Emeklilikten en az 6 ay önce borçlanma yapma zorunluluğu kaldırıldı mı?

SORU: Memurlar.net sitesinde "Askerlik borçlanmasında en çok sorulan 5 soru ve 5 cevap" başlıklı bir dosyada "5-Devlet memuru askerlik borçlanmasını emeklilik talep tarihinden en az 6 ay once yapması gerekir, askerlik borçlanmasını talep edip en az 6 ay beklemeden emekli olursa borçlanma geçerli sayılmaz (5434 sayılı Kanun Madde 102, Ek Madde 8, 5510 sayılı Kanun Madde 41)" açıklaması yer almaktadır. Ancak, 5434 sayılı yasanın Madde 102 ve Ek Madde 8 yürürlükten kaldırılmıştır. Ayrıca 5510 sayılı kanunda da böyle bir ifade geçmiyor. İşin kolayına kaçan memurlar bunları referans göstererek işlem tesis ediyorlar ve bu da benim gibi insanlar için mağduriyet oluşturuyor. Bu hatanın düzeltilmesini ve mağduriyetlerin sonlandırılmasını rica ediyorum. İyi çalışmalar dilerim.

CEVAP: 5434 e tabi memurlar askerlik borçlanmalarını neden emeklilikten önce en az 6 ay önce yapmalıdırlar.

Sitemize gelen yorumlardan, 5434 hükümlerinin 5510 sayılı Kanun ile kaldırıldığını, dolayısıyla askerlik borçlanması yapacakların emeklilikten en az 6 ay önce borçlanma yapılması uygulamasının da kaldırıldığını belirtmekte ve memurların da işin kolayına kaçarak işlem tesis ettiklerini belirtmekte olduklarından konu hakkında açıklamalarımızı/değerlendirmelerimizi yapmaktayız.

5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa tabi memurlar 2008 yılı Ekim ayından önce memurluğa başlamış olan kişilerdir, ayrıca bu tarihten önce memurluktan sayılan yedek subaylık, vekil öğretmenlik, fahri imamlık, fahri asistanlık gibi görevlerde de bulunmuş ve bu tarihten sonra dahi memurluğa başlamış olanlar hakkında da 5434 hükümleri uygulanır.

5434 hükümlerinde borçlanmaların emeklilikten en az 6 ay önce yapılması gerektiği hükmü bulunur. Buna göre de borçlanma yaptıktan sonra en az 6 aylık süre dolmadan emekli olmak isteyenler hakkında borçlanmalar hükümsüz kalır ve borçlanma işlemi iptal edilir. Bu hükmün dayanağı da 5434 sayılı Kanun Ek Madde 8 ve Madde 102 hükümleri gereğidir.

Ek Madde 8 hükmünde Madde 102 hükmüne atıf yapılarak 102. Maddede yazılı süreler içinde yapılacak olan borçlanma kapsamındaki süreler içerisinde askerlik süresi de bulunur, Madde 102 hükmünde ise, bu süre en az 6 ay olarak belirlenmiştir.

Sonuç olarak, haklarında 5434 hükümleri uygulanacak olan memurların mutlaka borçlanma yapmak istedikleri takdirde bu işlemleri emeklilikten en az 6 ay önce yapmaları gerekmektedir.

Yorumlardan 5510 sayılı Kanunla 5434 hükümlerinin kaldırılmış olduğu ve dolayısıyla bu şekilde işleminde yok sayılması gerektiği konusuna gelince;

Her ne kadar 5510 sayılı Kanunla 5434 sayılı Kanunun bazı hükümleri ortadan kaldırılmış ise de, (ki 5434 hükümlerinden kaldırılmamış olan hükümleri de bulunmaktadır.) kaldırılan hükümlerin ise 2008 yılı Ekim ayından önce memurluk hizmetleri olanlar hakkında uygulanmaya devam edeceği de yine 5510 sayılı Kanun Geçici Madde 4 hükümleri ile korunmuş bulunmaktadır.

5510 sayılı Kanunun Geçici Madde 4 hükümlerinde şu hususlar yer almaktadır:

-5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanuna göre; aylık, tazminat, harp malüllüğü zammı, diğer ödemeler ve yardımlar ile 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1 inci maddesine göre ek ödeme verilmekte olanlara, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanunda kendileri için belirtilmiş olan şartları haiz oldukları müddetçe bunların ödenmesine devam olunacağı,

-Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçiliği sona erenlerden tahsis talebinde bulunacaklar ile bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsis talebinde bulunanlardan işlemleri devam edenler hakkında, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı,

-Bu madde kapsamına girenlerin, aylıklarının bağlanması, artırılması, azaltılması, kesilmesi, yeniden bağlanması, toptan ödemeleri, ilgi devamı, ihya ve borçlanmaları, diğer ödemeler ve yardımlar ile emeklilik ikramiyeleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı,

- 5434 sayılı Kanuna göre ödenen aylıklar ile bu madde kapsamında bağlanacak aylıkların, memur maaş katsayılarındaki artışlara göre yükseltileceği, Ayrıca 5434 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra barem, teşkilat, kadro ve sair kanunlar ile aynı rütbe, kadro ve sair kanunlarda yapılacak değişiklikler sonucunda aylık tutarlarında meydana gelecek yükselmeler, aynı rütbe, kadro unvanı ve dereceden bağlanmış bulunan emeklilik, malullük ve vazife malullük aylıkları ile dul ve yetim aylıkları hakkında da uygulanacağı,

Esasında aksi bir düşünce, yani 5510 sayılı Kanunla 5434 hükümlerinin tamamen kaldırılmış olduğu ve bu hükümlerin hiçbir zaman uygulanamayacağı şeklinde bir uygulama içerisinde olunmuş olsa idi, sadece borçlanmalar değil, aylık bağlanması, ikramiye ödenmesi, prim kesintileri, dul ve yetim aylığı bağlanması vb. gibi tüm işlemlerde de 2008 yılı Ekim ayından önce memurluk hizmeti olanlar hakkında uygulanması gerekirdi ki, bu durumda kazanılmış hakların tamamen ortadan kaldırılması sonucunu getirirdi.

Sonuç bağlamında; 5434'e tabi olanlar hakkında 5434 sayılı Kanunun 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmış olan hükümlerinin yine aynı şekilde devam ettirileceği 5510 sayılı Kanun Geçici Madde 4 hükmü ile sağlanmış bulunmaktadır.

Not: 5510 sayılı Kanuna tabi memurlar için yapılacak borçlanmalarda emeklilikten önce en az 6 ay önce yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır, bu işlem tamamıyla 5434 e tabi memurlar içindir.