurul üyelerin görev süreleri dört yıldır. Görev süresi sona erenler yeniden seçilebilirler. Görev süresi dolmadan görevinden ayrılan üyenin yerine aynı usule göre seçilen üyenin görev süresi de dört yıldır.
Kurul üyelerinin aylık ücretleri, en yüksek Devlet memurunun makam ve temsil tazminatı dahil her türlü ödemeler ile birlikte almakta olduğu miktardır. En yüksek Devlet memuruna ödenenlerden gelir vergisine tabi olmayanlar bu Kanuna göre de gelir vergisine tabi tutulmaz.
Kurul üyeleri, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tabidirler. Kurul üyelerinden 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa veya özel kanunlarla düzenlenmiş personel rejimine tabi olanlar, Kuruldaki görevleri sona erdikten veya kendi istekleriyle ayrıldıktan sonra, başvuruları halinde daha önce tabi oldukları kanun hükümlerine göre durumlarına uygun bir göreve yetkili makamlarca atanırlar. Akademik unvanların kazanılması için gerekli şartlar saklıdır.
Kurul, belirleyeceği konularda komisyonlar ve çalışma grupları kurabilir; gerekli gördüğü takdirde ilgili bakanlık ile diğer kurum ve kuruluşların ve sivil toplum örgütlerinin temsilcilerini bilgi almak üzere toplantıya katılmak üzere davet edebilir.
Kurul, Başbakanlıkta toplanır ve işleri Başbakanlıkça yürütülür.
Kurulun görev ve çalışmalarına ilişkin esas ve usuller, Kurul tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bilgi Edinme Hakkının Sınırları

Yargı denetimi dışında kalan işlemler
Madde 15-Yargı denetimi dışında kalan işlemlerde bu Kanun hükümleri uygulanmaz

Devler sırrına ilişkin bilgi ve belgeler
Madde 16- Açıklanması halinde Devlet emniyetine, dış ilişkilerine, milli savunmasına ve milli güvenliğine açıkça zarar verecek ve niteliği itibarıyla Devlet sırrı olan, gizlilik dereceli bilgi ve belgeler, bilgi edinme hakkı kapsamı dışındadır.

Devletin ekonomik menfaatlerine ilişkin bilgi ve belgeler
Madde 17-Açıklanması ya da zamanından önce açıklanması halinde Devletin ulusal ekonomik politikasının yürütülmesine zarar verecek veya haksız rekabet ve kazanca sebep olacak bilgi ve belgeler, bu Kanun kapsamı dışındadır.

İstihbarata ilişkin bilgi ve belgeler
Madde 18-Sivil ve askeri istihbarat birimlerinin görev ve faaliyetlerine ilişkin bilgi ve belgeler, bu Kanun kapsamı dışındadır.

İdari soruşturmaya ilişkin bilgi ve belgeler
Madde 19-Emniyet Teşkilatı, teftiş kurulları veya diğer yetkili kamu kurum ve kuruluşlarınca yürütülen idari soruşturmalarla ilgili olup, açıklanması veya zamanından önce açıklanması halinde,
a) Kişilerin özel hayatına açıkça haksız müdahale sonucunu doğuracak,
b) Kişilerin veya soruşturmayı yürüten görevlilerin hayatını ya da güvenliğini tehlikeye sokacak,
c) Soruşturmanın güvenliğini tehlikeye düşürecek,
d) Gizli kalması gereken bilgi kaynağının açığa çıkmasına neden olacak veya soruşturma ile ilgili benzeri bilgi ve bilgi kaynaklarının temin edilmesini güçleştirecek
bilgi ve belgeler, bu Kanun kapsamı dışındadır.

Adli soruşturma ve kovuşturmaya ilişkin bilgi ve belgeler
Madde 20- Açıklanması veya zamanından önce açıklanması halinde,
a) Suç işlenmesine yol açacak
b) Suçların önlenmesi ve soruşturulması ya da suçluların kanuni yollarla yakalanıp kovuşturulmasını tehlikeye düşürecek,
c) Yargılama görevinin gereğince yerine getirilmesini engelleyecek,
d) Hakkında dava açılmış bir kişinin adli yargılanma hakkını ihlal edecek
nitelikteki bilgi ve belgeler, bu Kanun kapsamı dışındadır.
e) 1/41929 tarihli ve 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu, 18/6/1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu, 6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu ve diğer özel kanun hükümleri saklı kalmak üzere, yargı işlemlerinde bu Kanun hükümleri uygulanmaz.

