Kalkınmada Öncelikli Yörelerde Çalışılan Süreler ve İki Yıla Bir Kademe Uygulaması

Atama ve yer değiştirmeye tabi personelin uygulamada bir çok sorunla karşılaştığı bize gelen çok sayıda sorudan anlaşılmaktadır. Özellikle öğretmenlerin bu konuda çok mağdur edildiği gerçeği karşımıza çıkmaktadır. 150 seri nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği çerçevesinde bu konuda karşılaşılan sorunlar aşağıda detaylı bir şekilde açıklanmıştır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 64'üncü maddesinin son fıkrasında; "Ancak, 72 nci madde gereğince belirli bir süre görev yapmak üzere mecburi olarak sürekli görevle atanan Devlet Memurlarından kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde bulunanlara (Erzurum ve Artvin İl'leri dahil) bu yörelerde fiilen çalışmak suretiyle başarılı geçirilen her iki yılın karşılığında aylık derecelerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere ayrıca bir kademe ilerlemesi daha verilir. Yıllık izinde geçirilen süreler fiilen çalışılmış sayılır. İki yıldan az süreler dikkate alınmaz." hükmü yer almaktadır.

657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin yukarıda belirtilen son fıkrası hükmünün uygulanabilmesi için ataması yapılan personelin;

1-Atama ve yer değiştirme yönetmeliğine göre zorunlu atamaya tabi personel olması,

2-Görev yapmakta olduğu yerin kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yöreler (Erzurum ve Artvin illeri dahil) olması,

3-Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil) fiilen görev yaptığı sürenin yıllık izin süresi dahil iki yıldan az olmaması,

4- Görev süresince olumlu sicil almış olması, şartlarını birlikte taşıması gerekmektedir.

Ayrıca 418 sayılı KHK'nin geçici 3 üncü maddesinde anılan hükmün yürürlük tarihi olan 1.5.1990 tarihinden önce kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil) geçen sürelerin dikkate alınmayacağı öngörüldüğünden belirtilen şartları taşıyan tüm personel hakkında anılan hüküm 1.5.1990 tarihinden sonra geçen hizmetler dikkate alınarak uygulanacaktır. Burada dikkat edilmesi gereken bir durum da bu personelin kademe ilerlemesini durdurma cezası alması halinde bu hükmün nasıl uygulanacağıdır. Kademe ilerlemesini durdurma cezası almış bir memurun sicili olumlu ise iki yılın karşılığında aylık derecelerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere ayrıca bir kademe ilerlemesi daha verilecektir. Ancak, bu memurun kademe ilerlemesini durdurma cezası aldığı yıl kademe ilerlemesi yapılmayacaktır.
Buna göre;

1-1.5.1990 tarihi itibariyle görev yapmakta oldukları yer kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yöreler (Erzurum ve Artvin illeri dahil) kapsamında olmayan ancak fıkrada öngörülen diğer şartları taşıyan personel görev yapmakta oldukları yer kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yöre kapsamına alındığı tarihten sonraki hizmetleri dikkate alınarak belirtilen hükümden yararlandırılacaktır.

2-Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil) görev yapanlardan kendi kurumlarının atama ve yer değiştirme yönetmeliği bulunmayanlar zorunlu atamaya tabi oldukları gerekçesiyle anılan fıkradan yararlanamayacaktır. 1.5.1990 tarihinden sonra atama ve yer değiştirme yönetmeliğinin yayımlanması halinde yönetmelikte zorunlu atamaya tabi tutulan personelden yukarıda belirtilen şartları taşıyanların yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra geçen hizmetleri anılan fıkra uyarınca değerlendirilecektir. Zorunlu atamaya tabi tutulanlardan ataması yönetmeliğin yayımından önce olanlar da anılan fıkranın uygulanmasından faydalanacaklardır.

