Lisansüstü eğitim yapanların imzaladığı taahhütname senetlerine ilişkin yeni bir yazı yayımlandı
Haberi gönderen: Küskün
Görevi: Araştırma görevlisi.
2547 sayılı Kanun'un 35. maddesi uyarınca yurt içinde lisansüstü eğitim yapan araştırma görevlilerinden mecburi hizmet karşılığı alınan Taahhütname ve Kefaletname Senetlerine yurtiçi maaşlarının da dahil edileceğine ilişkin Maliye Bakanlığından alınan 22.09.2004 gün ve 35539 sayılı yazının bir örneği aşağıdadır;
Bakanlığımız Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 22.7.2004 tarihli ve 16135 sayılı yazısı ilişiğinde alınan, ilgide kayıtlı yazınız incelenmiştir.
2547 Sayılı Kanunun 35. maddesi uyarınca lisansüstü eğitim yapan araştırma görevlilerinden sağlık sebebi dışında eğitimlerini tamamlayamayanlar ile mecburi hizmet yükümlülüğünü yerine getirmeyenlerden yurt içi aylıkların geri alınması yoluna gidildiği, ancak alınan mahkeme kararlarında, 657 Sayılı Kanun uyarınca ödenen aylıkların geri istenemeyeceği, eğitim nedeniyle aylıklar dışında kendilerine yapılan fazla ödemelerin geri istenebileceğinin belirtildiği ifade edilmiş; söz konusu araştırma görevlileri hakkında düzenlenen taahhütname ve kefaletnamelerde yurt içi aylıklarının geri alınması yönünde hüküm olmaması halinde, diğer harcamaların düşük miktarlarda olması nedeniyle yaptırım getirilemeyeceği mülahazasıyla, konuyla ilgili Bakanlığımız görüşü sorulmuştur.
2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu hükümleri uyarınca yurt içi ve yurt dışında yetiştirilen öğretim elemanlarının mecburi hizmet yükümlülüklerinin tazminat borcuna dönüşmesi halinde yapılacak işlemlerin anılan kanunun 62 inci maddesi ve 2914 Sayılı Kanunu 20 inci maddeleri uyarınca 657 Sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenmesi gerekir.
Bilindiği üzere, 5.8.1996 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak bu tarihte yürürlüğe giren 4160 Sayılı Kanunla yurt dışı eğitim masraflarının tahsilini düzenlemek üzere 657 Sayılı Kanuna ek 34. madde eklenmiştir.
Eklenen madde hükmüyle, bilgilerini arttırmak için yurt dışına gönderilen personele filen döviz olarak yapılmış her türlü masrafların taahhüdün ihlali halinde geri alınış yöntemi belirlenmiştir.
4160 Sayılı Kanun 657 Sayılı Kanunun 79. maddesinin 4 ve 5inci fıkralarını yürürlükten kaldırmadığından söz konusu fıkralarda yer alan, "taahüdünü ihlal eden personele, döviz dışında yurt içinde Türk Lirasi ile yapılan ...aylık ve yol giderleri de dahil olmak üzere kendilerine kurumlarınca yapılmış bulunan bütün masrafları iki kat olarak ödemeye mecburdur" ibaresindeki aylık tanımında 'yurt içi', 'yurt dışı' gibi bir ayrımın yapılmadığı hususunun göz önünde tutularak hesaplama yapılması gerekeceği tabiidir.
Kaldi ki; yurt dışında ödenen aylık vs. masrafların tahsili için yurt dışına gönderilirken ayrıca taahhüt ve kefalet senedi alındığı, bu durumda yurt dışı aylıkların ayrıca anılan madde ile garanti altına alınmasına gerek bulunmadığından maddede kastedilenin tüm aylıklar olduğu, keza taahhüt senetlerinde belirtilen; mevzuatımızın icap ettirdiği hukuki ve cezai takibatın icrasına muvafakat edildiğine dair madde metni ile yurt içi aylıkların tahsiline imkan sağlandığı göz ardı edilmemelidir.
Her ne kadar Sayiştay Genel Kurul Kararlarında yurt içi aylıkların borç hesaplamasına dahil edilmemesi yönünde görüş bildirilmekte ise de; 2547 Sayılı Kanunun 56/d maddesinde, " bir milyon liraya kadar (bir milyon lira dahil) bir hakkın veya menfaatın terkinini gerektiren maddi veya hukuki nedenlerle kovuşturulmasında, yüksek mahkeme ve mercilerde incelenmesini istemekte yarar bulunmayan açılacak veya açılmış dava, icra ve benzeri takiplerden vazgeçilmesine veya uygun ödeme kararı koymaya rektör ve üst kuruluşların başkanları, bir milyon liradan fazlası için üst kuruluşlarda başkanın, Üniversitelerde rektörün önerisi ve Sayiştay Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığı karar verir" denildiğinden, konu hakkındaki Sayıştay Başkanlığı görüşünün istişari nitelikte olduğu nihai kararın ise Maliye Bakanlığına ait olduğu açıktır.
Yukarıda belirtilen gerekçelere göre, 2547 Sayılı Kanunun 35. maddesi uyarınca lisansüstü eğitim yapan araştırma görevlilerinin mecburi hizmet karşılığı borç hesaplamalarında yurt içi aylıkların iki katının ve taahhütnamenin ihlali halinde taahhüt ve kefalet senedi ile taahhüt edilen miktarın toplam masrafa dahil edilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.