Hali hazırda güvenlik soruşturması yapılabilir mi?
Anayasa Mahkemesi, güvenlik soruşturması yapılmasını öngören kanun hükmünü iptal ettiğine, TBMM'de görüşülmekte olan yeni kanun teklifi de geri çekildiğine göre, gizlilik dereceli kısımlar ile kolluk kuvvetleri hariç diğer kamuya personel alımlarında güvenlik soruşturması yapılmaması gerekmektedir.
Bilindiği üzere, Anayasa Mahkemesi, 657 sayılı Kanunun 48. maddesinde yer alan ve memuriyete girişlerde "güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmasını öngören" kanun hükmünü, objektif kıstaslar kanunda gösterilmediği için, 29 Kasım 2019'da, iptal etmişti. İptal kararı da aynı gün yürürlüğe girmişti.
Bu iptal kararı sonrasında, Ak Parti bir kanun teklifi hazırlamış, ancak bu kanun teklifi "suçun şahsiliği ilkesini" dikkate almadığı için tepki toplamıştı.
Mazlum Der, Kanun teklifinin görüşüleceği günün öncesinde bir basın açıklaması yapmış ve teklifin geri çekilmesini istemişti.
Tepkiler sonrasında da, kanun teklifinde yer alan güvenlik soruşturması düzenlemesi, TBMM Genel Kurulunda geri çekilmişti.
Şuan için, hali hazırda, kamuya girişlerde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmasını öngören tek kanuni düzenleme yer almaktadır. O da 4045 sayılı Kanundur. 4045 sayılı Kanunun 1. maddesi sadece "bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler ile Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ve ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel" hakkında, güvenlik soruşturması yapılmasını öngörmüştür.
4045 sayılı Kanuna dayalı olarak çıkarılmış olan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Hakkında bir yönetmelik bulunmakta olup, bu yönetmelikte her ne kadar kamuya tüm personel alımlarında, güvenlik soruşturması yapılmasını öngörmüş olmasına rağmen, bu yönetmelik hükmün kanuni dayanağı bulunmamaktadır.
Yapılan güvenlik soruşturmalarında, kamu kurumu yöneticilerinin risk alamaması ve ehil yöneticilerin azlığından dolayı, büyük mağduriyetler oluşmaktadır. Kişiler sadece annesinden, bacanağından, kardeşinden dolayı sözlü sınavlarda elenmektedir.
Hukukta "Bir masum bir tek gün haksız yatacağına, bin suçlu aramızda dolaşsın.." genel kaidesi bulunmaktadır.
Bu bağlamda, hakkında adli yargıda verilmiş bir karar olmadığı sürece, kişiler memuriyete girebilmelidir. İstihbarat raporlarıyla kişilerin kamuya girme hakkı ellerinden alınmalıdır.
2016 yılında yürürlüğe konulmuş olan "güvenlik soruşturması" düzenlemesi, dönemin şartlarındaki FETÖ darbe riski nedeniyle, görevini icra etmiştir. Artık özgürlüklerin hakim olduğu yeni döneme girişin işareti olarak, güvenlik soruşturması düzenlemesi yeniden geri getirilmemelidir.
Dolaysıyla şuan hem Milli Eğitim Bakanlığında bekleyen güvenlik soruşturmaları dosyaları rafa kaldırılmalı hem de 2019/2 ile yerleşen adaylar güvenlik soruşturması istenmeden memuriyete başlatılmalıdır.