Emeklilikte yaş krizi
Emeklilik yaşının 53'e yükseltilmesi de masaya yatırılan alternatif çözüm yolları arasında.
Sosyal güvenlik sistemindeki karadeliği büyüten genç emekliliğe karşı formül aranıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bürokratlarının çalışmalarının bir ayağını da 2015 yılı sonrasında aylığa bağlanacaklar için yaş sınırının 53'e yükseltilmesi oluşturuyor.
AFRİKA'DA BİLE YOK
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı uzmanlarının çizdiği sosyal güvenlik stratejisinde Afrika ülkelerinde bile 49 yaşında emekliliğin olmadığı ve Türkiye'deki genç emeklilerin hem aylık alıp hemde bir işte çalıştığı bilgisi yer alıyor.
10 milyon 227 bin emekli ile adeta bir emekli cenneti haline gelen Türkiye'de emeklilik yaşının halen kadınlarda 48, erkeklerde 49 olması nedeniyle bu sayı giderek artıyor.
Avrupa ülkelerinde 4 çalışana bir emekli düşerken Türkiye'de bu oran 1,95 düzeyinde. Bu tablonun en önemli nedenlerinden birisi de genç yaşta emekli olan kişilerin ikinci bir işte sigortasız çalışması. 10 milyon emekliden yaklaşık 2 milyonunun ikinci bir işte çalıştığı belirtiliyor. Ancak bu kişilerden yalnızca 250 bini Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek kayıtlı çalışıyor.
Geri kalan bölümü kaçak şekilde kayıtdışı çalışıyor. Genç emekliler, sağlık güvencesi ve emeklilik hakkı elde ettikleri için sigorta talep etmiyorlar. Bu nedenle işvereninde tercihettiği iş gücünü oluşturuyorlar. Bu tablo nedeniyle genç emeklilik, devlete maliyetinin yanı sıra kayıtdışılığın da önemli bir nedeni haline geldi.
36 BİN KİŞİ TESPİT EDİLDİ
Denetimlerde de primyatırmadan çalıştığı tespit edilen 36 bin kişi kayıt altına alındı. Ekonomi yönetimine sunulan raporda genç emekliliğin yol açtığı bu tablo üzerinde durulurken çözüm yolları tartışıldı. Emeklilik yaşının düşük olmasının Türkiye ekonomisi için ciddi bedellere yol açtığı üzerinde duruldu. 53 yaşında emekli olunması halinde çalışanlarla emekliler arasındaki aktif pasif dengesinin biraz daha düzeleceği kaydedildi.
1 milyon kişiyi ilgilendiriyor
2008 yılında kanunda yapılan değişiklikle emeklilik yaşı 65 yaşa yükseltildi. Ancak 65 yaşında emeklilik erkekler için 2044 yılından sonra kadınlar için 2048 yılından sonra gelecek bir şart. O yıla kadar emeklilik yaşı her yıl kademeli olarak artacak. Önümüzdeki 5 yılda kadınlardan 48 yaşında erkeklerden 49 yaşında emekli olacak 1 milyondan fazla vatandaşın olduğu belirtiliyor.
Süleyman Demirel döneminde çıkarılan kadınlarda 37 erkeklerde 43 yaşında emeklilik düzenlemesi Türkiye'de genç emekli sayısını patlattı. 2 milyona yakın genç emekli bulunduğu belirtilirken, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye'nin genç emekliler yüzünden 1 trilyon dolar kaybettiğini açıklamıştı.
SGK'nın geliri arttı
SGK'nın gelirlerinde 2012'nin ilk 6 aylık döneminde 2011'in aynı dönemine gör e yüzde10,14'lük artış gözlendi. Geçen yılın ilk 6 ayında 59,9 milyar lira olan gelirler, bu yılın aynı döneminde 66 milyar liraya yükseldi. Gelirlerdeki yükselmede prim tahsilatının artması etkili oldu.
Kurumun emekli maaşı ve sağlık ödemelerinde ise 10 milyar liralık yükselme yaşandı.Geçen yıl 68,3 milyar lira olan gelirler 79 milyar liraya çıktı.
ÇELİK BİLGİ VERDİ
Türkiye'de hâlâ 48-49 yaşında emekli maaşına bağlananların bulunduğu, söz konusu tablonun açığına neden olduğu biliniyor. Çalışma Bakanı Faruk Çelik'in, Bakanlar Kurulu'na sosyal güvenlik sistemiyle ilgili yaptığı sunumda da bütçenin kara deliği sosyal güvenlik açıklarının sebepleri yer aldı.
