İntihar eden askere AİHM'den tazminat kararı

AİHM, psikolojik rahatsızlıkları bulunmasına rağmen askere alınan, acemi birliğinde intihara teşebbüs etmesine rağmen usta birliğine sevk edilen ve bir astsubaydan tokat yedikten sonra mayınlı bölgeye doğru koşarak intihar eden askerin ailesine, Türkiye'nin tazminat ödemesine karar verdi

GÖKÇER TAHİNCİOĞLU

İnsan Hakları Ortak Platformu'nun (İHOP) İzlem adlı dergisinde yayımlanan, ocak ayı içinde açıklanan AİHM kararına konu olay, şöyle gelişti: İbrahim Serkan Gündüz adlı asker, 8 Temmuz 2003'te Hakkâri'de askerliğini yaparken mayına basarak hayatını kaybetti. Soruşturmada, Gündüz'ün askere alınmadan önce psikolojik rahatsızlıkları olmasına rağmen askere alındığı ve acemi birliğinde intihara kalkıştığı, buna rağmen usta birliği için Hakkâri'ye gönderildiği ortaya çıktı. Olayın yaşandığı gün birliğindeki bir astsubayın hakaretine maruz kalan ve tokat yiyen Gündüz'ün, mayınlı bölgeye doğru koştuğu ve bu sırada mayına basarak hayatını kaybettiği anlaşıldı.

Olayın ardından, Gündüz'ün yakınlarına önce çocuklarının mayına basarak şehit olduğu bildirildi ve şehadet belgesi verildi. Ancak bir süre sonra Gündüz'ün intihar etmiş sayılması nedeniyle şehitlik belgesi geri alındı. Gündüz'ün ailesine olaydan dolayı tazminat da ödenmeyeceği bildirildi. Gündüz'ün ailesinin başvurduğu Askeri Yüksek İdare Mahkemesi de kararı yerinde buldu. Bunun üzerine aile,

AİHM'ye başvurdu.

Dosyayı inceleyen AİHM, Türkiye'yi ?yaşam hakkını ihlal ettiği? gerekçesiyle mahkûm etti. Zorunlu askerlik hizmetinin söz konusu olduğu ülkelerin bu tip düzenlemeleri daha da güçlendirmiş olması gerektiğinin vurgulandığı kararda, Gündüz'ün psikolojik sorunlarının ve madde bağımlılığının askeri makamlarca daha birinci evreden itibaren bilindiği, buna rağmen askerliğe elverişli bulunduğu kaydedildi. Gündüz'ün madde bağımlılığının ve psikolojik rahatsızlıklarının giderilmesine dönük önlem alındığını gösteren bir kanıt bulunmadığının anlatıldığı kararda, askeri makamların, buna rağmen Gündüz'e yüksek riskli bir bölgede askerlik yaptırarak ?insani bir unsurun' gözardı ettiği ifade edildi.

Kusur oranını bile araştırmadı

Kararda, Gündüz'ü intihara götüren olaylarda askeri makamların ihmal ve sorumluluğunun olduğu, askerliğe elverişlilik konusundaki düzenlemelerin de yetersiz olduğunun görüldüğü belirtildi. Mahkeme, bu nedenle, Gündüz'ün olaydaki kusur oranını bile araştırmadan, Türkiye'yi yaşam hakkını ihlal ettiği gerekçesiyle tazminata mahkûm etti. Karara göre, Türkiye, aileye 24 bin euro ödeyecek.