Genel Kurulda Kamu Denetçiliği Kurumunun 2023-2024 Raporları görüşüldü

Görüşmelerde grubu adına söz alan Yeni Yol Partisi Grup Başkanı Bülent Kaya, İsrail'in, Gazze'ye yardım götüren Küresel Sumud Filosu'nda Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının da haksız ve hukuksuz bir şekilde gözaltına aldığını anımsattı.

ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze için açıkladığı 20 maddelik "ateşkes planı"na tepki gösteren Kaya, Türkiye'den de buna destek verildiğini ileri sürdü.

Kaya, görüşülen rapora da değinerek, 2013'ten bu yana Türkiye'nin demokrasi, hukuk ve basın özgürlüğünde sürekli geri düştüğünü savundu.

Bu süreçte KDK'ye çok önemli görevler düştüğünü dile getiren Kaya, "Bizim bu yeni dönemde sizlerden beklediğimiz, millete sahip çıkarak bu otoriter yapıyla mücadele eden vatandaşlarımızın temel hak ve hürriyetlerini korumayla ilgili gerekli adımları atmanızdır." dedi.

İYİ Parti Muğla Milletvekili Metin Ergün, dünyadaki çağdaş gelişmeler doğrultusunda Türkiye'de de kurumlar ihdas edildiğini, Türkiye'de ihdas edilen bu kurumların tam anlamıyla işlerini yapmalarına müsaade edilmediğini savundu.

KDK'nin de bu kurumlardan biri olduğunu söyleyen Ergün, "Ülkemizde bu kurumun özerkliği maalesef kağıt üzerinde kalmıştır. Meclis'e bağlı görünmesine rağmen ne yazık ki fiilen yürütmenin gölgesindedir." diye konuştu.

Ergün, kurumun faaliyet raporlarına göre 2013'ten bu yana yapılan başvuruların arttığını kaydederek, bu artışın halkın bu kuruma yönelme eğiliminde olduğunu gösterdiğini dile getirdi.

Ancak KDK'nin verdiği kararların dağılımına bakıldığında tablonun pek de iç açıcı olmadığını savunan Ergün, "2024 yılında verilen kararların yüzde 39'u 'gönderme', yüzde 33'ü 'incelenemezlik'tir. Yani başvuruların 3'te 2'si sonuçsuz kalmıştır." sözlerini sarf etti.

Ergün, KDK'nin yeniden yapılandırılmasını düşündüklerini de sözlerine ekledi.

- "Bu raporlardan gerekli anlamları çıkarmakla mükellefiz"

MHP Afyonkarahisar Milletvekili Mehmet Taytak, KDK'ye yapılan başvurular hakkında sayısal verileri paylaşarak, başvuruların yüzde 95,15'i kurum tarafından sonuçlandırıldığını kaydetti.

2023 ve 2024 raporlarında, vatandaşların başvurularını en çok adalet, milli savunma ve güvenlik konusunda yaptığını aktaran Taytak, şu ifadeleri kullandı:

"Başvurulara baktığımızda, bu tablo bize, devletimizin her kademesinde vatandaş odaklı hizmet anlayışının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha ortaya koymaktadır. Milletimiz, devletine başvurduğunda çözüm bulan, vatandaşını dinleyen, hakkaniyetli bir idare görmek istemektedir. Bu nedenle bizler, milletin iradesini temsil eden kişiler olarak şeffaflık, hesap verilebilirlik ve adalet ilkelerinin kurumsallaşması için bu raporlardan gerekli anlamları çıkarmakla mükellefiz."

Taytak, İsrail'in Küresel Sumud Filosu'na saldırısına değinerek, uluslararası hukukun İsrail tarafından bir kez daha çiğnendiğini belirtti.

- "Hukuki düzenlemeler bir an önce yapılmalıdır"

DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Osman Cengiz Çandar, İsrail'in, "Batı sömürgeciliğinin bölgeye yerleştirdiği saldırgan bir ur" olduğunu dile getirdi.

Terörsüz Türkiye çalışmalarına yönelik değerlendirmelerde bulunan Çandar, bu konuda 1 yıl içinde önemli gelişmelerin olduğunu, çalışmalara yönelik TBMM'de bir komisyonun da kurulduğunu anlattı.

Çandar, "Ancak komisyon çalışmalarının hala gerekli hukuki düzenlemeleri yapma noktasına gelmemiş olması, yurttaşlarımızın sürece dair zaten hayli zayıf olan güven duygusunu günden güne zedeliyor. Silahların yakılmasından sonra sözünü etmiş olduğum tarihi gelişmeleri kalıcı hale getirecek olan adımların başında 'eve dönüş yasası' ve İnfaz Yasası'nda değişiklikler olmak üzere hukuki düzenlemeler bir an önce yapılmalıdır." diye konuştu.

CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, KDK'nin en önemli amaçlarından birinin, "halkı, idarinin keyfi davranışlarına karşı korumak" olduğunu dile getirdi.

