Üst Dereceli Kadrolarda İken Görevden Alınanların Ek Göstergesinde Yeni Düzenleme

5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun ek 67'inci maddesi 5335 sayılı Kanun ile değiştirilmiştir. Bu değişiklik üst görevlere atandıktan sonra bu görevden alınan memurları, önemli derecede etkilemektedir.

5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun ek 67'nci maddesinin yürülükteki hali şu şekildedir: "Daha önce bulundukları kadrolar veya aylık almakta oldukları dereceler için belirlenmiş olan ek göstergeler, yürütmekte oldukları görevler veya aylık almakta oldukları dereceler için belirlenen ek göstergelerden yüksek olanlar hakkında 15 inci maddenin (h) fıkrası hükmü dikkate alınarak emeklilik yönünden en yüksek ek gösterge uygulanır. Kaldırılmış kadrolarda bulunmuş olanlardan iştirakçi bulunanlar ile emekli olanlar veya ölmüş bulunanlar için uygulanacak ek göstergeler Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak suretiyle Maliye ve Gümrük Bakanlığı ile T.C.Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü tarafından birlikte belirlenir. Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlük tarihinden önce birinci fıkra kapsamına girenlerin 15 inci maddenin (h) fıkrasındaki şartlar aranmaksızın aylıkları düzeltilir ancak geçmiş süreler için bunlara bir fark ödenmez."

"Torba Kanun" olarak adlandırılan kanunda ise söz konusu madde "Daha önce atanmış ya da seçilmiş oldukları kadro, görev veya aylık almış oldukları dereceler için belirlenmiş olan ek göstergelerden daha düşük ek gösterge ödenmesi gereken veya ek göstergesi olmayan bir kadro, görev veya dereceye atanan ya da seçilenler; daha önceden yararlanmış oldukları ek gösterge rakamı ile halen bulundukları kadro, görev veya dereceye ilişkin ek gösterge rakamı arasındaki farktan kaynaklanan kesenek ve karşılık tutarının tamamının aylıklarından kesilmesi suretiyle emeklilik açısından yüksek olan ek göstergeden yararlanmaya devam ederler. Bu Kanunun 12 nci maddesinin (II) numaralı fıkrasının (n) bendinde sayılanlar hariç, atandıkları veya seçildikleri kadro, görev ya da derecede en az altı ay görev yapmaksızın ek göstergesi daha düşük bir kadro, görev ya da dereceye atanan veya seçilenler hakkında bu fıkra hükümleri uygulanmaz..." şeklinde yeniden düzenlenmiştir.

Bu değişiklik oldukça teknik olup, memurlar.net ziyaretçilerinin anlayabilmesi için şu örneği vermek istiyorum... Mevcut düzenlemeye göre 3000 ek göstergeli Daire Başkanı kadrosunda 6 ay veya daha fazla süre çalışan bir memur, bu görevden alındıktan sonra daha düşük dereceli bir göreve atandığında, bunlar hakkında yüksek olan ek gösterge uygulanmaktadır. Yine mevcut uygulamada, 3000 ek göstergeli Daire Başkanı kadrosunda 6 aydan daha az çalışan bir memur, bu görevinden alınıp daha düşük ek göstergeli (örneğin 2200 ek göstergeli şube müdürlüğü) bir kadroya atandığında karşılık farklarını ödeyerek yüksek ek göstergeli görevden emekli olması mümkündür. Yani ister 6 ay çalışsın ister çalışmasın her halükarda memur yüksek ek göstergeli görevden emekli olmanına sahiptir.

Yeni düzenlemede ise, yukarıda açıkladığımız örneğin ikinci kısmı yürürlükten kaldırılmıştır. Yani, 3000 ek göstergeli bir görevde 6 aydan daha az görev yapan bir kişi, bu görevinden alınıp daha düşük dereceli (örneğin 2200 ek göstergeli şube müdürlüğü) bir kadroya atandığında, 2200 ek gösterge üzerinden emekli olacaktır.

Diğer taraftan, Torba Kanunla eklenen geçici bir madde ile kanunun yürürlük tarihinden önce bu hakkı kazananların hakları korunmuştur. Bu konuya ilişkin olarak torba kanunla getirilen geçici 220'nci madde şu şekildedir: "Bu maddenin yürürlük tarihinden önce daha düşük ek göstergeli veya ek göstergesi olmayan bir kadro, görev ya da dereceye atanmış veya seçilmiş olanlar için ek 67 nci maddenin uygulanmasında, ek göstergeli veya yüksek ek göstergeli kadro, görev ya da derecede en az altı ay görev yapmış olma şartı aranmaz. Önceden yapılmış olan eşitlik işlemlerine dayalı olarak başlanmış olan aylıklar ödenmeye devam olunur."

Burada bir önemli hususu belirtmek gerekmektedir. O da 5434 sayılı Kanunun ek 73'üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan hükümdür. Bu hüküm şu şekildedir: "Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı iştirakçilerinden ek göstergeli veya daha yüksek ek göstergeli bir göreve atananlara; atandıkları görevin ek göstergesi üzerinden emekli aylığı, malullük aylığı bağlanması ve emekli ikramiyesi ödenebilmesi veya toptan ödeme yapılabilmesi için, atandıkları görevin ek göstergesi üzerinden, bu göreve başladıkları tarihten itibaren en az altı ay süreyle Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına kesenek ve karşılık ödemiş olması şarttır. Altı ay kesenek ve karşılık ödenmemiş olanlara bu göreve atanmadan önce emekli keseneğine esas alınan ek gösterge rakamı üzerinden işlem yapılır.
Her türlü müşavirlik görevlerine atananlar hariç; Bakanlar Kurulu Kararı veya müşterek kararla atananlar, ilgili mevzuatı uyarınca mesleğe özel yarışma sınavı ile giren ve belirli süreli meslek içi eğitimden sonra özel bir yeterlilik sınavı sonunda atanılan görevlerde bulunanlar, Emniyet Hizmetleri Sınıfına dahil olanlar, 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 357 sayılı Askeri Hakimler Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu ve 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa tabi olanlar ile yaş haddi, vazife malullüğü veya ölüm nedeniyle altı aylık süreyi tamamlayamayanlar hakkında yapılacak emeklilik işlemlerinde yukarıdaki fıkra hükmü uygulanmaz."

Yukarıda yer vermiş olduğumuz ek madde 73'ün ikinci fıkrası bir anlamda yeni ek madde 67'nin de istisnasıdır. İkinci fıkrada belirtilenler 6 aylık sınırlamaya tabi değillerdir.