5510 ve 5434'e göre emeklilikte makam tazminatı ödenmesi şartları

5434 e tabi olan Devlet memurlarına emekliliklerinde makam, temsil ve görev tazminatı ödemeleri yapılmaktadır.

5510 a tabi olan Devlet memurlarına ise emekliliklerinde yapılmamaktadır, bunların Sosyal Güvenlik Kurumu prime esas kazançları içerisine bu tutarlar da alındığından aylık bağlama tutarını yükseltmektedir.

Yani, 5434 e tabi olanlar için aylıklar + makam, temsil veya görev tazminatı,

5510 a tabi olanlar için ise emekli aylık tutarını belirlerken kullanılmaktadır.

5434 e tabi memurların tazminat tutarlarından Sosyal Güvenlik Kurumuna herhangi bir prim kesintisi yapılmaz ve memurların emeklilik ikramiyesinde de uygulanmaz.

Bu tazminatlar memurların kadro, görev veya rütbeler itibariyle farklı gösterge rakamları esas alınmak suretiyle belirlenmiştir. Emeklilik aylık ödemelerinde gösterge rakamı ne ise bu rakam ile memur maaş katsayısı çarpılarak ortaya çıkan tutar memura emekli aylığına ek olarak yapılır. 657 sayılı Kanuna tabi olanlar için 657 sayılı Kanuna ekli ek gösterge cetvellerinde, 2914 e tabi olanlar için bu kanunda yer alan tabloda, 926 a tabi olanlar için bu kanunda yer alan tabloda ve bu şekilde bazı kanunlarda kadro görev unvanları için göstergeler belirlenmiştir.

Memurların emekli aylığı ile beraber makam tazminatı tutarlarını alabilmesi için makam tazminatlı görevlerinin tamamının en az 2 yıl olması gerekiyor. Daha az bir süre yapmışlarsa yararlanamıyorlar.

Memurların 2 yıllık süreleri tamamlamaları bazı durumlarda görevden alınıp makam tazminatsız görevlere geçme ve daha sonra tekrar makam tazminatlı görevlere atanma durumları da olabilmektedir. Bu durumda 2 yıllık süreyi tamamlamaları kesintili duruma gelebilmektedir. Ancak kesintili durumlar da olsa 2 yıllık sürenin tamamlanması halinde emekli olduklarında makam tazminatı almaya hak kazanabileceklerini değerlendirmekteyiz.

Makam tazminatı uygulanan emekli için ayrıca görev veya temsil tazminatı tutarları da ödenmektedir.

Temsil tazminatı makam tazminatı 7000 ve daha yukarı rakamlarda tespit edilen görev unvanlarına ödeniyor.

Görev tazminatı da makam tazminatı 7000 rakamından daha az makam tazminatı tespit edilmiş görev unvanlarına ödeniyor.

Görev veya temsil tazminatı tutarlarının ödenmesi için emeklinin kamu işyerlerinde görev almaması gerekiyor. Kamu işyerlerinde görev alanlardan istisna olarak ödenenler;

- Emekli olduktan sonra eğitim veya bilimsel araştırma kurum ve birimlerinde emekli aylıkları kesilmeksizin çalıştırılanlara ödenmektedir.

- Her derece türdeki eğitim kurumları veya eğitim birimlerinde ders ücreti karşılığında ders görevi verilenlere ödenmektedir.

- Profesör unvanına sahip olanlardan 29/3/1984 tarihli ve 2992 sayılı Kanun Madde 34 üncü maddesine göre görevlendirilenlere ödenmektedir. Yani temel kanun üzerinde çalışmalar yapmak üzere kurulan komisyonlarda görev yapan uzman personele ödenmektedir.

Makam Tazminatı hakkında kısa genel değerlendirmemiz:

5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Ek Madde 68 hükmüne işlenmiş olan, ancak uygulama imkanı bulunmayan "Makam veya yüksek hakimlik tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde toplam en az iki yıl bulunmadan veya bu görevlerde hiç bulunmadan emekliye ayrılanlara ise, en az altı ay süreyle bulundukları en üst görevleri için belirlenen görev tazminatı veya hizmet yılları itibarıyla belirlenen görev tazminatından yüksek olanı ödenir." Hükmü benzeri yeni bir düzenlemenin yapılması veya idareci konumunda olan Şef ve Müdür unvanlarına da ek göstergeler ile birlikte makam tazminatı uygulamasının da hayata geçirilmesinin uygun olacağını değerlendirmekteyiz.

Bu açıklamalarımız tamamen 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu kuralları uygulananlara yöneliktir. İlk defa 2008 yılı Ekim ayından sonra olanları kapsamaz. Yeni memurların yani 5510 sayılı Kanuna tabi memurların emekli aylıklarında çalışma hayatları içerisindeki Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilen primleri esas alınarak aylık bağlanmaktadır. Bunlar hakkında aylıkların dışında makam, temsil, görev tazminatı olarak ayrı bir ödeme sistemi bulunmamaktadır.