Düşünceye özgürlük ama 'ahlak' sartıyla

AK Parti'den yeni anayasa için 'düşünce ve ifade hürriyeti'ne şartlı vize... Düşüncenin söz, yazı, resim veya başka yollarla ifadesinde 'genel ahlak' çerçevesinde sınırlama getirilmesini önerdi. Anayasa hukukçuları endişeli: 2001 öncesine döneriz. Korkarak demokratik rejime geçilemez...

Ebru TOKTAR ÇEKİÇ/ANKARA

AK Parti, yeni anayasada düşünce ve ifade hürriyeti maddesi için önerisini TBMM Uzlaşma Komisyonu'na sundu.

Bu öneride mevcut Anayasa'dan farklı olarak ifade hürriyetinin 'Cumhuriyetin temel nitelikleri ve Devletin ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğünün korunması' amacıyla kısıtlanmasına yer verilmedi. Ancak düşüncenin söz, yazı, resim veya başka yollarla ifadesinde 'genel ahlak, yargının bağımsızlık ve tarafsızlığının sağlanması, savaş kışkırtıcılığının, her türlü ayrımcılık, düşmanlık veya kin ve nefret savunuculuğunun engellenmesi' kriterleri getirdi.

Hukukçular 'ifade özgürlüğünün' tarihe karışmasından endişeli...

KorkaraK olmaz

Prof. Dr. Atilla Özer: Genel ahlak kavramı zaten soyut olarak toplumun güvenliği ve huzurunda vardır. Bu kriter hakkın kullanımını sınırlar. Mevcut Anayasa'da 'genel ahlaka dayanarak hakim kararı olmadıkça özel hayatın gizliliğinin bile ihlal edilemeyeceği' hükme bağlıdır. Demek ki bundan rahatsızlar ve değiştirmek istiyorlar. Bir siyasetçi 'Ben böyle sanatın içine tükürürüm' demişti. Bu gibi anlayışların önü açılır. Halktan korkarak, demokratik rejime geçilemez.

Sansüre dolaylı izin

Prof. Dr. Meltem Dikmen Caniklioğlu: 1982 Anayasası'nda düşünce hürriyetinde 'genel ahlak, genel sağlık' gibi çok geniş kriterler vardı. AB'ye uyum kapsamında 2001'de yapılan bunlar çıkarıldı. AK Parti'nin bu teklifi 2001 öncesine götürür, düşünce özgürlüğü tarihe karışabilir. Genel ahlak gibi içeriği son derece belirsiz, objektif olmayan, soyut ve esnek bir kriter, özgürlükleri kısıtlama aracına dönüşebilir. Sansürün dolaylı uygulanmasına izin verilmiş olur.