Hizmetini tamamlayıp yaşı bekleyecek olan öğretmen, yurt dışında çalışmaya başlarsa

SORU: Eşim 10 eylül 1998 yılında göreve başlamış kadın bir öğretmen. Doğum tarihi 20.06.1975. O zamandan bu yana kesintisiz görevine devam ediyor. Sistemde 21 yıl 4 ay 5 gün görünüyor. Çocuğumuzun rahatsızlığı nedeniyle, tedavisi için yurt dışına gitmek istiyoruz. Eşim hizmet süresini doldurduğu için emeklilik dilekçesi verebilir mi? Aynı zamanda yurt dışında eğer iş bulursa ve çalışırsa oradaki çalışma süreleri bu hizmet süresine yani Türkiye'deki çalıştıklarına dahil edilir mi? Bu süreler birleştirilip yaşı geldiğinde maaşı ve ikramiyesi hangi şekilde(memur-işçi) olur? İşçi şeklinde olursa bu bir memur için kayıp mı veya kazanç mıdır? Şimdiden teşekkür eder çalışmalarınızda başarılar dilerim.

CEVAP: Durumunuzu değerlendirmemiz;

Kısa değerlendirmeler/bilgiler olarak;

2008 yılından önce memur olanlar 5434 e tabi olurlar. 5434 e tabi memurların emeklilik yaş gruplarının belirlenmesinde 23/05/2002 tarihindeki hizmet toplamı esas alınır.

Memurlar emeklilik hizmet sürelerini tamamladıklarında, emeklilik yaş tarihlerine kadar isterlerse görevlerinden ayrılabilirler. Ayrıldıktan sonra da hiçbir surette çalışmamak koşulu ile yaş gruplarını tamamladıkları tarihte memur statüsünden emekli olabilirler.

ANCAK, görevden ayrıldıktan sonra sigortalı, bağ-kurlu çalışmaları olur ve bu çalışmaları da en az 1260 gün ve daha fazla olursa memur statüsünden emeklilik kazanımları olmaz, ya işçi, ya da esnaf statüsünden emekli olabilirler.

Görevden ayrıldıktan sonra emekli aylığı bağlanmadan yurtdışında bir çalışma durumları söz konusu olursa, bu defa yurtdışı hizmetlere ilişkin hususları içeren 3201 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. Bu Kanunda ise, Temmuz 2019 da 7186 sayılı Kanunla önemli değişiklikler yapılmıştır.

Yurtdışı hizmet süreleri borçlanıldığında 5510/4 ( b ) kapsamında sayılmaktadır;

Yurt dışı hizmet borçlanmasına ait süreler daha önce Ülkemizdeki son statüleri ne ise o statüde kabul edilirken bu değişiklikle sadece 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilmektedir. Yani eski ifade ile Bağ-Kur kapsamında geçmiş olan süre olarak uygulanmaktadır.

Dolayısıyla bu değişiklik, ilgililerin Ülkemizdeki son tabi oldukları çalışma şekillerinin dışına çıkılarak, emeklilikte statü değişikliğini getirmiştir. Yani, yurtdışı borçlanma süresinin 1260 gün ve daha fazla bir süre olması halinde tamamıyla Bağ-Kur statüsüne geçecek ve emeklilik şartları da yine Bağ-Kur statüsüne tabi olunmayı getirecektir.

Açıklamalarımız bağlamında eşinizin durumunu sorularınıza cevap olarak değerlendirmemiz:

Soru 1) Eşim hizmet süresini doldurduğu için emeklilik dilekçesi verebilir mi?

Cevap 1) Belirttiğiniz çalışma sürelerine göre eşinizin memurluktan emeklilik yaş grubu olarak 55 yaş grubuna tabi olduğunu değerlendirmekteyiz. Eşinizin 20 hizmet yılını tamamladığını belirtmiş olduğunuzdan, isterse emeklilik yaş grubunu tamamlayana kadar görevinden ayrılabilir ve emeklilik yaş tarihine kadar hiç çalışmamak şartıyla bu tarihte müracaat etmesi neticesinde emekli aylığı bağlanabileceğini değerlendirmekteyiz. Bu konuda https://www.memurlar.net/haber/653229/istifa-edip-yasi-beklemek-isteyenlere-tavsiyeler.html adresimiz ziyaret edilebilir.

Soru 2) Aynı zamanda yurt dışında eğer iş bulursa ve çalışırsa oradaki çalışma süreleri bu hizmet süresine yani Türkiye'deki çalıştıklarına dahil edilir mi? Bu süreler birleştirilip yaşı geldiğinde maaşı ve ikramiyesi hangi şekilde(memur-işçi) olur? İşçi şeklinde olursa bu bir memur için kayıp mı veya kazanç mıdır?

Cevap 2) Temmuz 2019 dan sonra yurtdışı çalışmalarına ilişkin 3201 sayılı Kanunda yapılan değişiklik ile kişilerin yurtdışı çalışma sürelerini borçlandıklarında bu süreler tamamıyla esnaf statüsünde kabul edilmektedir. Yani, borçlandığında Türkiye'deki hizmetlerle dahil edilir, ancak borçlanma yapıldığında ve bu borçlanma süresi de 3 yıl 6 ay ve daha fazla bir süreye tekabül ediyorsa, aylık bağlanma statüsü değişir ve emekli aylığı memurluk statüsünden olmaz esnaflık üzerinden bağlanacak emekliliğe döner.

Sonuç bağlamında değerlendirmemiz/tavsiyemiz;

Öncelik tavsiyemiz eşinizin emeklilik yaş tarihi gelene kadar çalışmaması ve yaş grubu geldiğinde aylık bağlanma işleminin yapılması için Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat etmesi olacaktır. Bu şekilde olduğunda memurluk sistemi uygulanarak emekli aylığı bağlanır, emekli ikramiyesi ödenir.

Şayet bu şekilde bir düşünce olmayıp, yurtdışında çalışma tercihi olduğunda da bu sürelerin borçlanılmasının pek bir getirisinin olmayacağını ve borçlanmanın da 3 yıl 6 ay ve daha fazla olduğunda da memurluk statüsünden emekliliğinin olamayacağını, emeklilik statüsünün esnaflık statüsünden olacağını, ancak memurluk süresine emeklilik ikramiyesini her daim alabileceğini, değerlendirmekteyiz. Yani bu durumda ne işçi, ne memur emeklisi olabilir, emeklilik durumu esnaflık aylık bağlanma sistemi üzerinden yapılır.

Ayrıca, bu konularla ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat etmeniz ve yazılı olarak cevap almanızı tavsiye edebiliriz.