Sayıştay: Devlete kömür yerine taş satılmış

Sayıştay, 301 maden işçisinin öldüğü madeni işleten Soma A.Ş.'nin devlete kömür diye çoğu zaman taş gönderdiğini, devletin de bunları satın aldığını ortaya koydu. Sayıştay denetçileri, Soma A.Ş.'nin kamuya 2013 yılında sattığı 2.3 milyon ton kömürün 1.5 milyon tonunu incelemeye aldı.D evlete satılan kömürün sadece 768 bin tonunun kömür olduğu, geri kalanın işe yaramadığı açıklandı.

Soma işçileri de olayı doğrulayarak "özel olarak kaya delicilerle çalışıyorduk. Bir üretim bandı boş gittiğinde (Kömür yoksa, taş da mı yok) diye azar işitiyorduk" ifadelerini kullandı. Soma A.Ş.'nin anlaşmasına göre, şirketin çıkardığı kömür-taş karışımı devlet tarafından alınıyor ve bu karışım temizleniyor. Çünkü Soma A.Ş.'nin anlaşması tüvenan yani bir kömür ocağına tabi olarak çıkarılıp hiç bir işleme tabi tutulmayan ham kömürün üretimini kapsıyor.

O KÖMÜRÜN ALINMAMASI GEREKİYOR

2013 dönemini inceleyen Sayıştay denetçilerinin raporunda, 301 maden işçisinin yaşamını yitirdiği maden ocağını işleten Soma A.Ş.'de yer alıyor. Raporda, rödovans sistemi ile çıkardığı tüm kömürü devlete satan Soma A.Ş'nin, düşük kalorili kömür sattığı vurgusuna yer verildi.

Firmanın taahhüt ettiği ve sözleşmede yer alan hükümlere bakılarak, üretilecek kömürün baz kalori değerinin 2.250 kcal/kg olması gerekiyordu. Buna rağmen fiili durumda şirketin ürettiği kömürün ortalama kalorifik değeri 2.213kcal/kg olarak gözüktü. Sözleşmeye göre kalorisi 1.800 kcal/kg altında kalan kömürün de reddedilmesi ve alınmaması gerekiyor. Fakat şirket, 2013 yılı ve 2014 yılının ilk 4 ayında kalorifik değeri 1.653 ile 1.788 arasında değişen bahsi geçen kömürlerden 54 bin tonunu devlete verdi fakat karşılığında hiçbir cezai işlemle ile karşılaşmadı. Şirketin 2013 yılı içerisinde yalnızca eylül ve ekim aylarında baz kalori değerinin üstünde kömür ürettiği, geride kalan 10 ayın tamamında ise belirtilen 2.213 cal/kg değerin altında kömür üretimi yaptığına da dikkat çekilen raporda ;

KÖMÜRÜN YARISI ÇÖP

Şirketin çıkardığı kömürden 780 bin 520 tonu kayıp kömür olarak atılmış, 1 milyon 549 bin 311 tonu yıkamaya verilmiş, geriye kalan kömürden yalnızca 768 bin 791 ton temiz kömür elde edilebilmiştir. Bu demek oluyor ki ocaktan cıkan kömür yarısına yakını hiç bir işe yaramadığı için çöp olmuştur. Bunun yanında Soma A.Ş düşük kalorili kömür üretmiş olması sebebiyle 3.8 milyon TL eksik ödeme almıştır yani bahsi geçen şirkete 145 milyon TL hak ediş ödemesi yapılmıştır. Sayıştay raporu Somada çalışan ve taş çıkardıklarını itiraf eden işçilerin açıklamaların resmiyete dökmüş ve buradaki hesaplamalara göre, devlet 49 milyon TL'yi taşlara ödemiş. Fakat Ege Linyitleri İşletme Müdürlüğü'nün hem operasyon kayıpları, hem de satılabilir kömür miktarlarının azlığı nedeniyle uğradığı kayıpların fazla olma olasılığı yüksek.Bu nedenle daha yüksek kalorili ve Elektrik Üretim A.Ş.'ye satıştaki protokol şartlarına uygun kömür üretiminin sağlanması için gerekli tedbirlerin alınması önerilir."İfadelerine yer verilmiş.