Engel oranı düşen emekli memur tekrar göreve çağrılır mı?

2005 memuriyete başladım. Şu anda 6500 fiili hizmet sürem var. Sonradan oluşan % 40 engel durumum var.

1. Sorum: Bu engel durumu ve prim günlerimle yaşlılık maaşına bağlandığımda kontrol muayenelerine tabi olur muyum, olursam eğer engel oranım düşerse tekrar göreve çağrılır miyim veya nasıl bir yol izlenir?

2. Sorum: 3600 ek gösterge yasalaşmadan şimdiki göstergeden emekli olursam kanun yasalaştığında benim emekli ek göstergem de 3600 üzerinden olur mu geriye dönük işletilir mi?

Kontrol muayenesi, kısaca sağlık kurulu raporlarına istinaden emekli olanların sağlık durumlarının devam edip etmediğinin SGK Sağlık Kurulu tarafından takip edilmesidir.

Kontrol muayenesi, yani malullük durumlarında artma, azalma gibi durumların takip edilmesi işlemidir.

5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununda kontrol muayenesi yapılmasına dair hüküm bulunmamaktadır.

Kontrol muayenesine ilişkin hüküm 5510 sayılı Kanunun 94 üncü maddesi hükmünde yer almaktadır.

Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliği hükümlerine göre 5434 sayılı Kanuna tabi memurlardan göreve girdikten sonra çalışma gücü kaybı oranları dikkate alınarak aylık bağlananlar hakkında da kontrol muayenesi yapılmaktadır.

Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliğinin 15 inci maddesine göre 5434 sayılı Kanuna tabi olmakla birlikte 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesinin altıncı fıkrasına göre çalışma gücü kaybı oranı tespiti sonucu işlem yapılanlarda kontrol muayenesine tabi tutulmaktadırlar. Yani, göreve girdikten sonra çalışma gücü kaybı oranlarına göre yaşlılık aylığı bağlananlar içinde bu işlem geçerli olmaktadır.

Bu bağlamda, 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesinin 6 ncı fıkrasında yer alan; "Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az % 40 oranında engelli olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu bulunanlar ile en az % 40 oranında doğuştan engelli olduklarını belgeleyenlerden aylık talep tarihinde bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlara; en az 5400 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş ya da emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, istekleri halinde bu madde hükümleri esas alınarak yaşlılık aylığı bağlanır. Ancak çalışmaya başladıktan sonra, Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;

a) % 50 ila % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760,

b) % 40 ila % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480,

gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla, haklarında bu fıkra hükümleri uygulanır.^" hükmü uygulanmak suretiyle yaşlılık aylığı bağlananlar için de kontrol muayenesi geçerli olmaktadır.

Kontrol muayenesi sonucu aylığı

Sosyal Güvenlik Kurumunca hazırlanan ve 28/09/2021 tarihli ve 31612 sayılı Resmi Gazete yayımlanan Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliğinin 15 inci maddesinde;

"Kontrol muayenesi ve değerlendirme

ADDE 15 - (1) Kanunun; 25 inci maddesinin birinci fıkrasına göre malul sayılanlar ile 28 inci maddesinin beşinci veya geçici 4 üncü maddesinin altıncı fıkralarına göre çalışma gücü kaybı oranı ve 28 inci maddenin sekizinci fıkrasına göre ağır engellilik tespiti yapılanlar;

a) Kurumca yürütülen soruşturma nedeniyle,

b) Maluliyete ilişkin Kurumca verilen karar gereği,

c) Malullük, vazife malullüğü aylığı bağlanmış sigortalıların, malullük durumlarında artma veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç olduklarına ilişkin talepleri halinde,

ç) İhbar ve şikayet halinde,

kontrol muayenesine tabi tutulabilir.

(2) Kontrol muayenesine ilişkin değerlendirme Kurum Sağlık Kurulunca yapılır.

(3) Kontrol muayenesine istinaden yapılan değerlendirme sonucu gerekli görülen hallerde yeniden kontrol muayenesi istenebilir.

(4) Kontrol muayenesi değerlendirmeleri ilk maluliyet kararına esas mevzuat hükümleri çerçevesinde yapılır.

(5) Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca kontrol muayenesi kararı verilmesi halinde bu kontrol muayenesine ilişkin değerlendirme Kurum Sağlık Kurulunca yapılır."

Bu madde hükmü gereği, 5434 e tabi yanı 5510 sayılı Kanunun Geçici 4 üncü maddesine tabi olup, çalışma gücü kaybı oranları esas alınarak yaşlılık aylığı bağlanmış olanlar da kontrol muayenesine tabi tutulmaktadırlar.

Sonuç olarak, çalışma gücü kaybı oranlarının esas alınarak yaşlılık aylığı bağlandığında şayet kontrol muayenesine tabi tutulursanız, kontrol muayene tarihinde yeni bir rapor alınması gerekir. Şayet oran düşerse bağlanmış olan yaşlılık aylığı kesilir. Göreve başlanılması hususunda genel olarak açık bir hüküm bulunmaz, bu konuda Kurumların uygulamasının geçerli olacağını değerlendirmekteyiz.

Ek gösterge konusunda ise; ek göstergeler unvanlara göre arttığında, emeklilere de yansır. Emekli olanların da ek göstergeleri artış dikkate alınarak yükseltilir. Bu konuda değerlendirmelerimiz sitemizde mevcut olup ziyaret edilebilir.