ÖRNEK: 25.5.1995 tarihinden itibaren kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil) görev yapan ancak kurumunun atama ve yer değiştirme yönetmeliği 15.7.1995 tarihinde yayımlanan personel yayımlanan yönetmelikte zorunlu atamaya tabi tutulmuş ise, yönetmeliğin yayım tarihinden (15.7.1995) itibaren fiilen çalışmak suretiyle başarılı geçen hizmetinin her iki yılının karşılığında ayrıca bir kademe ilerlemesinden yararlandırılacaktır.

3- Anılan fıkra uyarınca sadece yıllık izinde geçirilen sürelerin fiilen çalışılmış sayılması gerektiğinden,
a) 657 sayılı Kanun uyarınca mazeret izni, hastalık izni ve aylıksız izin kullanılan süreler,
b) 657 sayılı Kanunun 62 nci maddesi uyarınca kullanılan yol süresi,
c) Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil) sürekli görev yapan Devlet memurlarının vekalet, geçici görev, hizmet içi eğitim ve benzeri nedenlerle geçici olarak bölge dışına gönderilmeleri halinde bölge dışında geçen süreler, kademe ilerlemesi uygulanmak üzere değerlendirilecek iki yılın hesabında dikkate alınmaz.

4- Yukarıda belirtilen şartları taşıyan personelin anılan hüküm uyarınca kademe ilerlemesinden yararlanabilmesi için fiilen çalışmak suretiyle başarılı geçen iki yıllık sürenin belirtilen yörelerde geçmesi yeterli olup ayrıca aynı ilde geçmesi şartı aranmaz.
ÖRNEK: 17.5.1994-27.7.1995 tarihleri arasında Van, 5.7.1996-25.7.1997 tarihleri arasında Muş illerinde görev yapan personelin Van ve Muş illerinde fiilen çalışmak suretiyle başarılı geçen hizmet sürelerin toplamının iki yılın hesabında dikkate alınması gerekmektedir.

5- Atama ve yer değiştirme yönetmeliğine göre zorunlu atamaya tabi ve kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerdeki illerden (Erzurum ve Artvin illeri dahil) birini herhangi bir nedenle (eş durumu, istek v.b.) tercih eden personel, kurumunca hizmet ihtiyacı nedeniyle tercihi uygun görülerek atama yapılması halinde anılan madde hükmünden yararlandırılacaktır. Özellikle öğretmenlerin atamaları isteği ile gerçekleştirilmişse yukarıda belirtilen hükümden faydalandırılmadıkları görülmektedir.

Kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelerdeki illerden (Erzurum ve Artvin illeri dahil) birini herhangi bir nedenle tercih eden, kurumunca hizmet ihtiyacı dikkate alınarak ataması yapılan personel kendi kurumunun atama ve yer değiştirme yönetmeliği uyarınca zorunlu atamaya tabi olmaması halinde ise anılan madde hükmünden yararlandırılmaz.

6- Madde hükmünden yararlanma süresi zorunlu görev yapma süresiyle sınırlandırılmamıştır. Bu nedenle kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelere (Erzurum ve Artvin illeri dahil);
a)1.5.1990 tarihinden önce atama ve yer değiştirme yönetmelikleri uyarınca zorunlu olarak atanan ve zorunlu çalışma süresini tamamlamasına rağmen görev yapmaya devam edenlerin 1.5.1990 tarihinden sonra zorunlu çalışma süresi dışında geçen,
b)1.5.1990 tarihinden sonra atama ve yer değiştirme yönetmelikleri uyarınca zorunlu atamaya tabi olarak atanan ve zorunlu çalışma süresini tamamlamasına rağmen görev yapmaya devam edenlerin zorunlu çalışma süresi dışında geçen, hizmetleri de 64 üncü maddenin son fıkrası hükmü uyarınca değerlendirilecektir.

7-25.6.1983 tarih ve 18088 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 2'nci maddesinin (b) fıkrasında aday memurların bu yönetmelik hükümlerine tabi olmadığı, 28'inci maddesinde ise, özel yönetmeliklerde bu yönetmeliğe aykırı hükümlerin yer alamayacağı belirtilmiş bulunmaktadır.

