Mesleki Eğitim Kanunu

MESLEKİ EĞİTİM KANUNU (1) (2) (3)

Kanun Numarası : 3308
Kabul Tarihi : 5/6/1986
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 19/6/1986 Sayı : 19139
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 26 Sayfa
:

BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
Amaç
Madde 1 ? Bu Kanunun amacı; çırak, kalfa ve ustaların eğitimi
ile okullarda ve işletmelerde yapılacak mesleki eğitime ilişkin esasları
düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 ? (Değişik : 29/6/2001 - 4702/5 md.)
Bu Kanun, Mesleki Eğitim Kurulunun belirleyeceği mesleklerde,
kamu ve özel sektöre ait kurum, kuruluş ve iş yerleri ile mesleki ve
teknik eğitim okul ve kurumlarındaki eğitim ve öğretimi kapsar.
Tanımlar
Madde 3 ? Bu Kanunda geçen;
a) "Bakanlık", Milli Eğitim Bakanlığını;
b) "Aday çırak", çıraklığa başlama yaşını doldurmamış ve
çıraklık döneminden önce kendisine işyeri ortamı tanıtılan, sanat ve
mesleğinin ön bilgileri verilen kişiyi;
c) "Çırak", çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek
alanında mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını iş
içerisinde geliştirilen kişiyi;
d) (Değişik : 29/6/2001 - 4702/6 md.) "Öğrenci",
işletmelerde, mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında örgün eğitim
görenleri;
e) "Kalfa", bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş
alışkanlıklarını kazanmış ve bu meslekle ilgili iş ve işlemleri ustanın
gözetimi altında kabul edilebilir standartlarda yapabilen kişiyi;
f) "Usta", bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş
alışkanlıklarını kazanmış ve bunları mal ve hizmet üretiminde iş hayatınca
kabul edilebilecek standartlarda uygulayabilen; üretimi planlayabilen;
üretim sırasında karşılaşılabilecek problemleri çözümleyebilen;
düşüncelerini yazılı, sözlü ve resim ile açıklayabilen; üretimle ilgili
pratik hesaplamaları yapabilen kişiyi;

(1) Bu Kanunun adı; ?ÇIRAKLIK VE MESLEK EĞİTİMİ KANUNU? iken, 29/6/2001
tarihli ve 4702 sayılı Kanunun 22 nci maddesi ile ?MESLEKİ EĞİTİM KANUNU?
olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(2) Bu Kanunda geçen; ?Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı? ibaresi,
?Milli Eğitim Bakanlığı?; ?İl Milli Eğitim Gençlik ve Spor Müdürlüğü?
ibaresi, ?İl Milli Eğitim Müdürlüğü?; ?Çıraklık ve Meslek Eğitimi?
ibaresi, ?Mesleki Eğitim?; ?Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu? ibaresi
?Mesleki Eğitim Kurulu?, ?İl Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kurulu? ibaresi
?İl Mesleki Eğitim Kurulu?, ?işçi? ibaresi ?personel?, ?İmtihan? ibaresi
?sınav?, ?Çıraklık Eğitimi Merkezi? ibaresi ?Mesleki Eğitim Merkezi?,
?Çıraklık ve Mesleki Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonu? ibaresi
?Mesleki Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonu? ve ?50 ve daha fazla
işçi? ibaresi ?yirmi ve daha fazla personel? olarak 29/6/2001 tarihli ve
4702 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(3) Bu Kanunda birlikte veya ayrı ayrı geçen "ilkokul" ve "ortaokul"
ibareleri, 16/8/1997 tarih ve 4306 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle
"ilköğretim okulu" olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.


g) (Değişik : 29/6/2001 - 4702/6 md.) "Usta öğretici",
ustalık yeterliğini kazanmış; aday çırak, çırak, kalfa ile mesleki ve
teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin işyerindeki eğitiminden
sorumlu; mesleki eğitim tekniklerini bilen ve uygulayan kişiyi;
h) (Değişik : 29/6/2001 - 4702/6 md.) "İşletmelerde Mesleki
Eğitim", mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin beceri
eğitimlerini işletmelerde, teorik eğitimlerini ise mesleki ve teknik
eğitim okul ve kurumlarında veya işletme veya kurumlarca tesis edilen
eğitim birimlerinde yaptıkları eğitim uygulamalarını;
i) (Mülga : 20/6/2001 - 4684/10 md.)
j) (Ek : 29/6/2001 - 4702/6 md.) ?Mesleki ve Teknik Eğitim
Okul ve Kurumları?, mesleki ve teknik eğitim alanında, diplomaya götüren
orta öğretim kurumları ile belge ve sertifika programlarının uygulandığı
her tür ve derecedeki örgün ve yaygın eğitim-öğretim kurumlarını;
k) (Ek : 29/6/2001 - 4702/6 md.) ?Personel?, kamu ve özel
kurum, kuruluş ve işyerlerinde maaş ya da ücret karşılığında çalışan
kadrolu veya sözleşmeli elemanlar ile işçileri;
l) (Ek : 29/6/2001 - 4702/6 md.) ?İşletme?, mal ve hizmet
üreten kamu ve özel kurum, kuruluş ve işyerlerini;
m) (Ek : 29/6/2001 - 4702/6 md.) ?Eğitici Personel?, mesleki
yeterliğe sahip, öğrencilerin işyerindeki eğitiminden sorumlu, iş
pedagojisi eğitimi almış, mesleki eğitim yöntem ve tekniklerini bilen ve
uygulayan veya mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında atölye,
laboratuvar, meslek dersleri öğretmenliği yapabilme yetkisine sahip
kişiyi;
n) (Ek : 29/6/2001 - 4702/6 md.) ?Meslek Alanı?, ortak
özelliklere sahip birden fazla meslek dalını içeren; bilgi, beceri, tutum,
davranış ve istihdam olanağı sağlayan alanı;
o) (Ek : 29/6/2001 - 4702/6 md.) ?Meslek Dalı?, bir meslek
alanı içinde yer alan ve belirli konularda uzmanlaşmaya yönelik bilgi,
beceri, tutum, davranış gerektiren ve istihdam olanağı sağlayan iş
kollarından her birini;
İfade eder.
İKİNCİ KISIM
Kurullar
BİRİNCİ BÖLÜM
Mesleki Eğitim Kurulu
Kurul
Madde 4 ? (Değişik : 29/6/2001 - 4702/7 md.)
Mesleki ve teknik eğitim programlarının uygulandığı her tür
ve derecedeki örgün, yaygın ve çıraklık eğitimi, mesleki ve teknik eğitim
okul ve kurumları ile işletmelerde yapılacak mesleki eğitimin;
planlanması, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi konularında kararlar
almak ve Bakanlığa görüş bildirmek üzere, Bakanlıkta Mesleki Eğitim Kurulu
kurulur. Bu Kurulun kararları Bakanlık ve ilgili meslek kuruluşlarınca
yürütülür.
Mesleki Eğitim Kurulu, Bakanlık Müsteşarının başkanlığında;
a)Bakanlığın mesleki eğitimle görevli Müsteşar yardımcıları,
b) İçişleri Bakanlığı Müsteşar yardımcısı,
c) Maliye Bakanlığı Müsteşar yardımcısı,
d)Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Müsteşar yardımcısı,
e) Sağlık Bakanlığı Müsteşar yardımcısı,


f) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşar yardımcısı,
g) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Müsteşar yardımcısı,
h) Turizm Bakanlığı Müsteşar yardımcısı,
i) Devlet Planlama Teşkilatı Sosyal Sektörler ve Koordinasyon
Genel Müdürü,
j) Bakanlığın, mesleki eğitim ile ilgili genel müdürleri,
k) Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Başkanı veya
üst düzey yetkilisi,
l) Türkiye Ticaret,Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret
Borsaları Birliği Başkanı veya üst düzey yetkilisi,
m) En çok işvereni temsil eden İşveren Sendikaları
Konfederasyonu Başkanı veya üst düzey yetkilisi,
n) En çok işçiyi temsil eden İşçi Sendikaları Konfedarasyonu
Başkanı veya üst düzey yetkilisi,
o)Bankalar Birliği Başkanı veya üst düzey yetkilisi,
p) Mesleki eğitim alanında görevlendirilecek Yükseköğretim
Kurulu temsilcisi,
r) Türkiye Serbest Muhasebeciler, Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirleri Odaları Birliği Başkanı veya üst
düzey yetkilisinden,
Oluşur.
Bakanlık, gerekli gördüğü durumlarda, Mesleki Eğitim Kurulu
toplantılarına ilgili kurum temsilcilerini de davet eder.
Milli Eğitim Bakanı, gerekli gördüğü durumlarda Mesleki
Eğitim Kurulu toplantılarına başkanlık eder. Mesleki Eğitim Kurulunun
sekretarya hizmetleri Bakanlıkça yürütülür. Mesleki Eğitim Kurulunun
toplantı ve çalışma esasları yönetmelikle düzenlenir.
Görevleri
Madde 5 ? Mesleki Eğitim Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Gerek bu Kanun ve gerekse bu Kanuna göre çıkarılacak olan
yönetmelik hükümlerinin uygulanmasını takip etmek ve değerlendirmesini
sağlamak.


b) Muhtelif sektör ve branşda çıraklık eğitimi ile meslek
eğitimi konusunda eğitim ihtiyaçlarını tespit etmek ve Bakanlığa
bildirmek.
c) Mesleki Eğitim programlarının esasları ve süreleri
hakkında Bakanlığa görüş bildirmek.
d) Çıraklık ve işletmelerdeki mesleki eğitim sınav
komisyonlarının kurulması ve çalışması ile sınavların yapılış usullerine
ilişkin yönetmelik taslaklarını hazırlamak ve Bakanlığa sunmak.
e) Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören
öğrenciler için sözleşme modellerini hazırlamak ve Bakanlığa sunmak.
f) Lüzumu halinde çıraklık ve mesleki eğitim ile ilgili
konuların incelenmesi için ihtisas komisyonları kurmak.
g) Çıraklık ve mesleki eğitimle ilgili Bakanlıkça
gönderilecek konuları incelemek ve görüş bildirmek.
h) Bu Kanuna göre yapılacak çıraklık ve işletmelerdeki
mesleki eğitimde; uygulama alanına alınacak veya çıkarılacak yer ve
meslekleri belirlemek ve Bakanlığa görüş bildirmek.
i) İl Mesleki Eğitim Kurullarının yıllık çalışma raporlarını
değerlendirmek.
j) Teknolojik gelişmelerin ve iş hayatındaki değişmelerin
meslek eğitimine etkilerini izlemek ve Bakanlığa bildirmek.
İKİNCİ BÖLÜM
İl Mesleki Eğitim Kurulu
Kurul
Madde 6 ? (Değişik : 29/6/2001 - 4702/8 md.)
Bu Kanun kapsamında mesleki ve teknik eğitim okul ve
kurumları ile işletmelerde yapılacak mesleki eğitimin planlanması,
geliştirilmesi, değerlendirilmesi konularında karar almak ve valiliğe
görüş ve tavsiyelerde bulunmak üzere illerde il mesleki eğitim kurulu
kurulur.
İl mesleki eğitim kurulu, il milli eğitim müdürünün
başkanlığında;
a)Belediye başkanı veya temsilcisi (Büyük şehirlerde vali
tarafından belirlenecek belediye başkanı veya temsilcisi),
b) İl sağlık müdürü veya temsilcisi,
c) İl sanayi ve ticaret müdürü,
d) Esnaf ve sanatkarlar odaları birliği başkanı veya
temsilcisi ile mesleki eğitimin yapıldığı mesleklerle ilgili oda
yöneticileri arasından Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanlığınca
seçilecek üç üye,
e) İl ticaret odası başkanı veya temsilcisi,
f) İl sanayi odası başkanı veya temsilcisi,
g) Sanayi ve ticaret odalarının ayrı ayrı kurulmadığı
yerlerde, il sanayi ve ticaret odası başkanı veya temsilcisi,
h) İlin, mesleki eğitimden sorumlu milli eğitim müdür
yardımcısı,
i)Kurulun sekretarya görevini yürüten okul müdürü,
j) İlde faaliyet gösteren mesleki ve teknik eğitim
okullarından ve kurumlarından birer yönetici,
k) En fazla işçiyi temsil eden konfedarasyonun o il için
göstereceği işçi sendikaları temsilcisi,
l) Defterdar veya temsilcisi,
m) Türkiye İş Kurumu il müdürü veya temsilcisi,
n) Sossyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı sigorta müdürü veya
temsilcisi,
o) En fazla işvereni temsil eden konfederasyonun, o il için
göstereceği işveren sendikaları temsilcisinden,
Oluşur.
İl mesleki eğitim kurulu toplantılarına, gerekirse başkanın
isteği üzerine ilgili kurum temsilcileri de davet edilir.
İl mesleki eğitim kurulu toplantı ve çalışma esasları
yönetmelikle belirlenir.
İl mesleki eğitim kurulunun kararları valinin onayı ile
uygulanır. Vali, gerekli gördüğü hallerde il mesleki eğitim kuruluna
başkanlık eder.
Görevleri
Madde 7 ? Mesleki Eğitim Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Muhtelif sektör ve branşdaki çıraklık ve mesleki eğitim
ihtiyacını il seviyesinde tespit etmek ve Bakanlığa sunmak.
b) Bakanlıkça gönderilen çıraklık ve mesleki eğitim çerçeve
programlarının il ihtiyaçlarına göre düzenlenmesi için Bakanlığa görüş
bildirmek.
c) Çıraklık ve mesleki eğitim uygulamalarında ortaya çıkan
uyuşmazlıkların çözümüne yardımcı olmak.
d) Bu Kanun hükümlerinin il seviyesinde eksiksiz yerine
getirilmesi için gerekli tedbirleri almak.
e) Çıraklık ve Mesleki Eğitim konularında valilikçe
gönderilecek konuları incelemek ve sonuçlandırmak.
f) İldeki çıraklık ve mesleki eğitim uygulamalarını takip
etmek ve değerlendirmek. Bu konu ile ilgili yıllık çalışma raporunu
hazırlamak ve Bakanlığa sunmak.
Kapsama alma
Madde 8 ? İlin Bakanlıkça Kanun kapsamına alınma kararının
yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde "İl Mesleki Eğitim Kurulu"
kurulur.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Çıraklık, Kalfalık ve İşletmelerde Mesleki Eğitim
BİRİNCİ BÖLÜM
Çıraklık ve Kalfalık Eğitimi
Aday çırak
Madde 9 ? İlköğretim okulunubitirmiş olanlar, bir mesleğe
hazırlık amacı ile çıraklık dönemine kadar işyerlerinde aday çırak olarak
eğitilebilirler. (1)
Çıraklık şartları
Madde 10 ? Çırak olabilmek içın aşağıdaki şartlar aranır.
a) 14 yaşını doldurmuş, 19 yaşından gün almamış olmak.(2)
b) En az ilköğretim okulu mezunu olmak.
c) Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği
işleri yapmaya uygun olmak.

