Trafikte kaos endişesi
Ölüm ya da yaralanma ile sonuçlanmayan hasarlı trafik kazaları konusunda 1 Nisan'dan itibaren yeni bir dönem başlıyor. Kazaya karışan taraflar, artık saatlerce trafik polisini beklemeksizin kaza tutanağını kendileri düzenleyebilecek.
İşlemlerin hızlanması ve trafik akışının kesilmemesini amaçlayan uygulama, endişeleri de beraberinde getirdi. Kazaya karışan sürücüler suçu karşı tarafa atmaya çalışacağı için, hedeflenenin aksine kaosun daha da artabileceği belirtiliyor.
Uygulama için '1 Nisan şakası' yakıştırması yapan uzmanlar, sürücülerin polisin yanında dahi anlaşamadığına dikkat çekerek, kazaların kavgalara sebep olabileceği uyarısında bulunuyor.
Kazalardan sonra yollarda oluşan uzun araç kuyruklarının önlenmesi için daha köklü bir sistemin getirilmesi gerektiği görüşü hâkim. Trafik Kazalarını Önleme Derneği Başkanı Hitay Güner, Avrupa'da maddi hasarlı kazaya karışan sürücülerin tutanağa gerek olmadan sadece birbirlerine sigorta bilgilerini verdiğini belirtiyor.
Maddi hasarlı trafik kazası tespit tutanağını indirmek için tıklayın
Sürücülerin hasar tazminatını, sigorta primlerinden kesilen paralarla oluşturulan havuzdan anında aldığını vurgulayan Güner, Türkiye'de de benzer bir fon kurulmasını öneriyor. Trafiğin aksamamasını dikkate alan Ulaştırma Bakanlığı da tutanak sistemine karşı. Trafik Kanunu'nda yapılacak değişikliklerin görüşmelerinde konuyu gündeme getiren bakanlık yetkilileri, Türkiye'de sürücülerin kaza sonrası anlaşmalarının çok zor olduğunu, bu sebeple tüm maddi hasarlı kazalarda araçların polis beklemeden kenara çekilmesinin mecbur tutulmasını istiyor.
Zaman'ın 2 Mart tarihinde ayrıntılı olarak duyurduğu yeni tutanak sistemi, uygulama tarihinin yaklaşması üzerine kamuoyunda tartışılmaya başlandı. 13 milyon araç sürücüsünü yakından ilgilendiren yeni sistemin tartışılan en önemli noktasını sürücülerin anlaşma süreci oluşturuyor. Yeni uygulamayla, ölümlü ve yaralamalı trafik kazaları haricindeki maddi hasarlı kazalara karışan sürücüler, anlaşmaları halinde aralarında tutanak tutabilecek. Anlaşmazlık durumunda ise olay yerine mevcut uygulamada olduğu gibi polis çağrılacak. Maddi Hasarlı Trafik Tespit Tutanağı'na imza atan sürücüler, meydana gelen zararın kendilerince doğrudan veya sigortaları tarafından karşılanacağını kabul etmiş sayılacak.
Türkiye Sigorta Şirketleri Birliği Genel Sekreter Yardımcısı Erdinç Yurtseven'e göre Avrupa'da birçok ülkede sorunsuz uygulanan sisteme Türkiye'de de sürücülerin adapte olması, uzun zaman almayacak. Yurtseven, kısa bir alışma döneminin ardından aralarında anlaşan sürücü sayısının hızla artacağı görüşünde. Kazalara yetişmekte zorlanan trafik polislerinin iş yükünü hafifleteceği için Emniyet Genel Müdürlüğü yeni tutanak sisteminin bir an önce hayata geçmesini istiyor.
Ancak Ulaştırma Bakanlığı kaza sonrası yaşanan meselenin radikal yöntemlerle çözülebileceği inancında. Tutanak sistemi için Trafik Kanunu'nda yapılacak değişikliklerin görüşmelerinde de 'anlaşma' hususu tartışmaların odak noktasını oluşturdu. İstanbul trafiğine çözüm bulmak için uzun zamandır çalışan Ulaştırma Bakanlığı, geçen yıl Boğaziçi Köprüsü'nde nakit gişelerin kaldırılması kararını almıştı. Üçüncü köprü ve lastik tekerlekli araçların Boğaz'ın altından geçmesini sağlayacak projeler üzerinde çalışan bakanlık, tutanak sisteminin bu haliyle başarılı olamayacağını belirtiyor.
