İdare, hizmetlilere kalorifer yaktırılabilir mi?

Zaman zaman Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul/kurumlarda görev yapan hizmetlilere, okul/kurum müdürleri tarafından kalorifer yakmaları yönünde talimat verilmektedir.

Peki İdare, hizmetlilere kalorifer yaktırılabilir mi?

Bilindiği üzere Isının insanlar üzerinde önemli etkileri vardır. Yapılan araştırmalardan elde edilen birçok bulguya göre, ısı sistemi performansı ve davranışı etkilemektedir. Isının gereğinden fazla veya az olması bireyleri olumsuz yönde etkiler. "Ortama uygun giyinen bir insan için gerekli oda ısısının yirmi derece dolayında olduğu söylenebilir. Sınıfın ısısı, mevsime, neme olduğu kadar, öğrencilere göre de değişir. Giyim ve sınıfın fiziksel koşulları, ısının etkisini değiştirir."

Bu farklı değişkenler dikkate alındığında "Isı sınıftaki öğrencilerin dikkatini ve dolayısıyla da onların öğrenmelerini etkileyen önemli faktörlerden birisidir ve sınıf ısısının mevsim şartları da göz önünde bulundurularak oda ısısında korunmasına özen gösterilmesi gerekir." Sınıfta ısının fazla yükselmesi öğrencide uyuşukluğa ve uykuya, düşmesi ise öğrencinin dikkatinin dağılmasına neden olabilmektedir. Bu yüzden sınıfın ısısının duruma ve şartlara göre çok iyi bir şekilde ayarlanması gerekir. "Çünkü sınıfın aşırı sıcak veya soğuk olması, öğrencilerin derse yönelik konsantrasyonunu olumsuz yönde etkilemektedir." Bu da öğrencinin başarısının düşmesine neden olabileceğinden okulun ve özellikle sınıfın ısısının iyi ayarlanması içinde sürekli olarak kazanın kontrol altında tutulması gerekmektedir.

Bu konuda Milli Eğitim Bakanlığı Yatırım Tesisler Daire Başkanlığının hazırladığı "Kazan Daireleri İşletme ve Bakım Talimatı"nda "Sirkülasyon pompası çalışınca kazan suyu sıcaklığı düşecektir. Dış hava sıcaklığına uygun kazan suyu sıcaklığı sağlayıncaya kadar kazanın başından ayrılmayın." emri ve "Kazanın işletilmesi ile görevlendirilecek personelin ortaya çıkabilecek her duruma müdahaleden sorumludur." hükmü bulunmaktadır.

Ayrıca; Okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarının işleyişini düzenleyen Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğin "Diğer personel" başlıklı 50. maddesinde; "(1) Okullarda;

ç) Temizlik hizmetlerini yürütmek üzere hizmetli,

e) Okulun ısınma işlerini yürütmek üzere kaloriferci,

çalıştırılabilir." hükmüne yer verilmiş olup hizmetlinin görevi temizlik işlerini yapmakla sınırlı tutulmuştur. Kalorifer yakmak üzere de kaloriferci görevlendirileceği açıkça belirtilmiştir.

Ortaöğretim kurumlarının işleyişini düzenleyen Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği nin "Diğer personel" başlıklı 94. maddesinde; "(1) Okullarda;

ç) Temizlik hizmetlerini yürütmek üzere hizmetli,

d) Bahçeyle ilgili görevleri yürütmek üzere bahçıvan,

e) Okulun ısınma işlerini yürütmek üzere kaloriferci,

çalıştırılabilir." hükmüne yer verilmiş olup madde hükmü ile yine hizmetlilerin görevi temizlik işleriyle sınırlı tutulmuş ve kalorifer yakma görevinin kaloriferciye ait olduğu açıkça belirtilmiştir.

Mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde hizmetli kadrosunda çalışan personellerin görevleri okulun temizlik işlerini yapmaktır. Temizlik işi dışında hizmetlilere bir görev verilmemiştir. Hizmetlilere kalorifer yakma konusunda eğitim verilerek devamında kalorifer yakmalarının istenmesi de yine mevzuata aykırılık teşkil edecektir. Kalorifer yakma işi ise sadece kaloriferci kadrosunda çalışan personellerin görevidir. Bu nedenle de, kalorifercinin yapması gereken bir görevin hizmetlilere yaptırılmak istenmesi mümkün değildir.

Kısacası kaloriferci eğitimi almayan yani bu konuda ehil olmayan bir hizmetli kalorifer kazanının işletme ve bakımından sorumlu tutulamaz iş veya hizmetin mevcut iş gücü ve onun söz konusu işi yapma kabiliyeti göz önüne alındığında zaten bu işlem hayatın olağan akışına da aykırı bir durum oluşturmakta ve ayrıca iş güvenliğinden, ve insan can ve malından taviz vermek anlamına gelmektedir.

Ayrıca bu durum, Anayasa'mızın 18. maddesinde yer alan "Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır." hükümlerine de aykırılık teşkil etmektedir.

Bu bağlamda yapılan başvuruya Milli Eğitim Bakanlığı aşağıdaki cevabı vermiştir.

İşte o cevap;

Ahmet KANDEMİR