(1) Bu maddede yer alan "eğitilirler" ibaresi, 16/8/1997 tarih ve 4306
sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle "eğitilebilirler" olarak değiştirilmiş ve
metne işlenmiştir.
(2) Bu bentte yer alan "onüç yaşını" ibaresi, 16/8/1997 tarih ve 4306
sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle "ondört yaşını" olarak değiştirilmiş ve
metne işlenmiştir.

(Ek : 29/6/2001 - 4702/9 md.) Ancak, ondokuz yaşından gün
almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar,
yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim
programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.
Ağır, tehlikeli veya özellik arz eden mesleklere alınacak
çırakların öğrenim ve yaş durumu ilgili kuruluşların görüşü alınarak
Bakanlıkça belirlenir.
Aday çırak ve çırakların statüleri
Madde 11 ? Aday çırak ve çırak; öğrenci statüsünde olup,
öğrencilik haklarından yararlanır. Bunlar işyerinde çalışan işçi sayısına
dahil edilmezler.
Eğitim ve çalışma
Madde 12 ? (Değişik birinci fıkra : 29/6/2001 - 4702/10 md.)
Aday çırak ve çıraklar, mesleğin özelliğine göre haftada sekiz saatten az
olmamak üzere genel ve mesleki eğitim görürler. Bu eğitime katılmaları
için aday çırak ve çırak öğrencilere ücretli izin verilir. Mevsime göre
özellik arz eden mesleklerde teorik ve pratik eğitim belirli aylarda
bloklaştırılmış olarak yapılabilir.
(Değişik : 29/6/2001 - 4702/10 md.) Aday çırak ve
çıraklar, pratik eğitimlerini işyerlerinde, işyerindeki eksik kalan
pratik eğitimleri ile teorik eğitimlerini mesleki ve teknik eğitim okul ve
kurumlarında veya Bakanlıkça uygun görülen işyerlerinin eğitim
birimlerinde yapar. Teorik ve pratik eğitim birbirlerini tamamlayacak
şekilde planlanır ve yürütülür.

Pratik eğitim, hazırlanmış eğitim programlarına göre,
işyerinin ve mesleğin özelliklerine uygun olarak usta öğreticinin
gözetiminde yapılır. Pratik eğitimde 1475 sayılı İş Kanununun 69 uncu
maddesi hükmü gözönünde bulundurulur.
Çıraklık eğitiminin esas ve usulleri yönetmelikle düzenlenir.
Sözleşme yapılması
Madde 13 ? (Değişik birinci fıkra : 29/6/2001 - 4702/11 md.)
Bu Kanun kapsamında bulunan il ve mesleklerde faaliyet gösteren iş
yerleri, Bakanlıkça tespit edilecek illerde ve meslek dallarında ondokuz
yaşından gün almamış kişileri çıraklık sözleşmesi yapmadan
çalıştıramazlar. Mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarının örgün
eğitim programlarından mezun olanlar ve kalfalık belgesi sahipleri bu
hükmün dışında tutulur.
İşyeri sahibi, aday çırağı ve çırağı çalıştırmaya başlamadan
önce bunların velisi veya vasisi veya reşit ise kendisi ile yazılı
çıraklık sözleşmesi yapmak zorundadır.
Çıraklık sözleşmesi; çırağın sözleşme süresi içinde reşit
olması halinde, çırağın rızasıyla, işyeri sahibinin değişmesi halinde yeni
işyeri sahibi aynı mesleği sürdürüyorsa ve rızasıyla devam eder, aynı
mesleği sürdürmüyorsa sözleşme feshedilir. Fesih halinde çırağın önceki
çalışmaları geçerli olup; yeni yapacağı çıraklık sözleşmesi ile çıraklık
statüsünü devam ettirerek çıraklık süresini ve eğitimini tamamlar.
(Değişik : 29/6/2001 - 4702/11 md.) Bu Kanunun uygulandığı
yer ve meslek dallarında 818 sayılı Borçlar Kanununun çıraklık
sözleşmesine dair hükümleri ile onsekiz yaşını doldurduktan sonra
sözleşmesi devam eden çıraklar hakkında 1475 sayılı İş Kanununun, İşçi
Sağlığı ve Güvenliği başlıklı beşinci bölümünde yer alan hükümleri
dışındaki hükümler uygulanmaz.
Çıraklığa başlama ve çıraklık süresi
Madde 14 ? Çıraklığa bir deneme dönemi ile başlanır. Bu dönem
mesleğin özelliğine göre bir aydan az, üç aydan fazla olamaz. Bu süre
Bakanlıkça tespit edilir. Deneme döneminden sonra taraflar 10 gün içinde
ilgili Mesleki Eğitim Merkezi müdürlüğüne başvurmadığı takdirde çıraklık
sözleşmesi kesinleşir ve bu dönem çıraklık süresinden sayılır. Deneme
döneminde ücret ödenir. Aday çıraklıktan çıraklığa geçenler deneme
dönemini yapmış sayılırlar.
(Değişik : 29/6/2001 - 4702/12 md.) Meslekler itibariyle
çıraklık eğitimine girişte aranan eğitim düzeyi ve çıraklık süresi ilgili
kurum ve kuruluşların görüşleri de alınarak Bakanlıkça en az iki, en çok
dört yıl olarak belirlenir. Bu süre kesintisiz olarak devam eder. Yıllık
izin dışındaki iki aydan fazla devamsızlıklar çıraklık süresine eklenir.
(Ek : 29/6/2001 - 4702/12 md.) Lise ve daha üst düzeyde genel
eğitimden sonra çıraklık eğitimine başlayanlar için eğitim süresi,
mesleklerindeki çıraklık eğitimi süresinin yarısına kadar kısaltılabilir.
Bu sürenin ne kadar kısaltılabileceği, ilgili meslek kuruluşunun teklifi
ve Mesleki Eğitim Kurulunun uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
(Ek : 29/6/2001 - 4702/12 md.) Ayrıca, mesleki ve teknik
eğitim okul ve kurumlarında uygulanan örgün eğitim programlarının herhangi
bir kademesinden ayrılanlar ile yaygın eğitim programlarını tamamlayarak
belge veya sertifika alanlardan, kendi alanlarında çıraklık eğitimine
başlayanlar için çıraklık eğitim süresi daha önce aldığı mesleki eğitim
programının içeriği ile devam edeceği çıraklık eğitimi programının içeriği
değerlendirilerek Bakanlıkça belirlenir.