Talebi ise, kaza sonrası sürücülerin anlaşıp anlaşmamasına bakmadan tüm araçların yol kenarına çekilmesi. "Neredeyse hiç masraf çıkarmayacak kazalarda bile sürücüler polis beklemeye alıştı." diyen bir yetkili, kaza sonrası araçların kenara çekilmesi durumunda hasar maliyetinin Trafik Sigorta Garanti Fonu'ndan karşılanabileceğini belirtiyor. Konu Meclis İçişleri Alt Komisyonu'nda görüşülüp karara bağlanacak. Eğer Ulaştırma Bakanlığı'nın teklifi dikkate alınırsa anlaşmaya bakılmadan kaza yapan tüm sürücüler polis beklemeden araçlarını kenara alacak. Bakanlık yetkilileri, özellikle İstanbul gibi şehirlerde trafik sorununun çözümü için bu radikal tedbirin gerekli olduğunu belirtiyor.
Kapıdan geçerken 'önce siz buyurun' derler, şoför koltuğunda tavır değişir
Trafik Kazalarını Önleme Derneği Başkanı Hitay Güner, Türk insanının alışageldiği davranışlar sebebiyle yeni tutanak sistemine kısa vadede adapte olmasının zor olduğunu belirtiyor. "Kapılardan geçerken 'önce siz buyurun' derler ama aynı insanlar otomobilin şoför koltuğuna oturunca durum farklı olur." diyerek şoförlerin birbirlerine yol vermediğini belirten Güner, sistem değiştirilmeden önce sürücülerle sigorta şirketleri arasında güven ilişkisinin tesis edilmesinin önemi üzerinde duruyor.
Avrupa'da maddi hasarlı kazaya karışan sürücülerin birbirlerine sigorta bilgilerini verdiğini, sigorta şirketine gidip beyanda bulunduktan sonra hasar tazminatının sigorta primlerinden kesilen paralarla oluşturulan havuzdan anında ödendiğini belirten Güner, "Bu durum sigorta şirketine de ek yük getirmediği için gayet başarılı bir şekilde uygulanıyor. Türkiye'de de Trafik Sigorta Garanti Fonu var. Böyle bir havuz oluşturularak, sürücüler olay yerinde hiç beklemeden birbirlerine sigorta bilgilerini vererek, sigorta şirketleri üzerinden hasar tazminatını alabilmeli." diyor.
Yeni tutanak sisteminde geçiş sürecinin ardından 2010 yılında tüm maddi hasarlı kazalara trafik polisleri yerine sigorta şirketlerinin görevlendirdiği eksperlerin bakması hedefleniyor. Ulaştırma Bakanlığı bu konuya da karşı çıkıyor. Bakanlık yetkilisi, geçiş üstünlüğü olan trafik polislerinin bile kaza yerine ulaşmakta zorlandığını, eksperlerin kazalara müdahalesinin çok gecikebileceğini belirtiyor. 1 Nisan'dan itibaren yürürlüğe girecek yeni tutanak sistemi, trafik çilesinin her geçen gün artması üzerine yaklaşık bir yıl önce tartışılmaya başlanmıştı.
Kazaların yüzde 88'i sadece maddi hasarla sonuçlanıyor. En ufak bir kaza sonrası bile araçların yerlerinden oynatılmayıp polis beklenmesi trafiği içinden çıkılmaz hale getiriyor. Kaza sonrası yaşanan sorunu bir nebze de olsun çözmek için sürücülerin kendi aralarında tutanak düzenleyebilecekleri hususu masaya yatırılmıştı. Emniyet Genel Müdürlüğü, sigorta şirketleri, Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü yetkililerinin katıldıkları toplantıda konu enine boyuna tartışıldı. Uzun süren mütalaalar sonucu maddi hasarlı kazalara karışan sürücülerin anlaşmaları durumunda kendi aralarında tutanak düzenleyebilecekleri sistemin hayata geçirilmesine karar verildi.
İsa Sezen