Kredi kartında limit yüzde 50 mi?/ Video
İlk olarak 5 yıl önce konuşulmaya başlanan kredi kartında 'tek limit' konusu yeniden gündemde... Mevcut Kredi Kartları Kanunu'nda kısmen de olsa yer alan ve LKS sistemi ile bireysel ve kurumsal kredi hesaplarının zaten birebir izlendiği ve gelirin 4 katıyla sınırlandığı 'tek limit' konusu bankacılık sektörünün ise kafasını karıştırdı
Ayfer ARSLAN
2011 yılında 200 milyar lirayı aşan bireysel kredi kartı borçları ve gelecek yıl ekonomideki yavaşlama nedeniyle takipteki kredilerin artacağı endişeleri kredi kartında tek limit uygulamasını yeniden gündeme taşıdı. Konuya ilişkin tek resmi açıklama Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın 'BDDK konuyu araştırıyor' sözleriyle kamuoyuna yansırken, BDDK'dan bu konuda herhangi bir açıklama gelmedi. Bankacılık çevreleri ve TBB 'Tek limit' ile sektörün görüşüne sunulmuş herhangi bir taslak olmadığını ve konunun henüz netleşmediğini belirtmekle birlikte limit kısıtlamasının rekabeti baltayacağını ve bireylerin kart seçme özgürlüğünü kısıtlayacağını savundu.
Tek limit Türk bankacılık sektörü açısından aslında yeni bir konu değil. 2006 yılında yürürlüğe giren Kredi Kartları Kanunu ile de gündeme gelen ancak daha sonra vazgeçilen kredi kartı limitine sınırlama halen yürürlükte bulunan kanunda kısmen de olsa yer alıyor. 5464 sayılı kanuna göre tüm kredi kartları için tanınacak toplam kredi kartları limiti, ilk yıl için, ilgilinin aylık ortalama net gelirinin iki katını, ikinci yıl için ise, dört katını aşamıyor.
Kart dünyasına yeni girecek müşteriler için şu anda LKS (Limit Kontrol Sistemi) sisteminin uygulandığını hatırlatan Akbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Sindel, 'Şu anda netleşmiş bir şey yok. Tek limit sağlıklı rekabeti bir miktar önleyecek. Yeni kart verme konusunda bankaların rekabet etmesini zorlaştıracak. Türkiye'nin çok uzun süredir bankaların yönetmeyi öğrendiği bir kartlı ödemeler sektörü var. Çok fazla regülasyon var. Buna ciddi bir ihtiyaç yok' dedi.
YÜZDE 30-50 ARASINDA OLABİLİR
BANKALAR Birliği, 'Henüz bize ulaşan taslak yok' derken, CNBC-e'ye bilgi veren yetkililer limitin kişilerin yıllık gelirinin yüzde 30'u ila 50'si arasında belirlenmesinin düşünüldüğünü açıkladı. Yetkililer, limit hesaplamasında ücretin yanı sıra kira, menkul kıymetler, tahvil, bono gibi diğer tüm gelirlerin toplamına bakılacağını söyledi. Yetkililer, uygulamaya bankaların itirazının ise sürdüğünü belirtti. Tek limitten pay almak için bankaların ciddi bir rekabet içine girmek durumda kalacağına dikkat çeken bir yetkili, 'Bunun kart ücretleri, banka komisyonları ve borca uygulanan faiz noktasında tüketici lehine sonuçlar doğurması da beklentimiz' diye ekledi.
LKS ile kart limitleri 6 yıldır izleniyor
KREDİ Kayıt Bürosu'nun hayata geçirdiği Limit Kontrol Sistemi (LKS) ile şu anda kredi kartı müşterilerinin limit bilgileri online olarak izleniyor. Sistem, kredi kartı hesapları için bilgi paylaşımı sağlıyor. Tüm bireysel ve kurumsal kredi hesapları online olarak takip ediliyor. Bankalar, yeni bir kredi kartı hesabı açacakları veya limit güncellemesi yapacakları zaman LKS sisteminde sorgulama yaparak kişinin kullanmakta olduğu tüm kredi kartı limit bilgilerine anında erişiyor ve bu bilgiler doğrultusunda LKS Veritabanı'nda ve kendi sistemlerinde kredi kartı hesabı açıyor veya daha önce açmış oldukları bir hesabı güncelliyor.
Kredi kartında tek limit nasıl uygulanacak?
EDİNDİĞİMİZ bilgilere göre, kredi kartında tek limit uygulamasının henüz çerçevesi belli değil. Ancak daha önceki yıllarda da gündeme gelen, daha sonra rafa kaldırılan taslaklara göre, kredi kartı sahiplerinin gelir durumları, mülkiyet bilgileri, ailedeki çocuk sayısı, tüketim ve harcama alışkanlığı gibi bilgiler göz önünde bulundurularak kredi kartları merkezi tarafından, ?tek bir limit? belirlenecek. Tüm bankaların ulaşımına açık olacak bu limit, vatandaşa verilecek kredi kartlarına da referans oluşturacak. Örneğin, ayda 5 bin lira geliri olan bir vatandaşın limiti 10 bin TL olarak belirlendi. Eğer birden fazla bankadan kredi kartı bulunuyorsa bu kartların toplam limiti 10 bin lirayı aşamayacak. 10 bin liralık limiti ister tek bankadan veya 5 bankadan 2 biner TL limitli kartlarla kullanabilecek.
Babacan: BDDK çalışmaları yürütüyor
BAŞBAKAN Yardımcısı Ali Babacan, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, kredi kartlarına tek limit getirilmesi konusunu Finansal İstikrar Komitesi'nde görüştüklerini fakat bununla ilgili bir bilgisayar altyapısının kurulması gerektiğini belirtti. Her bankanın sadece tüketicinin maaşına bakarak kart verdiğini bildiren Babacan, 10 bankadan kredi kartı olanın toplam kart limiti maaşının 10 katına ulaştığını söyledi. BDDK'nın konuyla ilgili çalışma yürütmeye başladıklarını bildiren Babacan, konuyla ilgili şunları kaydetti: Biz BDDK'ya 'Bu adımı atsak' dedik. Onlar da çalışmalarını yürütmeye başladılar.'
Borcunu ödeyemeyenler 5 yılda 34 katına çıktı
SON dönemde, enflasyon ve cari açıktaki artışı engellemek için frene basan ekonomi yönetiminin eli, tek limit uygulamasıyla birlikte biraz daha rahatlayacak. Nitekim tek limitle birlikte tüketicilerin her bankadan kredi kartı alarak uçuk limitlere ulaşması engellenecek. Uzmanlara göre son yıllarda artan borçluluk oranları da tek limit uygulamasının nedenleri arasında. Merkez Bankası verilerine göre ekimde, 60 bin 229 kişi kredi kartı, 34 bin 390 kişi de kredi borcunu ödemedi. Geçen yılın tamamında 310 bin olan kart borcunu ödemeyenlerin sayısı, bu yıl ilk 10 ayda 347 bin 733'e çıktı. Kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sayısı bundan sadece 5 yıl önce, 10 bin 965 kişiydi. Bu da 2011'de sadece 10 aylık verilerin elde olmasına rağmen, 34 katlık bir artış demek.