Usta öğretici bulundurma şartı
Madde 15 ? Aday çırak ve çırak almak için işyerinde usta
öğretici bulunması şarttır.
Kalfalık imtihanı
Madde 16 ? Kalfa adayının mesleği ile ilgili bilgi, beceri ve
iş alışkanlıklarına iş hayatınca kabul edilebilir seviyede sahip olup
olmadığı kalfalık sınavı ile tespit edilir.
Çıraklar kabul edilebilir mazeretleri dışında çıraklık
eğitimi süresi sonunda açılacak ilk kalfalık sınavına girmek
zorundadırlar.
Sınav komisyonunun teşkili ile sınavın esasları ve usulleri
yönetmelikle düzenlenir.
Çıraklık sözleşmesi ilk kalfalık sınavını izleyen ikinci
kalfalık sınavının tamamlanması ile sona erer. Sözleşmenin sona ermesini
takip eden aybaşından itibaren Bakanlıkça çıraklar için ödenen her türlü
sigorta primlerinin ödenmesine son verilir.
Kalfa unvanını kullanma ve işyeri değiştirme
Madde 17 ? Bu Kanuna göre kalfalık hakkını elde edenlere
kalfalık belgesi verilir. Kalfalık belgesi bulunmayanlar kalfa unvanı ile
çalışamaz ve çalıştırılamazlar. Bu belgeye sahip olanlar, kalfalık unvanı
kullanılmayan işyerlerinde dengi işlerde çalıştırılırlar.
507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu kapsamındaki
işyerlerinde çalışarak kalfa olanlar en az bir yıl o işyerinde çalışırlar.

Bu sürenin sonunda işyerini değiştirmek isteyen kalfaya üç ay
önce başvurmak kaydıyla, o işyeri çıkma izni verir.
Çıkma izni olmadan başka işyerleri kalfayı işe alamazlar.
Kalfaların işten ayrılmalarını gerektiren hususlar
yönetmelikle belirlenir.
İKİNCİ BÖLÜM
İşletmelerde Meslek Eğitimi
Madde 18 ? (Değişik : 29/6/2001 - 4702/13 md.)
Yirmi ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler,
çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az, yüzde onundan fazla
olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri
eğitim yaptırır. Öğrenci sayısının tespitinde kesirler tama iblağ olunur.
Deprem, sel ve yangın gibi tabii afetler sonucu yörede faal
durumda kalan işletmelerin eğitim olanakları dikkate alınarak, bu
işletmeler için yukarıda belirtilen oranlar, il mesleki eğitim kurulunun
teklifi ve Bakanlığın onayı ile değiştirilebilir.
Mesleki eğitim kapsamına alınıp alınmadığına bakılmaksızın
yirmiden az personel çalıştıran işletmeler de mesleki ve teknik eğitim
okul ve kurumları öğrencilerine bu Kanunun ilgili hükümlerine göre beceri
eğitimi yaptırabilirler.
Vardiya usulü veya mevsimlik olarak faaliyet gösteren
işletmelerde eğitim görecek öğrenci sayısının tespitinde gündüz
vardiyasında veya faaliyet gösterdiği mevsimde çalışan personel sayısı
esas alınır.
Bu Kanun kapsamına giren illerde yirmi ve daha fazla personel
çalıştıran işletmeler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge
müdürlüklerince her yıl şubat ayı içerisinde il mesleki eğitim kuruluna
bildirilir. Beceri eğitimi yaptıracak Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı
işletmeler, Bakanlık ve Milli Savunma Bakanlığınca birlikte belirlenir.

İşletmelerdeki personel sayısının tespitinde her yılın ocak
ayı, yaz mevsiminde faaliyet gösteren işletmelerde temmuz ayı esas alınır.
Beceri eğitimi uygulamasına da öğretim yılı başında başlanır.
İşletmelerde mesleki eğitim uygulaması kapsamına alınacak
iller ve meslekler, Mesleki Eğitim Kurulunun görüşü doğrultusunda
Bakanlıkça tespit edilir.
Bu madde kapsamında on ve daha fazla öğrenciye beceri eğitimi
yaptıracak işletmeler bu amaçla bir eğitim birimi kurar. Bu birimde,
yapılan eğitim için alanında ustalık yeterliğine sahip ve iş pedagoisi
eğitimi almış usta öğretici veya eğitici personel görevlendirilir.
Eğitim programları
Madde 19 ? İşletmelerde uygulanacak ağır ve tehlikeli işlerde
yapılacak eğitim dahil meslek eğitimi programları Mesleki Eğitim Kurulunun
görüşü alınarak Bakanlıkça tespit edilir.
Teorik eğitim
Madde 20 ? (Değişik : 29/6/2001 - 4702/14 md.) İşletmelerde
beceri eğitimi gören öğrencilerin teorik eğitimi, mesleki ve teknik eğitim
okul ve kurumlarında veya işletmelerin eğitim birimlerinde yapılır.
Çalışma saatleri içinde yapılacak teorik eğitim haftada oniki saatten az
olamaz. Bu eğitim yoğunlaştırılmak suretiyle de yapılabilir. Teorik eğitim
günlerinde öğrenciler ücretli izinli sayılır.
Mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında ve işletmelerde
yapılan mesleki eğitime ilişkin esas ve usuller ile sınavların yapılış
şekilleri, Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
İşyeri şartlarına uyma
Madde 21 ? İşletmelerde beceri eğitimi gören öğrenciler,
işyerlerinin şartlarına ve çalışma düzenine uymak zorundadırlar.
Eğitimin devamı
Madde 22 ? (Değişik birinci fıkra : 29/6/2001 - 4702/15 md.)
İşletmelerde grev ve lokavt uygulaması, deprem, yangın ve sel gibi
afetler olması halinde mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencileri
eğitimlerini kendi mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında sürdürür.

