Sosyal güvenlik kontrol memurluğundaki 35 yaş şartına dava açıldı

TÜRK BÜRO-SEN tarafından, 20.07.2007 tarih ve 26588 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren ?Sosyal Güvenlik Kurumu Sosyal Güvenlik Kontrol Memurları Yönetmeliği'nin 4. maddesinde düzenlenmiş olan, Sosyal güvenlik kontrol memuru kadrosuna atanabilmek için; b) Başvuru tarihinde 35 yaşını bitirmemiş olmak c) Başvuru tarihinde Kurumda memur, icra memuru, dava takip memuru, veri hazırlama ve kontrol işletmeni kadrolarında çalışmış olması kaydıyla en az üç yıl hizmeti bulunmak,? şeklindeki hükümlerin yürürlüğünün durdurulması ve iptali istemi ile Danıştay ilgili dairesinde Sosyal Güvenlik Kurumu aleyhine dava açılmıştır.

Dava; kurum bünyesinde uzun yıllardır çalışan ve kontrol memuru olabilmek için diğer bütün şartlara ve yetkinliğe sahip olan fakat Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile dahi düzenlenmemiş 35 yaş ile ilgili sınırlama yüzünden sınava giremeyecek ve mağdur olacak memurların haklarını korumak amacıyla açılmıştır. Başka hiçbir kanun ve yönetmelikte sınava girebilecekler belirlenirken yaşın üst sınırı ile ilgili böyle bir düzenleme yer almazken, Sosyal Güvenlik Kontrol Memurları Yönetmeliği ile böyle bir düzenleme getirilmiş olması, hukukla, Anayasa'nın eşitlik ilkesiyle ve Devlet Memurları Kanununun ?liyakat? ilkesi ile de bağdaşmamaktadır. Yönetmeliğin ilgili maddesi iptal edildiğinde; kurum bünyesinde hali hazırda çalışan personelin büyük bir kısmı anayasanın eşitlik ilkesi doğrultusunda sınava girebilmeye hak kazanacaktır.

DANIŞTAY BAŞKANLIĞIO'NA
YÜRÜTMENİN DURDURULMASI TALEBİ VARDIR

DAVACI :Türk Büro-Sen (Türkiye Büro Bankacılık ve Sigortacılık Hizmet Kolu Kamu Görevlileri Sendikası) Dr. Mediha Eldem Sok. No: 85 Kat:4 Kocatepe/ANKARA

VEKİLİ : Av. Birol TAŞ Dr. Mediha Eldem Sok. No: 85 Kat:4 Kocatepe/ANKARA
Tel:424 22 11

DAVALI : Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı / ANKARA

KONU : 20.07.2007 tarih ve 26588 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren "Sosyal Güvenlik Kurumu Sosyal Güvenlik Kontrol Memurları Yönetmeliği'nin" 4. maddesinin, 1. fıkrasının (b) ve (c) betlerinin yürürlüğünün durdurulması ve iptali istemine ilişkindir.

TEBLİĞ TARİHİ : 20.07.2007 (Resmi Gazete yayın tarihi)

AÇIKLAMALAR :

1- Müvekkil Sendika 4688 Sayılı Kanun'a tabi olup, bu kanunun 19/f maddesi gereğince üyelerinin idare ile doğacak ihtilaflarında yargı organları önünde dava açma hakkına sahiptir. Dava konusu hukuki düzenlemeden olumsuz yönde etkilenen ve etkilenecek üyelerinin mağduriyetinin giderilmesi maksadına binaen ve üyelerini temsilen 01 nolu Büro, Bankacılık ve Sigortacılık İş Kolunda yetkili kamu görevlileri sendikası olarak kanunun tanıdığı yetkiye dayanarak iptal davası açmak için sayın dairenize müracaat etmiş bulunuyoruz.

2- Dava konusu yönetmeliğin ikinci bölümünde yer alan, Sosyal güvenlik kontrol memurlarının nitelikleri başlıklı 4. maddesinde; "Sosyal güvenlik kontrol memuru kadrosuna atanabilmek için;
a) En az dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak ya da bunlara denkliği Yüksek Öğretim Kurulunca kabul edilmiş yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından mezun olmak,
b) Başvuru tarihinde 35 yaşını bitirmemiş olmak,
c) Başvuru tarihinde Kurumda memur, icra memuru, dava takip memuru, veri hazırlama ve kontrol işletmeni kadrolarında çalışmış olması kaydıyla en az üç yıl hizmeti bulunmak,
ç) Son üç yıllık sicil notu ortalaması 76 ve üzeri olmak,
d) Kınama cezasından daha ağır bir disiplin cezası ile cezalandırılmamış olmak,
e) Yapılacak yazılı sınavda başarılı olmak, gerekir." Amir hükmü ile sosyal güvenlik kontrol memuru kadrosuna atanabilmenin şartları belirtilmiştir.