Bu nedenle, aday olarak kalkınmada 1 inci derecede öncelikli yörelere (Erzurum ve Artvin illeri dahil) atanan personel adaylıklarının devamı süresince 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin yukarıda belirtilen hükmünden yararlandırılmayacaktır. Ancak anılan maddede belirtilen yörelere aday olarak atananlardan asaletlerinin tasdikini müteakip atama ve yer değiştirme yönetmelikleri gereğince, zorunlu atamaya tabi olanların ise 1.5.1990 tarihinden geriye gidilmemek üzere asalet tasdik tarihinden sonraki hizmetleri anılan fıkra uygulanmak üzere dikkate alınacaktır.

(Memurlar.NET'in Notu: Her ne kadar Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 2 nci maddesinin (b) fıkrasında aday memurların bu yönetmelik hükümlerine tabi olmadığı, belirtilse de özel yönetmelikleri gereği belirli bir süre görev yapmak üzere aday olarak atananlar hakkında da adaylıkta geçirilen sürelerin dikkate alınması gerektiğini düşünüyoruz. Çünkü, 657 sayılı Kanunun 64'üncü maddesinde aday memurlara bu hükmün uygulanmayacağına dair bir hüküm bulunmamaktadır.)

8- Bilindiği üzere 68/A-b maddesi uyarınca derece yükselmesi yapılabilmesi için derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3 üncü kademesinde ise 1 yıl bulunmak gerekmektedir. Ancak 64 üncü maddenin yukarıda belirtilen fıkrası uyarınca ayrıca yararlanılacak kademe ilerlemesinin derece yükselmesinde dikkate alınacağı belirtildiğinden, bu fıkra uyarınca ilerletilen kademenin 3 üncü kademe olması halinde normal terfi tarihinde, 3'üncü kademede 1 yıl bulunulmadığı gerekçesiyle tekrar kademe ilerlemesi yapılarak bulunulan derecenin 4 üncü kademesine ilerletilmeyecek boş kadro olması ve öğrenim durumu itibariyle yükselebileceği derecenin aşılmaması koşuluyla derece yükselmesi yapılacaktır.

ÖRNEK 1-Zorunlu atamaya tabi olarak sürekli görevle 1.6.1995 tarihinden itibaren Erzurum'da görev yapan ve normal terfi tarihi olan 31.7.1996 tarihi itibariyle 5 inci derecenin 2 nci kademesinde bulunan bir personel 1.6.1997 tarihinde 64 üncü maddenin anılan hükmü uyarınca ayrıca bir kademe ilerlemesinden yararlandırılarak 5 inci derecenin 3 üncü kademesine ilerletilmiştir. Boş kadro olması ve öğrenim durumuna göre yükselebileceği derecenin aşılmaması koşuluyla 31.7.1997 tarihinde de 4 üncü derecenin 1 inci kademesine yükseltilmesi gerekmektedir.

ÖRNEK 2-Zorunlu atamaya tabi ve kalkınmada 1 inci derece öncelikli yörelerde (Erzurum ve Artvin illeri dahil) 20.5.1995 tarihinden itibaren fiilen görev yapmakta olan lise mezunu personel normal terfi tarihi (7.2.1997) itibariyle 7 inci derecenin 3 üncü kademesine ilerlemiştir. Boş kadro olması koşuluyla 3 üncü kademede bir yıl bekletilmeden 20.5.1997 tarihinden itibaren 6'ncı derecenin 1'inci kademesine yükseltilecektir.

9- Bu tebliğin yayımından sonra yukarıdaki açıklamalara göre ataması yapılacak personelin atama onaylarında "atama ve yer değiştirme yönetmeliğinin ..... maddesi uyarınca zorunlu atamaya tabidir" ifadesi yer alacaktır. Zorunlu atamaya tabi personelin atamada kalkınmada 1'inci derecede öncelikli yörelerdeki illerden (Erzurum ve Artvin illeri dahil) birini herhangi bir nedenle (eş durumu istek v.b.) tercih etmesi halinde ise, kurumunca hizmet ihtiyacının bulunup bulunmadığı ayrıca belirtilmesi gerekmektedir.