İşletmeler beceri eğitimi başladıktan sonra personel
sayısında azalma olması halinde de,eğitime alınan öğrenciler okuldan mezun
oluncaya kadar eğitimi devam ettirirler.
Beceri eğitimi yaptırabilecek diğer işletmeler
Madde 23 ? Bakanlıkça "İşletmelerde meslek eğitimi" kapsamına
alınıp alınmadığına bakılmaksızın yirmi ve daha fazla personel çalıştıran
işletmelerde, teknik lise ve meslek lisesi öğrencilerine bu Kanunun ilgili
hükümlerine göre beceri eğitimi yaptırabilirler.
Mesleki eğitime katılma payı
Madde 24 ? Yirmi ve daha fazla personel çalıştıran ve
Bakanlıkça işletmelerde mesleki eğitim kapsamına alınan, ancak, beceri
eğitimi yaptırmayan işletmeler, beceri eğitimi yaptırması gereken her
öğrenci için eğitim süresince her ay 18 yaşını bitirenlere ödenen asgari
ücretin 2/3'ü nisbetinde (Değişik ibare : 20/6/2001 - 4684/10 md.)
Saymanlık hesabına para yatırmakla yükümlüdürler.
Mesleki eğitim şartlarına sahip olan işletmelere Bakanlıkça
öğrenci gönderilememesi halinde bu işletmeler, (...) (1) katılma payı
ödemezler.
Bu sayının tespitinde görev ve çalışma statüsüne
bakılmaksızın işyerinde 1475 sayılı İş Kanununa tabi olarak çalıştırılan
personel sayısı dikkate alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ücret, Sosyal Güvenlik ve izin
Ücret ve Sosyal Güvenlik
Madde 25 ? Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi
gören öğrencilere ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar; aday çırak
veya çırağın velisi veya vasisi veya kişi reşit ise kendisi; öğrenciler
için okul müdürlüğü ile işyeri sahibi arasında Bakanlıkça belirlenen
esaslara göre düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir. Ancak, işletmelerde
meslek eğitimi gören öğrenci, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari
ücretin% 30'undan aşağı ücret ödenemez.
Aday çırak, çırak ve öğrencinin eğitimi sırasında işyerinin
kusuru halinde meydana gelecek iş kazaları ve meslek hastalıklarından
işveren sorumludur.
Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü
vergiden müstesnadır.
Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören
öğrencilere sözleşmenin akdedilmesi ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar
Kanununun iş kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigortaları
hükümleri uygulanır. Sigorta primleri 1475 sayılı İş Kanununun 33 üncü
maddesi gereğince bunların yaşına uygun asgari ücretin% 50'si üzerinden
Bakanlık bütçesine konulan ödenekle karşılanır.
Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören
öğrenciler hakkında 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 23, 24, 35 ve
42 nci maddeleri hükümleri uygulanmaz. Ayrıca bunlara aynı Kanuna göre
işgöremezlik ödenekleri bağlanacak sürekli işgöremezlik gelirine esas
olacak günlük kazançların tespitinde sigorta primine esas tutulan ücret
dikkate alınır.
İzin
Madde 26 ? Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim
gören öğrencilere işletmelerce her yıl tatil aylarında bir ay ücretli izin
verilir.Ayrıca mazeretleri kabul edilenlere okul müdürlüğünün görüşü
alınarak bir aya kadar ücretsiz izin de verilebilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Ustalık
Ustalık eğitimi
Madde 27 ? Kalfalık yeterliğini kazanmış olanların mesleki
yönden gelişmelerini ve bağımsız işyeri açabilmelerini temin için gerekli
yeterlikleri kazandırmak gayesiyle Bakanlıkça ustalık eğitimi kursları
düzenlenir.

(1) Bu fıkrada yer alan ?fona? ibaresi, 20/6/2001 tarih ve 4684 sayılı
Kanunun 10 uncu maddesiyle yürürlükten kaldırılmış olup, bu hüküm 1/1/2002
tarihinde yürürlüğe girecektir.

Bu kursların kapsam ve süreleri Mesleki Eğitim Kurulunun
görüşü alınarak Bakanlıkça tespit edilir.
Kurslar çalışma saatleri dışında açılır.
Ustalık sınavı
Madde 28 ? a) Ustalık sınavı, adayın, kendi mesleğinde usta
olarak çalışabilmesi için gerekli bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını mal
ve hizmet üretiminde iş hayatınca kabul edilebilir standartlara göre
bağımsız olarak uygulayıp uygulayamadığını ölçmek amacı ile düzenlenir.
Sınavın esas ve usulleri yönetmelikle düzenlenir.
b) (Değişik : 29/6/2001 - 4702/16 md.) Kalfaların, ustalık
sınavlarına girebilmesi için mesleklerin özelliğine göre Bakanlıkça
belirlenecek süre kadar çalışmış ve ustalık eğitimi kurslarını başarı ile
tamamlamış olmaları gerekir.
c) Kalfalık yeterliğini kazanmış olup mesleklerinde en az beş
yıl çalışmış olanlar ustalık sınavlarına doğrudan katılabilirler.
Bu sınavları başarı ile tamamlayanlara ustalık belgesi
verilir. Ustalık belgesi bulunmayanlar usta unvanı ile çalışamaz ve
çalıştırılamazlar.
Meslek lisesi mezunları için ustalık
Madde 29 ? (Değişik : 29/6/2001 - 4702/17 md.)
En az üç yıl süreli mesleki ve teknik orta öğretim
kurumlarından veya mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarından mezun
olanlar, Bakanlıkça düzenlenen ustalık eğitim kurslarına katılabilecekleri
gibi doğrudan da ustalık sınavlarına girebilir.
Bu kursların kapsam ve süreleri ile sınavların esas ve
usulleri Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Ustalık unvanının kullanılmadığı mesleklerde çalışanlara,
ustalık belgesinin hak, yetki ve sorumluluklarını taşıyan belge aynı
esaslara göre verilir.
Mesleki ve teknik orta öğretim kurumu veya mesleki ve teknik
eğitim merkezi mezunlarından, alanlarında Bakanlığa bağlı iki yıllık bir
yaygın eğitim kurumundan belge alanlara doğrudan ustalık belgesi verilir.
(1)
İşyeri açma
Madde 30 ? (Değişik : 29/6/2001 - 4702/18 md.)
Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde
çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilir.
Bu Kanun kapsamına alınan il ve mesleklerde; belediyeler ve
işyeri açma izni vermeye yetkili diğer kurum ve kuruluşlar işyeri
açacaklardan, meslek odaları ise işyeri sahibi olarak üye kaydı
yaptıracaklardan, ustalık belgesi istemek zorundadır.
Bu işyerlerinde alanında mesleki eğitim almış olanlar
istihdam edilir. İstihdam edilenlerin almaları gereken eğitimin seviyesi,
türü ile halen çalışanların durumu Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle
belirlenir.
İşyeri sahipleri veya o işyerinde çalışan ustalık belgesi
sahipleri, ustalık belgelerini işyerlerine asar.
Ustalık belgesi sahibi olanlar bu haklarını onsekiz yaşını
tamamlayana kadar kullanamaz.
Teknik lise mezunları veya mesleki ve teknik eğitim okul ve
kurumlarının dört yıllık eğitim programlarından mezun olanlara, ustalık
belgesinin yetki ve sorumluluklarını taşıyan, mesleklerinde bağımsız
İşyeri Açma Belgesi verilir. (1)
Usta öğreticilik
Madde 31 ? Ustalık yeterliğini kazanmış olanlar Bakanlıkça
açılacak iş pedagojisi kurslarını başarıyla tamamladıkları takdirde
kendilerine usta öğreticilik belgesi verilir.