KDK'ye en çok "adalet" konusunda şikayet geldiğini söyleyen Başarır, "Bakanlık, kurumun tavsiyesini alıyor, büyük oranda uyguladığını söylüyor ama Türkiye'nin büyük bir adalet sorunu var. Öncelikle kuruma eğer ki bu Meclis'te resen inceleme, davalara katılma ve Anayasa Mahkemesine dava açma yetkisini verirsek, o zaman bu kurum belki Türkiye'nin adalet sorununa çözüm olabilir." değerlendirmesinde bulundu.

CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, konuşmasında, "Buradan kendimizi ihbar ediyoruz, Tayyip Erdoğan'ı bir daha Cumhurbaşkanı seçtirtmeyeceğiz, göreceksiniz. Size açıktan sataşıyorum, siz 'siyasi yan kesici' bir iktidarsınız." sözlerini sarf etti.

Emir'in sözlerinin ardından yerinden söz alan AK Parti Grup Başkanvekili Bahadır Yenişehirlioğlu, "Cumhurbaşkanı'mız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ı 'bir daha seçtirtmeyeceğiz' demek aslında CHP'ye uygun bir şey, millet iradesine ipotek koymaktır. Cumhurbaşkanı'mızı o makamda tutan CHP değil ki, bu milletin ta kendisi. Millet isterse o makamda tutar, isterse tutmaz." dedi.

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı ve AK Parti Osmaniye Milletvekili Derya Yanık, TBMM çatısı altında her şeyden önce insanlığın vicdanını temsil ettiklerini, bu bakımdan Filistin meselesinde sergilenen ortak duruşun, aslında milletin tarihinden ve vicdanından beslenen bir iradenin tezahürü olduğunu anlattı.

Yanık, Gazze'nin er ya da geç özgürlüğüne kavuşacağını dile getirerek, "Bunu, bugün en güçlü işaretlerinden biri olarak, dünyada giderek artan şekilde Filistin'in devlet olarak tanımasında görüyoruz. Son aylarda Latin Amerika'dan Avrupa'ya, Asya'dan Afrika'ya kadar birçok ülke tek tek bu iradeyi ortaya koyuyor. Her tanıma kararı mazlum halkın yalnız olmadığını ve özgürlüğün adım adım geldiğini gösteriyor." diye konuştu.

Yanık, Birleşmiş Milletler başta olmak üzere uluslararası kuruluşlara da görevlerini yerine getirmesi ve İsrail vandallığını bir an önce durdurması çağrısında bulundu.

TBMM Dilekçe Komisyonu Başkanı ve AK Parti Adana Milletvekili Sunay Karamık, Türkiye'deki demokratikleşme sürecinin sonucu olarak hak arama yollarının çeşitlendirildiğini ve vatandaşların kolaylıkla erişebileceği kurumsal mekanizmaların oluşturulduğunu anlattı.

Karamık, kurulduğu günden bu yana KDK'ye yapılan başvuru sayısının ve buna bağlı olarak alınan kararların sayısında önemli bir artış gözlemlendiğini dile getirdi.

En memnuniyet verici gelişmenin ise kurumun tavsiye kararlarına uyum oranındaki artış olduğuna dikkati çeken Karamık, "İdarelerin tavsiye kararlarına uyum oranı 2013'te yüzde 20'ler seviyesindeyken, 2023'te yüzde 77,51'e, 2024'te ise yüzde 71,29 olarak gerçekleşmiştir. Son yıllardaki yaklaşık 4 katlık artış hem kurumun etkinliğinin hem de toplum nezdindeki güvenilirliğinin güçlendiğini göstermektedir."

Karamık, KDK'nin etkinliğinin yıldan yıla artmasında gerçekleştirdikleri Karma Komisyon çalışmalarının sağladığı katkının da kayda değer olduğunu söyleyerek, komisyonun çalışmaları hakkında bilgi paylaştı.

Dilekçe Komisyonu'nun faaliyetleri hakkında da bilgi veren Karamık, vatandaş ile kurumlar arasında köprü vazifesi üstlenmeyi önemsediklerini bildirdi.

Karamık, e-Dilekçe sistemi üzerinden yapılan başvuruların artmasının, dilekçe hakkının erişilebilirliğini ve etkinliğini önemli ölçüde artırdığına değinerek, "Bugün itibarıyla 28. Yasama Döneminde komisyonumuza gelen toplam başvuru sayısı 23 bin 842'ye ulaşmış bulunmaktadır. Ortalama günlük dilekçe sayısı 27. Yasama Dönemine göre yüzde 73 oranında bir artış meydana gelmiştir. " dedi.

TBMM Başkanvekili Celal Adan, 2024 ve 2023 Yılı Kamu Denetçiliği Kurumu Raporları Hakkında Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyelerinden Oluşan Karma Komisyon Raporları'nın görüşmelerinin tamamlanmasının ardından, birleşimi 7 Ekim 15.00'te toplanmak üzere kapattı.