Demir eksikliği bebeklerde zeka gelişimini olumsuz etkiliyor
İnsanların beyin gelişiminin bebeklik dönemindeki ilk iki yaş süreci olduğunu belirten uzmanlar, bu dönemdeki demir eksikliğinin beyin gelişimiyle birlikte zeka düzeyini olumsuz etkilediğine dikkat çekti.
Kayseri Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Akif Özdemir, iki yaş dönemindeki beslenmenin önemine vurgu yaparak, çocuklarda günde yarım litreden fazla tüketilen sütün demir eksikliği sebebi olabileceğini açıkladı.
Prof. Dr. Mehmet Akif Özdemir, demirin, insan organizmasındaki çeşitli sistemlerin fonksiyonunu yerine getirebilmesi için vazgeçilmez öneme sahip olduğunu dile getirdi.
Demir eksikliğinin tüm dünyada, özellikle de Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde çok yaygın bir halk sağlığı problemi olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Özdemir, bu durumun en önemli sebeplerinin yetersiz ve dengesiz beslenme ile bağırsak parazitleri olduğuna dikkat çekti.
Demir eksikliğinin, sadece kansızlık nedeni olmayıp, vücutta enerji metabolizması, sinir sistemi, fiziki performanstan sorumlu adale sistemi ve vücudun enfeksiyonlarla mücadelesini sağlayan savunma sistemiyle yakından ilgili olduğunu ifade eden Özdemir, İnsan beyninin en hızlı geliştiği dönemin, yaşamın ilk iki yılı olduğunu, ikinci yaşın sonunda beyin gelişiminin yüzde 80-90'ı tamamlandığını anlattı.
Özdemir, bu nedenle, bu dönemde çocukların demir eksikliği hastalığına yakalanmaları halinde zeka gelişiminde kalıcı kayıplara neden olacak hasarlar oluşacağına işaret etti. Özdemir, şu bilgileri verdi:
"Bunu yaygın bilinen şekliyle bir zeka geriliği şeklinde tarif etmek doğru olmaz. Ancak bu çocukların demir eksiklikleri sonradan düzeltilse bile, genetik kapasiteleriyle ulaşabilecekleri en yüksek zeka düzeyinin daha altında bir zeka düzeyine ulaşabilirler. Yani bu çocuklar, bebeklik döneminde demir eksikliğinden korundukları takdirde zeka seviyeleri daha yüksek olacaktır. Bu nedenle, iki yaş aralığında demir eksikliğini giderme adına kontroller yapılarak, gerekirse ilaçlarla demir takviyesi yapılmalıdır."
Özdemir, okul çağındaki çocuklarda, demir eksikliği nedeniyle, başarıyı olumsuz etkileyen zihni ve fiziki performans düşüklüğü görülebildiğine işaret ederek, "Bu çocukların zeka düzeyleri, demir eksikliği olmayan kişilere oranla biraz daha düşüktür" ifadesini kullandı. Anlama kabiliyetleri, fiziki güçleri, problem çözme yeteneklerinin zayıf olduğunu anlatan Prof. Dr. Akif Özdemir, bu durumun, demir eksikliğinin giderilmesiyle tamamen düzelebileceğini anımsatarak, demir eksikliği olan bir atletin bile, adalelerinde oksijen depolayamadığı için adale gücü azalacağına ve çabuk yorulacağına dikkat çekti.
Anne sütünde az olan birkaç madde arasında demirin de bulunduğunu ifade eden Özdemir, "Bu problemin önlenmesi için gelişmiş ülkelerde çocuklara verilen mamalar demir bakımından güçlendirilmiştir. Bizim çocuklarımıza da bu destek sağlanmalıdır. Ayrıca, hamilelere mutlaka demir ve folik asit takviyesi yapılmalıdır" diye konuştu.
Prof. Dr. Özdemir, Sağlık Bakanlığı'nın başlatmış olduğu 'Demir Gibi Türkiye' projesinin, sağlıklı nesiller yetiştirilmesi açısından önemli katkı sağladığını ve devam ettirilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.