(1) Ustalık belgesi ile ilgili olarak 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı
Kanunun 102 nci maddesine bakınız.


BEŞİNCİ KISIM
(Değişik başlık : 20/6/2001 - 4684/10 md.) Çıraklık, Mesleki ve Teknik
Eğitimi
Geliştirme ve Yaygınlaştırma Faaliyetlerinin Desteklenmesi
Kuruluş (1)
Madde 32 ? (Değişik : 20/6/2001 - 4684/10 md.)
a)Çıraklık, mesleki ve teknik eğitimi geliştirme ve
yaygınlaştırma hizmet ve faaliyetlerinde kullanılmak üzere;
1) Bakanlık bünyesinde bulunan döner sermaye işletmelerinin
kârları,
2) Bakanlığa bağlı kurumlarda eğitim öğretimde üretilen
malların satışından elde edilen gelirler,
3)Bağış, yardım ve diğer her türlü gelirler,
Milli Eğitim Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına
yatırılır. Yatırılan bu tutarlar Maliye Bakanlığınca bir yandan genel
bütçeye özel gelir, diğer yandan Bakanlık bütçesinde açılacak tertiplere
özel ödenek kaydedilir. Bu suretle ödenecek kaydedilen miktarlardan yılı
içerisinde harcanmayan tutarları ertesi yıl bütçesine devren özel gelir ve
ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir.
b)Çıraklık, mesleki ve teknik ğitimi geliştirme ve
yaygınlaştırma hizmet ve faaliyetlerinde kullanılmak üzere Bakanlık
bütçesine özel ödenek kaydedilen bu tutarlar aşağıdaki hizmetlerin yerine
getirilmesinde kullanılır:
1) Çıraklık, örgün ve yaygın mesleki ve teknik öğretim
kurumlarında görevli yönetici, öğretmen, uzman, kadrolu ve kadrosuz usta
öğreticilerin nitelik ve niceliklerinin yükseltilmesi için yurt içinde
eğitilmelerinde,
2) Mesleki ve teknik eğitim metotlarının ve araçlarının
araştırılması, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasında,
3)Çıraklık, örgün ve yaygın mesleki ve teknik öğretim
kurumlarının atölye ve laboratuvarları için makine, araç, takım ve
teçhizat alınması, gerektiğinde kiralanması, bunların bakım ve tamirinde,
4)Çıraklık, örgün ve yaygın mesleki ve teknik eğitim
kurumlarında görevli kadrolu ve kadrosuz atölye ve meslek dersi öğretim
elemanlarına asli görevleri dışında, okulda ve işyerlerinde yapılan
eğitimle ilgili normal maaş ve ücretlerine ilave ek ücret ödenmesinde,
5) Çıraklık, örgün ve yaygın mesleki teknik eğitimle ilgili
her türlü yayınların hazırlatılması, tercümesi, çoğaltılması, satın
alınması ve dağıtılmasında,
6) Çeşitli mesleklerde çalışmakta olanlara hizmet içinde ve
mesleklerinde gelişmeleri için gerekli bilgi ve becerilerin kazandırılması
için Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarında kurslar, seminerler ve eğitim
programları düzenlenmesinde,
7) İş öncesi eğitimi, yaygın ve çıraklık eğitiminde,
8) Mesleki Eğitim Kurulu ile İl Mesleki Eğitim Kurulu
toplantılarına katılan başkan, üye, müşavir üye, imtihan ve mesleki
ihtisas komisyonu üyelerine Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine
tespit edilecek miktarda verilecek yolluk ve huzur hakkı ödemelerinde.
?????????????????????
(1) Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak 31/12/2005 tarihli ve
26040 Mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 27/12/2005 tarihli ve
5437 sayılı 2006 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun 13 üncü maddesine
bakınız.


