OHAL döneminde çekilmiş sayılanlar yeniden atanabilir mi?

Soru: OHAL döneminde müstafi sayılan memur, memuriyete bir daha dönememektedir. OHAL döneminde devamsızlık yapıp bir müddet görevinde çalıştıktan sonra OHAL dönemi sonrasında verilen işlem kararıyla müstafi sayılan memur için de bir daha memuriyete dönmemek kararı verilebilir mı?

Cevap : Devlet Memurları Kanunu'nun 20. maddesine göre çekilme ya da daha sık kullanıldığı şekliyle istifa memurlara tanınmış bir hak olup, bu hakkın Kanunda belirtilen esaslara göre kullanılması gerekmektedir.

Hakkın kullanılma şekli Kanunun 94. maddesinde belirtilmiş olup buna göre, Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilmekte, izinsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde, yazılı müracaat şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılmaktadır.

Çekilmek istiyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam edecek, yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilecektir. Olağanüstü mazeretle çekilenler ise, amirine haber vermek şartiyle bir ay kaydına tabi olmayacaktır.

Kanunun 96. maddesi çekilme hakkının kullanılmasında kısıtlama getirmiş, olağanüstü hal, seferberlik ve savaş hallerinde veya genel hayata müessir afetlere uğrayan yerlerdeki Devlet memurlarının, çekilme istekleri kabul edilmedikçe veya yerine atanacaklar gelip işe başlamadıkça görevlerini bırakamayacaklarını hüküm altına almıştır.

Çekilme hakkının usulüne uygun kullanılmamasının yaptırımı ise yeniden memuriyete atanma aşamasında ortaya çıkmaktadır. Buna göre yukarıda açıklanan usule göre memuriyetten çekilenler altı ay, çekilmiş sayılanlar bir yıl geçmeden yeniden memuriyete atanamamaktadır. Olağanüstü hal döneminde çekilme için belirlenmiş usule uymayanlar ise hiçbir şekilde yeniden memur olamamaktadır.

Çekilmiş sayılma uygulamasında onuncu günün cumartesi ve pazar günlerine denk gelmesi halinde bu günler hesaba dahil edilmemekte, arada kalan cumartesi ve pazar günleri ise on günlük süreye dahil edilmektedir.

Çekilmiş sayılmak için on günlük görevi terk süresinin izinsiz olması veya kurumca kabul edilen bir mazerete dayanmaması gerekir. Kurumca kabul edilecek herhangi bir mazeret karşısında çekilmiş sayılma gerçekleşmeyecektir.

Uygulamada çekilmiş sayılma göreve gelinmeyen on günün sonunda otomatik gerçekleşen bir işlem olmayıp, idare tarafından bir tespit ve alınacak onaya dayalı olarak gerçekleşmektedir. Onayın tarihi ile göreve gelinmeyen onuncu günün aynı tarih olması zorunlu değildir. Gerekli yazışma ve bürokrasi dikkate alındığında aynı gün olması da mümkün değildir. On gün göreve gelmeyen memur onuncu günün sonunda yazılı olarak çekilme isteğinde bulunmuş gibi kabul edilerek işlem yapılacaktır. İzinsiz ve kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın kesintisiz on gün göreve gelmeyen memurun sonradan mesaiye gelmiş ve belirli bir süre çalışmış olması çekilmiş sayılmaya engel teşkil etmeyecektir. Bu durumda bile çekilmiş sayılma tarihi onuncu günün sonu olacaktır.

Sonuç olarak, izinsiz ve mazeretsiz olarak görevin kesintisiz on gün terkedilmesi durumunun olağanüstü hal döneminde gerçekleşmesi halinde, çekilmiş sayılmaya ilişkin idare tarafından alınacak onayın olağanüstü hal sona erdikten sonraki bir tarihte olmasının sonucu değiştirmeyeceğini, bu durumdaki birinin belirli bir süre sonra KPSS veya başka bir usulle yeniden memur olmasının mümkün olmadığını değerlendirmekteyiz.