Maddenin (b) bendinde yer alan düzenleme ile Sosyal Güvenlik Kontrol Memuru olabilmek için, hiçbir kanunda ve kurumların çıkardığı yönetmeliklerde dahi olmayan yaş sınırlamasının getirilmiş olması, kurum bünyesinde çalışan ve diğer bütün şartlara haiz olan fakat 35 yaşından büyük olanlar bakımından hak kaybına sebebiyet vermektedir. Şöyle ki; kurum bünyesinde uzun süredir memuriyetin bütün gereklerini yerine getirerek çalışan ve hiçbir disiplin cezası almadan görevini senelerdir ifa eden kurum çalışanlarının önlerinin böyle bir düzenleme ile kesilmesi, hem dava konusu yönetmeliğin dayanağı olan Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu'na hem de Anayasaya aykırılık teşkil etmektedir.

5502 Sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu'nun 31. maddesinde; "Sosyal güvenlik il müdürlükleri bünyesinde, sosyal güvenlik mevzuatının uygulanmasına ilişkin tespit, denetim ve taramalarda görevlendirilmek üzere sosyal güvenlik kontrol memuru çalıştırılır. Sosyal güvenlik kontrol memurları, görevleriyle ilgili kayıt ve belgeleri inceleme yetkisine sahiptir. Sosyal güvenlik kontrol memuru kadrosuna atanabilmek için; kurumda en az üç yıl görev yapmış olmak, en az dört yıllık yüksek öğrenim mezunu olmak ya da bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulunca kabul edilmiş yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından mezun olmak ve açılacak sınavda başarılı olmak şartları aranır." Hükmü yer almakta olup, bu maddede sosyal güvenlik kontrol memurluğu kadrosuna atanabilmenin şartları açık bir şekilde düzenlenmiştir. Kanun hükmünde, yönetmelik ile de düzenlendiği gibi diğer bütün şartlar aranırken, yaş ile ilgili her hangi bir sınırlama hatta düzenleme yer almamaktadır. Yönetmelik hükmünde getirilen 35 yaşından küçük olma şartı ile ilgili kanunda her hangi bir düzenleme yoktur. Kanunun bu açık ve amir hükmüne rağmen, dava konusu yönetmelik ile böyle bir düzenleme getirilmiş olması kanuna aykırılık teşkil etmekte ve iptali gerekmektedir.

Düzenleme hakkaniyet ve eşitlik ilkesi açısından da aykırılık taşımaktadır. Anayasanın 10'uncu maddesi "idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar" diyerek bu hususu açıkça belirtmiştir. Yönetmelik ile getirilen düzenleme ile Anayasa'da yer alan amir hüküm ihlal edildiği gibi 5502 sayılı Kanunun 31. maddesinde belirtilen diğer bütün şartları taşıyıp da, 35 yaşından büyük olduğu için sosyal güvenlik kontrol memuru olamayacak olan personelin hak kaybı söz konusu olmaktadır. Dava konusu yönetmelik hem anayasaya hem de kanuna aykırılık taşımaktadır. Düzenleyici işlemlerden bir üst işlem olan kanunlara aykırı yönetmelikler çıkarılamaz, yönetmelikler ile getirilen düzenlemeler kanunlara aykırı olamaz. Bir normun, kendisinden daha üst konumda bulunan ve dayanağını oluşturan bir norma aykırı veya bunu değiştirici nitelikte bir hüküm getirmesi mümkün bulunmamaktadır. İdarelerin belli bir hukuksal düzenlemeyi gerçekleştirmek isterken, üst hukuk normlarına uygunluğu gözetmeleri hukuki bir zorunluluktur. Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu'nun 31. maddesine dayanılarak hazırlanan Sosyal Güvenlik Kontrol Memurları Yönetmeliğinin 4. maddesinin (b) bendinin de, dayanağı olduğu kanuna aykırılık taşıdığı için iptali gerekmektedir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda yaş ile ilgili olan tek düzenleme, memur olabilmek için getirilen ve alt sınır olan 18 yaş sınırıdır. Kanunda dahi üst sınır ile ilgili her hangi bir düzenleme mevcut değildir. Yine Devlet Personel Başkanlığı Atama ve Görevde Yükselme Yönetmeliğinde de yaş ile ilgili her hangi bir düzenleme mevcut değildir. 3 Şubat 2006 Tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile de, üst yaş sınırı olan 30 yaş sınırı kaldırılmıştır. Bütün bu düzenlemelere rağmen, dava konusu yönetmelik ile kanuna ve anayasaya aykırı olarak böyle bir düzenleme getirilmesi ile nasıl bir amaç güdüldüğü anlaşılamamıştır. Yine 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 3. maddesinde, "Liyakat" ilkesi bu Kanun'un temel ilkelerinden birisi olarak belirlenmiş ve "Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmak" olarak tanımlanmıştır. Görüldüğü üzere Kanun, devlet memurluğunu bir meslek olarak kabul etmekte ve bunlara, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlanmasını, sınıflar içinde ilerleme ve yükselme işlemlerinin liyakat ilkesine dayandırılmasını öngörmektedir. Bu ilkenin temelinde, objektif kurallar çerçevesinde işin ehline verilmesi ve hak etme kavramı yatmakta olup, kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesinin tek güvencesinin de, hizmetin yetişmiş, ehil kamu görevlilerince yerine getirilmesinden geçmekte olduğu yatmaktadır. Bu temel ilke çerçevesinde, kurum bünyesinde çalışan ve 35 yaşın üstünde olan konusunda uzman, yetişmiş, ehil personelin sosyal güvenlik kontrol memurluğu sınavı dışında bırakılması ayrıca liyakat ilkesine de aykırılık teşkil etmektedir.