Çıraklık, mesleki ve teknik eğitimi teşvik
Madde 33 ? (Mülga: 20/6/2001 - 4684/10 md.)
ALTINCI KISIM
Çeşitli Hükümler
Sanayi sitelerinde çıraklık eğitimi kurumları
Madde 34 ? Sanayi ve Ticaret Bakanlığı; bakanlıkla koordineli
olarak sanayi sitelerinde çıraklık eğitimi kurumlarının yer almasına
yardımcı olur.
Denklik
Madde 35 ? (Değişik : 29/6/2001 - 4702/19 md.)
Kapsamı, şartları ve süresi Bakanlıkça belirlenecek telafi
eğitimine katılan ve bu eğitim sonunda yapılacak sınavlarda başarılı olan
kalfa, usta ve genel lise mezunlarına, bitirdikleri meslek alanının
diploması verilir.
Yabancı ülkelerden ve ülkemizdeki mesleki eğitim
kuruluşlarından, Bakanlığa bağlı mesleki ve teknik eğitim okulu ve
kurumları ile denkliği Bakanlıkça kabul edilen diğer bakanlıklara bağlı
okul ve kurumlardan alınmış sertifikalar ve belgeler; çıraklık, kalfalık
ve ustalık eğitimine geçişte değerlendirilir.
Denklikle ilgili esas ve usuller Bakanlıkça çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir.
Eğitim giderleri
Madde 36 ? Aday çırak, çırak, kalfa ve işletmelerde mesleki
eğitimde kamu ve özel kuruluşlarca yapılan teorik ve pratik eğitim
giderleri kendi kurum ve kuruluşlarınca, işyerlerinde yapılan pratik
eğitimin giderleri ise işyerlerince karşılanır.
İşyerleri pratik eğitim için eğitim mahalli, sınavlar için
sınav ortamı, araç ve gereç hazırlarlar.
Meslek kursları
Madde 37 ? Bakanlık, örgün eğitim sisteminden
ayrılmış,istihdam için gerekli yeterliklere sahip olmayan kişileri iş
hayatında istihdam imkanı olan görevlere hazırlamak amacıyla meslek
kursları düzenler. Kurslara katılanlar kursa devam ettikleri sürece bu
Kanunun çırak ve öğrencilere verdiği haklardan yararlanırlar.
Bakanlık, kursların düzenlenmesinde ilgili Bakanlık, kurum ve
kuruluşlarla işbirliği yapar.
Geliştirme ve uyum kursları
Madde 38 ? Yirmi ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler
çalıştırdığı personelin işindeki verimini yükseltmek, yeni teknolojilere
uyumunu ve mesleklerinde gelişmelerini sağlamak amacıyla çalışma saatleri
dışında çeşitli kurslar açarlar veya aynı amaca yönelik diğer kurumlarca
açılan kurslara katılmalarını sağlarlar.
İşletmeler; kurs programlarının hazırlanmasında,
uygulanmasında ve değerlen-dirilmesinde Bakanlık, İş ve İşçi Bulma Kurumu
ile işbirliği yaparlar. Kursların açılması ve işleyişine ilişkin esas ve
usuller yönetmelikle düzenlenir.
Özel eğitim kursları
Madde 39 ? Bakanlık, özel eğitime muhtaç kişilere iş
hayatında geçerliliği olan görevlere hazırlayıcı özel meslek kursları
düzenler. Kursların düzenlenmesinde ve uygulanmasında bu kişilerin ilgi,
ihtiyaç ve yetenekleri dikkate alınır.
Kurslara katılanlar kursa devam ettikleri sürece bu Kanunun
çırak ve öğrencilere verdiği haklardan yararlanırlar.
Yolluk ve huzur hakkı
Madde 40 ? (Mülga: 20/6/2001 - 4684/10 md.)
Denetleme ve ceza
Madde 41 ? (Değişik birinci fıkra : 29/6/2001 - 4702/20 md.)
Bu Kanun hükümlerine göre Bakanlığa bağlı eğitim kurumlarının dışında kamu
ve özel kurum ve kuruluşlarında yapılan aday çırak, çırak ve kalfaların
eğitimi ile işletmelerde yapılan mesleki eğitim, öğrencilerin bu
eğitiminden sorumlu işletmelerin bağlı olduğu oda veya birliklerin
temsilcilerinin katılımı ile Bakanlıkça; iş ortamı, sosyal güvenlik, iş
güvenliği ve sağlık şartları bakımından ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığınca denetlenir. Denetimle ilgili raporlar valiliğe verilir.
Raporlarda belirtilen hususlar valilikçe değerlendirilir ve gereği
yapılır.
Denetlemenin esas ve usulleri bu bakanlıklarca müştereken
çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Bu Kanunun; 9, 10, 12, 13, 14, 15, 17, 20, 22, 25, 26, 28 ve
30 uncu maddelerindeki yükümlülükleri yerine getirmeyenlere ihtar cezası
verilir.İhtarın tebliğinden itibaren 10 gün içinde yükümlülüklerini yerine
getirmeyenlerden;
Kanunun;
a) (Değişik : 29/6/2001 - 4702/20 md.) 9, 10, 25, 26 ve 28
inci maddelerine aykırı davrananlara asgari ücretin bir aylık tutarı
kadar,
b) (Değişik : 29/6/2001 - 4702/20 md.) 12, 13, 14, 15, 17,
20, 22 ve 30 uncu maddelerine aykırı davrananlar ile sözleşmeyi tek
taraflı ve haksız olarak fesheden işletmelere asgari ücretin bir aylık
tutarının üçte ikisi kadar,
Para cezası verilir.
Bu maddenin (a) ve (b) fıkralarında belirtilen asgari ücret
1475 sayılı İş Kanununun 33 üncü maddesine göre tespit edilen fiil
tarihindeki asgari ücrettir.
Fiilin tekrarı halinde bu cezalar iki katına çıkarılır.
Fiilin sürmesi halinde ise meslekten geçici men cezası
verilir.
Cezalar mahallin mülki amirince uygulanır.
(İptal dokuzuncu fıkra: Ana.Mah.'nin 17/2/2004 tarihli ve
E.:2003/72,K.:2004/24 sayılı Kararı ile.)
İtiraz edilmeyen cezalar kesinleşir.
İtiraz, verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz.
Para cezaları 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.


Bu Kanunun 30 uncu maddesine aykırı olarak açılan işyerleri
durumun öğrenilmesinden itibaren İl Mesleki Eğitim Kurulu ile ilgili
mercilerin müracaatı üzerine mahallin mülki amirince yedi gün içinde
kapatılır.
Mesleki ve Teknik Eğitim Araştırma ve Geliştirme Merkezi
Madde 42 ? Çıraklık, Mesleki ve Teknik Eğitim konularında
Bakanlıkça ihtiyaç duyulan planlama, araştırma, geliştirme ve üretim
hizmetlerini yapmak veya yaptırmak amacıyla doğrudan merkeze bağlı taşra
kuruluşu olarak "Mesleki ve Teknik Eğitim Araştırma ve Geliştirme Merkezi"
kurulmuştur.
(Mülga ikinci fıkra: 20/6/2001 - 4684/10 md.)
Merkezin kuruluş, yönetim,işleyiş ve döner sermaye
hizmetlerine ilişkin hususlar ile merkezde görevlendirilecek personelin
nitelik ve çalışma esas ve usulleri tüzükle düzenlenir.
Merkezde sözleşmeli personel çalıştırılabilir. Merkezde
görevli sözleşmeli personel dışındaki eğitim - öğretim sınıfı personeli;
2914 sayılı Yükseköğretim Kurulu Personel Kanunundaki esaslara göre
Üniversitedeki emsalinin mali haklarından aynen faydalandırılır.
Madde 43 ? (3423 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı
Mesleki ve Teknik Ögretim Okulları Döner Sermayesi Hakkında Kanun ile
ilgili olup yerine işlenmiştir.)
Kaldırılan hükümler
Madde 44 ? a) 20/6/1977 tarih ve 2089 sayılı Çırak,Kalfa ve
Ustalık Kanunu;
b) 17/6/1938 tarih ve 3457 sayılı Sınai Müesseselerde ve
Maden Ocaklarında Mesleki Kurslar Açılmasına dair Kanun;
Yürürlükten kaldırılmıştır.
Mesleki ve teknik eğitim merkezlerinin kuruluşu
Ek Madde 1 ? (Ek : 29/6/2001 - 4702/21 md.)
Öncelikle, Bakanlıkça belirlenecek küçük yerleşim
birimlerinde olmak üzere, mesleki ve teknik eğitim merkezleri kurulur. Bu
merkezlerde, mesleki ve teknik eğitim alanında orta öğretim diploması,
sertifika ve belge veren programlar uygulanır.
Mesleki ve teknik eğitim merkezlerinin kurulmasına, eğitim,
öğretim, yönetim ve üretim ile ilgili her türlü iş ve işlemlere ilişkin
esas ve usuller Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
Kalfalık ve ustalık belgesi verilmesi
Geçici Madde 1 ? Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte;
a) Bakanlıkça tesbit edilen meslek dallarında çalışmakta
olup, bakanlıkça ilan edilecek tarihten itibaren üç ay içerisinde müracaat
edenlerden;
1. 18 yaşını doldurmuş olanlar doğrudan,
2. 16 yaşını doldurmuş olanlar kapsam ve süreleri Bakanlıkça
belirlenecek eğitime tabi tutulduktan sonra,
Kalfalık imtihanlarına alınırlar. İmtihanlarda başarılı
olanlara kalfalık belgesi verilir.