Hükümet Sözcüsü Bülent Arınç da pazartesi günü yapılan Bakanlar Kurulu toplantısı sonrasındakonuyla ilgili üstü örtülü bilgi vermişti. Çalışma Bakanı Çelik'in bir önceki BakanlarKurulu'nda sosyal güvenlikle ilgili yapılacak proje ve projeksiyonlarla ilgili sunum yaptığını belirten Arınç,son Bakanlar Kurulu toplantısında diğer bakanların sorularıyla konu üzerinde yeniden çalışma yapıldığını söylemişti.
HASAN BOZKURT/BUGÜN
Bakanlar Kurulu'nda '48 yaşında emeklilik olur mu?' tartışması
Yıllardır tartışılan emeklilik yaşı, geçen pazartesi günü yapılan Bakanlar Kurulu'na damga vurdu.Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik'in sunumu sırasında, bütçenin 'kara deliği' olarak görülen sosyal güvenlik açıklarının neden kapanmadığı konusu gündeme geldi. Çelik, sosyal güvenlik sisteminin, reforma rağmen açık vermesinin sebebinin erken emeklilik olduğunu söyledi. Türkiye'de hâlâ emeklilik yaşının kadınlarda 48, erkeklerde ise 49 olduğuna işaret eden Bakan Çelik, bu sebeple sistemin açık vermeyi sürdürdüğünü belirtti. Bakan'a göre, emeklilik yaşının yükselmesi bütçe açığını önemli ölçüde azaltacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, pazartesi günü yapılan Bakanlar Kurulu'nda "Bu ülkede halen 49 yaşında emeklilik devam ediyor. Eğer 60 yaş emekliliği olsaydı, verdiğim rakamlar, aktif-pasif oranları farklı olurdu." dedi. Çelik'in bu sözleri üzerine bazı bakanlar, "49 yaşında emeklilik mi olur? Avrupa'da 65. Afrika ülkelerinde bile bu yaşta emeklilik yok." diye tepki gösterdi.
Genç emeklilerin hem aylık alıp hem de bir işte çalıştığını kaydeden Çalışma Bakanı Çelik, bunun işsizliği de tetikleyen bir unsur olduğunu söyledi. Emeklilik yaşının yükselmesi halinde aktif pasif dengesinin biraz daha düzeleceğine işaret eden ekonomi yönetimindeki bakanlar da Çelik'in erken emeklilik tespitlerinin yerinde olduğuna dikkat çekti. Emeklilik yaşının 53 olmasının bile açıkları düzelteceği üzerinde duruldu. Türkiye'de 10 milyon 227 bin emekli bulunuyor. Emeklilik yaşının halen kadınlarda 48, erkeklerde 49 olması sebebiyle bu sayı giderek artıyor. Avrupa ülkelerinde 4 çalışana bir emekli düşerken, Türkiye'de bu oran 1,95 düzeyinde. Bu tablonun en önemli sebeplerinden birisi de genç yaşta emekli olan kişilerin ikinci bir işte sigortasız çalışması. 10 milyon emekliden yaklaşık iki milyonunun ikinci bir işte çalıştığı belirtiliyor. Ancak bu kişilerden yalnızca yaklaşık 250 bini Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek kayıtlı çalışıyor. Genç emekliler, sağlık güvencesi ve emeklilik hakkı elde ettikleri için sigorta talep etmiyor. Bu sebeple işverenin de tercih ettiği işgücünü oluşturuyorlar. Bu tablo dolayısıyla genç emeklilik, devlete maliyetinin yanı sıra kayıtdışılığın da önemli bir sebebi haline geldi. Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) denetimlerinde de 36 bin emeklinin kayıtdışı çalıştığı tespit edilip bu kişiler kayıt altına alındı.
Çelik'in Bakanlar Kurulu'nda yaptığı sunumda genç emekliliğin yol açtığı bu tablo üzerinde durulurken çözüm yolları tartışıldı. Emeklilik yaşının düşük olmasının ekonomi için ciddi bedellere yol açtığı üzerinde duruldu. Ayrıca Çelik, kabine üyelerine sosyal güvenlikle ilgili detaylı bilgi sundu. Çelik'in verdiği bilgilere göre SGK'nın gelirlerinde 2012 yılının 6 aylık döneminde 2011 yılının aynı dönemine göre yüzde 10,14'lük artış gözlendi. Prim gelirlerinde ise yüzde 16,84'lük artış sağlandı. Kurumun giderleri ise 2012 yılının 6 aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 15,65 arttı. Emekli aylık giderlerinde yüzde 16'lık artış gözlenirken emekli sayısı da yüzde 5,16 arttı.
ZAMAN