Türkiye Avrupa'nın gelir-fiyat yapısı en çarpık ülkesi

Kişi başına gelirle fiyat düzeyi endeksleri karşılaştırıldığında Türkiye gelirle fiyat arasında en yüksek uçurumun yaşandığı Avrupa ülkesi oldu.

Türkiye'de gelir düzeyi, fiyat düzeyinin sadece yüzde 43'ünü karşılarken Avrupa'nın kişi başına gelir düzeyi en yüksek ülkesi olan Lüksemburg'da gelir fiyat düzeyinin yüzde 232'si kadar bir büyüklük oluşturdu. Kişi başına gelir ve fiyat düzeyi birbirine eş Avrupa ülkelerinin ise İtalya ve Fransa olduğu belirlendi.

EUROSTAT ve OECD işbirliğiyle yürütülen Satınalma Gücü Paritesi çalışmaları çerçevesinde, Avrupa Karşılaştırma Programına katılan 31 ülke için hesaplanan karşılaştırmalı fiyat ve kişi başına gelir düzeyi endeksleri karşılaştırıldığında Avrupa'da kişi başına gelirine oran olarak en pahalı ülkenin Türkiye olduğunu ortaya çıkıyor.

Söz konusu karşılaştırma 25 AB ülkesindeki satınalma gücü paritesine göre ortalama kişi başına gelir ve ortalama fiyat düzeyi 100 kabul edilerek yapılıyor. Buna göre AB'de ortalama 100 olan kişibaşına gelir Türkiye'de 31'de kalırken, AB'de ortalama 100 olan fiyat düzeyi ise Türkiye'de 66 olarak hesaplanıyor. BU haliyle Türkiye Avrupa ülkeleri arasında en düşük gelir düzeyine ve 22'nci sırada yer alıyor.

Kişibaşına gelir endeksinin fiyat endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve AB 25 için 100 olan gelir/fiyat endeksi ise Türkiye için 47 olarak hesaplanıyor. Diğer bir ifadeyle Türkiye'nin kişibaşına gelir endeksi fiyat düzeyi endeksinin ancak yüzde 47'sini karşılayabiliyor. Tersinden bakıldığında da fiyat düzeyi gelir düzeyinin yüzde 213'ü seviyesinde seyrediyor. Bu haliyle Türkiye fiyat-gelir arasındaki fiyatlar lehine olan yüksek fark nedeniyle karşılaştırılan ülkeler içerisinde en çarpık ülke konumunda bulunuyor.

Bu açıdan Türkiye'yi Romanya, Bulgaristan, Letonya, Bulgaristan, İzlanda, Polonya, Portekiz gibi ülkeler izliyor. Ancak bu ülkelerle Türkiye arasında da oldukça yüksek bir fark bulunuyor. Türkiye'den sonra fiyat-gelir dengesi en bozuk ülke olan Romanya'da gelir düzeyi fiyat düzeyinin yüzde 66'sını karşılıyor. Bulgaristan için bu oran yüzde 74, Letonya ve İzlanda için 83, Portekiz ve Polonya için de 84 olarak hesaplanıyor.

Gelir ve fiyat düzeyi birbirine en yakın iki ülke ise İtalya ve Fransa oldu. Her iki ülkede de gelir ve fiyat endeksleri birbirine eşit hale gelirken, Avrupa'nın ve dünyanın en yüksek kişibaşına gelirine sahip ülkesi olan Lüksemburg'da gelir düzeyi fiyat düzeyinin yüzde 232'si kadar bir büyüklük oluşturdu. Bu oran Çek Cumhuriyeti'nde 126, Avusturya'da 120, Norveç'te 117, Belçika'da 113, İrlanda'da 111, İngiltere ve İspanya'da 110, Almanya'da 106 ve Slovenya'da 105 olarak hesaplandı.

Fiyat ve gelir düzeyi karşılaştırılarak bulunan söz konusu oranın 100'ün üzerinde olması, o ülkedeki gelir düzeyinin fiyat düzeyine göre yüksek olduğunu, 100'ün altında olması ise fiyat düzeyinin gelir düzeyine göre yüksek olduğunu ortaya koyuyor.

/**

Avrupa ülkelerinde gelir/fiyat dengesi (AB25 100)

Gelir/Fiyat

Lüksemburg 232

Çek Cum. 126

Avusturya 120

Hollanda 117

Norveç 114

Belçika 113

İrlanda 111

İngiltere 110

İspanya 110

Almanya 106

Slovenya 105

Fransa 100

İtalya 100

Slovakya 96

Macaristan 96

Litvanya 95

İsveç 95

Malta 94

İsviçre 94

Yunanistan 94

Finlandiya 92

Danimarka 92

Estonya 90

GKYR 89

Portekiz 84

Polanya 84

İzlanda 83

Letonya 83

Bulgaristan 74

Romanya 66

Türkiye 47