3. Kalfalık belgesini almış olup 22 yaşını doldurmuş olanlara
ustalık imtihanlarını başarmaları şartı ile ustalık belgesi verilir.
b) 1. (İptal: Ana.Mah.nin 17/2/2004 tarihli ve E.:2002/128,
K.:2004/23 sayılı Kararı ile)
2. Lise dengi mesleki ve teknik öğretim kurumlarından 1985 -
1986 öğretim yılı sonuna kadar mezun olanlara;
Doğrudan ustalık belgesi verilir.
Kapsamda olmayan il ve mesleklerde kalfalık ve ustalık
belgesi verilmesi
Geçici Madde 2 ? Kanun kapsamına alınmamış il ve mesleklerin
Bakanlıkça kanun kapsamına alınması halinde alınma tarihinden itibaren bu
il ve mesleklerde kalfalık ve ustalık belgeleri bu kanunun geçici 1 inci
madde hükümlerine göre verilir.
Yapılan uygulamaların geçerliliği
Geçici Madde 3 ? 3457 sayılı Sınai Müesseselerde ve Maden
Ocaklarında Mesleki Kurslar Açılmasına Dair Kanun ile 2089 sayılı Çırak,
Kalfa ve Ustalık Kanununa göre yapılan uygulamalar ve alınmış olan
kalfalık ve ustalık belgeleri geçerlidir.
Sigorta primlerinin ödenmeye başlanması
Geçici Madde 4 ? Bu Kanunun 25 inci maddesine göre sigorta
primlerinin ödenmesine bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden mali
yılbaşından itibaren başlanır. Bu tarihe kadar olan sürede primlerin
işyeri sahiplerince ödenmesine devam olunur.
Geçici Madde 5 ? Bu Kanun gereğince çıkarılacak tüzük ve
yönetmelikler Kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde çıkarılır.
Geçici Madde 6 ? Bakanlıkça tesbit edilecek illerde ve meslek
dallarında 1986 - 1987 öğretim yılında işletmelerde mesleki eğitimin
başlatılabilmesi için işletmelerin çalıştırdıkları işçi sayısı Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bölge Müdürlüğünce 1 Ağustos 1986 tarihine kadar Bakanlığa
bildirilir.
Geçici Madde 7 ? 32 nci maddenin 2 nci fıkrasının (e) bendi
1986 yılı kazançlarına uygulanır.
Geçici Madde 8 ? (Ek: 2/3/1989 - 3525/1 md.)
Bakanlık, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte geçici 1 inci
maddedeki şartlara sahip oldukları halde Bakanlıkça ilan edilen tarihlerde
belge almak için müracaat edemeyenlere 6 (altı) aya kadar ek müracaat
süreleri vermeye yetkilidir.
Geçici Madde 9 ? (Ek : 29/6/2001 - 4702/23 md.)
Bu Kanunun yayımı tarihinden önce, 3308 sayılı Çıraklık ve
Meslek Eğitimi Kanununun çıraklık eğitimi uygulama kapsamındaki
mesleklerde ustalık belgesi sahibi olmadığı halde işyeri açmış olanlara,
kapsam ve süresi ilgili meslek kuruluşlarının görüşü alınarak Bakanlıkça
belirlenecek telâfi eğitimine katılmaları ve bu eğitim sonundaki
sınavlarda başarılı olmaları halinde doğrudan ustalık belgesi verilir. Bu
gibilere telâfi eğitimini tamamlamaları için beş yıl süre tanınır.
Çalıştığı meslek dalı çıraklık eğitimi uygulama kapsamına
alınmadan önce meslek odalarınca mevzuatına uygun olarak verilmiş kalfalık
ve ustalık belgeleri, mesleğin o ilde kapsama alınmasından sonra
Bakanlıkça yeni belgeler ile doğrudan değiştirilir.

Geçici Madde 10 ? (Ek : 29/6/2001 - 4702/23 md.) Bu Kanun
kapsamı dışındaki mesleklerde, mesleki belgelerin verilmesi işlemi, o
meslek kapsama alınıncaya kadar ilgili meslek kuruluşlarınca mevzuat
doğrultusunda yapılır.
Yürürlük
Madde 45 ? Bu Kanunun;
a) 32 nci maddesi 1/1/1987 tarihinde,
b) Diğer maddeleri yayımı tarihinde,
Yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 46 ? Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.

5/6/1986 TARİHLİ VE 3308 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN
HÜKÜMLER

1) 25/6/1992 tarihli ve 3824 sayılı Kanunun geçici maddesi:
Geçici Madde 1 ? a) 1992 takvim yılında yıllık beyanname ile
beyan edilecek kazanç ile iratlar,
b) Ölüm ve memleketi terk nedeniyle 1992 takvim yılında
yıllık beyanname ile beyan edilen kazanç ve iratlar,
c) 1992 yılında münferit ve özel beyannamelerle beyan edilen
kazanç ve iratlar,
d) 1992 takvim yılına ilişkin götürü matrahlar,
e) 1992 takvim yılında Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü
maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 24 üncü maddesi kapsamında yapılan
ödemeler.
Üzerinden hesaplanan gelir ve kurumlar vergilerinden
ayrılacak fon payları hakkında, 7.11.1985 tarihli ve 3238 sayılı,
29.5.1986 tarihli ve 3294 sayılı, 5.6.1986 tarihli ve 3308 sayılı
Kanunların ilgili hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
2) 29/6/2001 tarihli ve 4702 sayılı Kanunun Geçici Maddesi:
Geçici Madde 1 ? Bu Kanunla ilgili yönetmelikler, Kanunun
yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde çıkarılır. Bu Kanunun
uygulanmasına ilişkin yönetmelikler çıkarılıncaya kadar mevcut
yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam
edilir.