'TÜİK'ile istatistikte yeni dönem...
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) yerine yeni kanunla oluşturulan ''Türkiye
İstatistik Kurumu (TÜİK)'', istatistikTe yeni bir dönemi de başlatıyor.
TÜİK'den yapılan açıklamaya göre, TÜİK kanunu ile Türkiye'de ''programlı istatistik''
üretimini öngören bir sisteme geçildi.
Buna göre ''Resmi İstatistik Programı'' adıyla, 5 yıl süre için bir program
hazırlanacak. Program, Türkiye'deki resmi istatistik üretiminin hukuki ve teknik
çerçevesini oluşturacak.
Programın hazırlanması sürecinde, ilgili tüm kurum ve kuruluşlar aktif olarak
yer alacak. Bununla ilgili Taslak programın son şekli ise kanun ile kurulacak
''İstatistik Konseyi''nde görüşülecek ve Bakanlar Kurulu kararıyla Resmi Gazete'de
yayımlanarak yürürlüğe girecek.
Sayımlar (nüfus, sanayi, tarım gibi) dahil tüm istatistik çalışmalar, Resmi
İstatistik Programı ile planlanacak ve uygulamaya konulacak.
Sadece Programda yer alan konular ve programda yer alan kuruluşlar tarafından
üretilen istatistiki veriler, resmi istatistik olarak kabul edilecek.
Bu sistemle, aynı konularda farklı kurumlar tarafından mükerrer istatistik
üretim süreçleri son bulacak, kurumlararası koordinasyon yoluyla emek ve zaman
tasarrufu sağlanacak.
İstatistiklerin ülke genelinde programlı bir düzen içerisinde ve tek elden
koordine edildiği yeni sistem aracılığıyla, hangi istatistiki verinin, hangi
tarihte, nasıl ve kimler tarafından üretileceği açık bir şekilde belirlenecek.
''İSTATİSTİK KONSEYİ'' KURULACAK
Bu arada İstatistik Konseyi, Başbakanlığa bağlı kuruluşların müsteşarları,
bakanlık müsteşarları ile başkanlarından oluşacak.
Ayrıca Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından belirlenen bir öğretim üyesi ile
sivil toplum kuruluşlarından iki temsilci de Konseyin üyeleri arasında yer alacak.
Konsey, Türkiye'nin resmi istatistik ihtiyaçlarını tespit edecek ve Resmi İstatistik
Programı'nın oluşturulma sürecinde ilgili kurum ve kuruluşların katılımının
sağlandığı temel platform görevini üstlenecek.
Yeni Kanunla, Türkiye İstatistik Kurumu'nun bilimsel ve teknik özerkliği de
geliştirildi.
Yeni düzenlemeyle, Kurum Başkanı 5 yıl süre ile Bakanlar Kurulu Kararıyla atanacak.
Başkan, Başkan Yardımcısı, Daire Başkanı, Bölge Müdürü, İstatistik Müşaviri,
Uzman ve Uzman Yardımcısı kadro ve unvanlarına atamada yeni kriterler (eğitim,
yabancı dil, vs.) getirildi.
Ayrıca Türkiye İstatistik Kurumu'nun koordinasyon rolü güçlendirilirken, Kurum'un,
kişilerden ve kurumlardan istatistiki bilgi isteme gücü geliştirildi ve Veri
Kalite Kontrol Kurulu oluşturuldu.
Bu kurul, resmi istatistik üreten tüm kuruluşlardaki istatistiki çalışmaları,
kayıt, standart, sınıflama ve veri kalitesi açılarından kontrol edecek.
Ayrıca düzenlemeyle, özel kişi ve kuruluşlar tarafından yapılan istatistik çalışmalarında da düzenleme yapıldı. Resmi istatistik tanımı dışında bulunan, ancak sonuçları kamuoyuna açıklanan araştırmaların ''nasıl, kim tarafından, ne zaman ve hangi yöntemle'' yapıldıklarının da kamuoyuna duyurulması zorunluluğu getirildi.