Özel hayatın gizliliği
Madde 21-Özel hayatın gizliliği kapsamında, açıklanması halinde kişinin sağlık bilgileri ile aile hayatına, şeref ve haysiyetine, mesleki, ve ekonomik değerlerine haksız müdahale oluşturacak bilgi ve belgeler, bilgi edinme hakkı kapsamı dışındadır.
Kamu yararının gerektirdiği hallerde, kişisel bilgi ve belgeler, kurum ve kuruluşlar tarafından, ilgili kişiye en az yedi gün önceden haber verilerek yazılı rızası alınmak koşuluyla açıklanabilir.
Adli soruşturma ve kovuşturmanın gerektirdiği istisnalar ile kişinin izin verdiği haller saklıdır.

Haberleşmenin gizliliği
Madde 22- Haberleşmenin gizliliği esasını ihlal edecek bilgi ve belgeler, bu Kanun kapsamı dışındadır.

Ticari sır
Madde 23- Kanunlarda ticari sır olarak nitelenen bilgi ve belgeler ile, kurum ve kuruluşlar tarafından gerçek ve tüzel kişilerden gizli kalması kaydıyla sağlanan ticari ve mali bilgiler, bu Kanun kapsamı dışındadır.

Fikir ve sanat eserleri
Madde 24- Fikir ve sanat eserlerine ilişkin olarak yapılacak bilgi edinme başvuruları hakkında ilgili kanun hükümleri uygulanır.

Kurum içi düzenlemeler
Madde 25- Kurum ve kuruluşların, kamuoyunu ilgilendirmeyen ve sadece kendi personeli ile kurum içi uygulamalarına ilişkin düzenlemeler hakkındaki bilgi ve belgeler, bilgi edinme hakkının kapsamı dışındadır. Ancak, söz konusu düzenlemeden etkilenen kurum çalışanlarının bilgi edinme hakkı saklıdır.

Kurum içi görüş, bilgi notu ve tavsiyeler
Madde 26- Kurum ve kuruluşların faaliyetlerini yürütmek üzere, elde ettikleri görüş, bilgi notu, teklif ve tavsiye niteliğindeki bilgi ve belgeler, bilgi edinme kapsamı dışındadır.
Bilimsel, kültürel, teknik, tıbbi, mali, istatistiki, hukuki ve benzeri uzmanlık alanlarında yasal olarak görüş verme yükümlülüğü bulunan kişi, birim ya da kurumların görüşleri, kurum ve kuruluşların alacakları kararlara esas teşkil etmesi kaydıyla bilgi edinme istemlerine açıktır.

Gizliliği kaldırılan bilgi ve belgeler
Madde 27- Gizliliği kaldırılmış olan bilgi ve belgeler, bu Kanunda belirtilen diğer istisnalar kapsamına girmiyor ise, bilgi edinme başvurularına açık hale gelir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler

Ceza Hükümleri
Madde 28- Bu Kanunun uygulanmasında ihmali, kusuru veya kastı bulunan memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında, işledikleri fiillerin genel hükümler çerçevesinde ceza kovuşturması gerektirmesi hususu saklı kalmak kaydıyla, ilgili kurum ve kuruluşların mevzuatlarında yer alan disiplin cezaları uygulanır.

Rapor düzenlenmesi
Madde 29- Kurum ve kuruluşlar, bir önceki yıla ait olmak üzere,
a) Kendilerine yapılan bilgi edinme başvurularının sayısını,
b) Olumlu cevaplanarak bilgi ve belgelere ulaşım sağlanan başvuru sayısını,
c) Reddedilen başvuru sayısı ve bunların dağılımını gösterir istatistiki bilgileri
d) Gizli ya da sır niteliğindeki bilgiler çıkarılarak ya da bu nitelikteki bilgiler ayrılarak bilgi ve belgelere ulaşım sağlanan başvuru sayısını,
e) Başvurunun reddedilmesi üzerine itiraz edilen başvuru sayısı ile bunların sonuçlarını,
gösterir bir rapor hazırlayarak, bu raporları her yılın 1 Mart tarihine kadar Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna gönderirler. Bağlı ve ilgili kamu kurum ve kuruluşları raporlarını bağlı ya da ilgili oldukları Bakanlık vasıtasıyla iletirler. Kurul, hazırlayacağı genel raporu, söz konusu kurum ve kuruluşların raporları ile birlikte her yılın Mayıs ayında Türkiye Büyük Millet Meclisine gönderir.

Yönetmelikler
Madde 30- Bu Kanunun uygulanması ile ilgili esas ve usullerin belirlenmesine ilişkin yönetmelik, Kanunun yürürlüğe girdiği; 14 üncü maddenin son fıkrasında öngörülen yönetmelik, Kurulun göreve başladığı tarihten itibaren üç ay içinde Başbakanlıkça çıkarılır.

Yürürlük
Madde 31- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme
Madde 32- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.