Pandemi sürecinde küçük çocuğu olan çalışanların sorunu nasıl çözülür?

Pandeminin hayatını altüst ettiği kesimlerden biri de küçük çocuğu olan çalışanlar. Okullar kapalı ve yakın zamanda da tam anlamıyla açılması beklenmiyor. Uzaktan eğitim özellikle ilkokul çağındaki çocuklar için yanında büyüğü olmadan tek başına takip edemeyeceği kadar karmaşık. Kreşler, okul öncesi eğitim kurumları ve özel okullar da kapalı. Açık olsa bile ailelerin tedirginlik sebebiyle çocuklarını göndermesi mümkün gözükmüyor.

Bu durumda özellikle ilköğretim çağında çocuğu olan ve her ikisi de çalışan anne babaların sıkıntısı nasıl giderilecek?

İdari izne ilişkin Mart ayındaki ilk süreçte 2020/4 sayılı Genelge ile okul öncesi ve ilköğretimde çocuğu bulunan kadın çalışanları idari izinli sayılması mümkün iken, halen yürürlükte bulunan 2020/8 sayılı Genelgede bu hususa yer verilmediğinden bu kesim mesai ile yükümlü durumda. Ancak uzaktan çalışma ve dönüşümlü çalışma konusunda kurumlara verilmiş bir takdir yetkisi mevcut olup, idarelerce özellikle ilköğretim çağında çocuğu bulunan kamu çalışanları uzaktan çalışma kapsamına alınmalıdır.

Ayrıca, 657 sayılı Kanuna 2016 yılında eklenen ek 43. madde ile memura çocuğu ilkokula başlayana kadar yarım aylık verilmek suretiyle yarı zamanlı çalışma imkanı getirilmiş, ancak uygulamanın kapsamı ile gerekli usul ve esaslar beş yıla yakın bir süredir belirlenemediği için yarı zamanlı çalışma bir türlü hayata geçirilememiştir. Halbuki uygulamaya ilişkin taslak çalışmalar hazırlanmış ve ilgili makamlara sunulmuştur. İçinde bulunduğumuz pandemi sürecinde her şeyi hazır olan yarı zamanlı çalışmanın Cumhurbaşkanımızca yürürlüğe konulması okul öncesi çocuğu bulunan memurları rahatlatacaktır. Düzenlemeye konulacak geçici bir madde ile de yarı zamanlı çalışmanın okullar tam anlamıyla açılana kadar uzatılması sağlanabilir.

Küçük çocuğu olan memurların pandemi sürecinde yararlanabileceği diğer bir uygulama ise 657 sayılı Kanunun 108. maddesinde düzenlenen aylıksız izin imkanıdır. Beş yıl hizmeti olan memurlar istekleri halinde bir yıla kadar aylıksız izin kullanabilmektedir. Bu izin konusunda kurumların takdir hakkı bulunmakla birlikte hizmet gerekleri elverdiği ölçüde memurlara bu kapsamda izin verilmeli, keyfi uygulamaların önüne geçilmelidir. Bu süreçte aylık ödenmeyeceği için mali açıdan idareye bir külfet yüklenmesi söz konusu olmayacaktır.

Yukarıda yer verdiğimiz öneriler hayata geçirilirken bir taraftan kamu hizmetlerinin özellikle salgınla mücadelenin zaafiyete uğratılmaması ile kamu personelinin insani ihtiyaçları arasındaki denge gözetilmelidir. Uygulama ile salgınla mücadelenin en etkili yolu olan evde kalma sağlanacak, çocukların evde tek başına kalmalarından kaynaklanabilecek riskler bertaraf edilecek, çalışan anne babaların kaygıları giderilecektir.