3- Dava konusu yönetmeliğin 4. maddesinin (c)bendinin de iptali gerekmektedir. Yönetmeliğin 4. maddesinin (c) bendi; "Başvuru tarihinde Kurumda memur, icra memuru, dava takip memuru, veri hazırlama ve kontrol işletmeni kadrolarında çalışmış olması kaydıyla en az üç yıl hizmeti bulunmak," hükmünü içermekte, düzenleme çerçevesinde birçok kadro kapsam dışında bırakılmaktadır. Eski Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin 5. maddesinde hizmet grupları sıralanırken idari hizmetler sınıfının içerisinde dava konusu yönetmelikte belirtilen kadroların dışında, Çözümleyici, Santral Memuru, Ambar Memuru, Veznedar, Daktilograf ve Şoför kadroları da yer almaktadır. Dava konusu yönetmelikte belirtilen memur, icra memuru, dava takip memuru, veri hazırlama ve kontrol işletmeni kadroları dışında kendileri ile aynı hizmet grubunda yer alan çözümleyici, santral memuru, ambar memuru, veznedar, daktilograf ve şoför kadrolarının düzenleme dışında bırakılması Anayasanın eşitlik ilkesine ve hakkaniyete aykırılık teşkil etmektedir. Aynı grup içerisinde yer alan personel arasından bazılarının kontrol memuru olabileceği düzenlenirken, bazılarının kontrol memuru olabilme hakkının hiçbir gerekçe gösterilmeden ellerinden alınması personel arasında eşitsizlik yapıldığını ortaya koymaktadır. Anayasa'nın 10. maddesinde ifadesini bulan "Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar" emredici hükmüne aykırı bir şekilde, çözümleyici, santral memuru, ambar memuru, veznedar, daktilograf ve şoför kadrolarında görev yapan personel mağdur edilmiş ve eşitlik ilkesi çiğnenmiştir. Açıklanan nedenlerle eşitsizliğe yol açan 4. maddenin (c) bendinin iptalini talep etme zarureti hasıl olmuştur.
Belirtilen nedenlerden ötürü davalı idarenin dava konusu yapılan düzenleyici işlemi sebep, maksat ve konu unsurları bakımından hukuka aykırıdır. Açıklanan nedenlerle davalı idarenin hukuka aykırı düzenleyici işleminin belirtilen kısımlarının iptali için sayın dairenize müracaat etme zarureti hasıl olmuştur. Yukarıda ifade edilen sebeplerden ötürü, düzenleyici işlemde belirtilen hususların, hukuka, devletin verimliliğine, yasalara, çalışma barışına aykırı ve fırsat eşitliğini ortadan kaldırır nitelikte olduğundan ilgili maddelerin iptali gerekmektedir.

HUKUKİ DAYANAK : TC. Anayasası, 2577 Sayılı İYUK, 657 sayılı D.M.K, 5502 Sayılı Kanun ve diğer mevzuat.
HUKUKİ DELİLLER : Ekte sunulan belgeler ve her türlü delil.

NETİCE VE TALEP : Yukarıda arz edilen sebeplerle ve mahkemenizce res'en yapılacak inceleme sonucu elde edilecek veriler dikkate alınarak; Sosyal Güvenlik Kurumu Sosyal Güvenlik Kontrol Memurluğu Yönetmeliğinin 4. maddesinin, 1. fıkrasının (b) ve (c) betlerinin yürürlüğünün durdurulmasına ve iptaline, yargılama giderleri ile Avukatlık ücretinin davalı idare üzerine yükletilmesine karar verilmesini saygı ile arz ve talep ederim.

Av. Birol TAŞ
Türk Büro-Sen Vekili