Askeri personel için sosyal güvenlik dosyası 4

8 Eylül 1999 tarihiyle birlikte, genel olarak bütün çalışanlar ve özelde de askerler için emeklilikte yaş şartı getirildi.

Ayrıca bu tarihten önce bayan askeri personel 20 yıl hizmetle emekli olabilirken, bu tarihten sonra bayanlar için de 25 yıl fiili hizmet şartı geldi.

Diğer taraftan 8 Eylül 1999 itibariyle normal memurlardan bayanlar 58, erkekler 60 yaş şartına tabi olurlarken, askerlerin özel yaş koşulları korundu. Dolayısıyla gerek 1999 yılında gerekse 2008'de yapılan emeklilik yaşı artışlarından askerler etkilenmemiş oldu. Görev unvanlarına göre askerlerin emeklilik yaş hadleri şöyle;

Asteğmen, teğmen ve üstteğmenler 41

Yüzbaşı, kıdemli yüzbaşı ve önyüzbaşılar 46

Binbaşılar 52

Yarbaylar 55

Albaylar 60

Tuğ, tümgeneral ve amiraller 62

Kor, orgeneral ve miraller 65

Mareşal ve büyük amiraller 68

6, 7 ve 8'inci sınıf askeri memurlarla memur yardımcıları ve askeri hastabakıcı hemşireler 55

Daha yukarı sınıflardaki askeri memurlar 60

Gedikli subaylar 52

Astsubay çavuşlar 43

Astsubay üstçavuşlar 46

Astsubay başçavuşlar 49

Astsubay kıdemli başçavuşlar 55

Tabloda belirtilen yaş hadlerinden emekli olabilmeleri için, asker ve sivil memurların en az 15 yıl fiili hizmetlerinin bulunması gerekiyor. Bulunduğu rütbeden bir üst rütbeye terfi eden personel, yaş haddi bakımından da üst rütbenin yaş haddine tabi oluyor. Terfi edemeyen personel ise yaş haddinden emekliye sevk ediliyor.

Uzman erbaşların durumu

Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde, uzman erbaş ve jandarma olarak yaklaşık 65 bin personel bulunuyor. Uzman erbaşlar sözleşmeli olarak göreve alınıyor ve en fazla 45 yaşına kadar çalışabiliyorlar. 2010 yılına kadar uzman erbaşlar, 45 yaş haddiyle TSK'dan ayrılıyor ancak emekli aylığı bağlanmıyordu. Bu yaştan sonra iş arayarak emeklilik hakkı kazanmaya çalışıyorlardı.

2010 yılında yapılan düzenlemeyle, 45 yaşına geldiği halde emeklilik hakkı kazanamamış uzman erbaşların, TSK'da memur olarak istihdam edilmeleri sağlandı. Bu şekilde memuriyete devam etmek isteyen uzman erbaşlara, Uzman Erbaş Kanunu'nda yer alan özel ikramiye yerine, normal emekli ikramiyesi ödeniyor.

Uzman jandarmalar için emeklilik yaş haddi 45 yerine 56 olarak uygulanıyor. Dolayısıyla uzman jandarmaların emekli olamama gibi bir sorunları bulunmuyor.

Gerek uzman erbaşlar gerekse uzman jandarmalar, diğer TSK personeline tanınan fiili hizmet zammından (yıpranma payı) yararlanabiliyor. Yani çalıştıkları her yıl için ilave 3 ay hizmet kazanmış oluyorlar.

İsteğe bağlı iştirakçi olabilirsiniz

Soru: Sadettin Bey, ben TSK'da sözleşmeli uzman erbaş olarak görev yapıyorum. Yaklaşık iki ay sonra 45 yaşım dolduğu için sözleşmem sona eriyor. Emekliliğime 8 ay kadar bir süre kaldı. Şu an ayrılırsam yaklaşık 40 bin lira kadar tazminat alabileceğim. Ancak memuriyete devam edersem bu ikramiyeyi alamayacağım. Memuriyete geçmezsem emeklilik yönünden herhangi bir kaybım olur mu? Uğur M.

Cevap: Uğur Bey, emekliliğime 8 ay kaldı demişsiniz ancak yaş şartı için mi yoksa 25 yılı tamamlamak için mi 8 ay kaldığını belirtmemişsiniz. Eğer 25 yılı tamamlamaya 8 ayınız kaldı ise görevden ayrıldıktan sonra isteğe bağlı iştirakçi olarak kesenek ödeyip 8 ayı tamamlayabilirsiniz. Yok eğer 25 yılınız doldu da yaş şartı için 8 ay eksik ise kesenek ödemeden de bu süreyi bekleyebilirsiniz. Her iki durumda da 8 ay sonra aylık bağlanacaktır.

Askerlik borçlanmasında FHZ hesaplanmaz

Soru: Sadettin Bey, ben TSK'da uzman erbaş olarak göreve başlamadan önce askerliğimi yaptım. (18 ay) Bu süreyi borçlandığımız taktirde, borçlandığımız süre için de yıpranma payı hesaplanıyor mu? Yani 18 ay ödediğimde 22,5 ay ödemiş gibi mi sayılacak? Erdem S.

Cevap: Değerli okurum, askerler için yıpranma payı (fiili hizmet zammı) görev süreleri için hesaplanır. Hesaplanan yıpranma payı için TSK, Sosyal Güvenlik Kurumu'na (Emekli Sandığı) ilave ödeme yapar. Ancak askerlik borçlanmasını TSK değil kendiniz ödediğiniz için bu süreye dair yıpranma payı hesaplanmaz.