5G ne vadediyor? İşte 10 soruda '5G teknolojisi'

Mobil internet hızını mevcuda göre en az 10 kat artıracak 5G teknolojisi, Türkiye genelinde 1 Nisan 2026 itibarıyla kullanıma sunulacak.

AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, 1991'de araç telefonları aracılığıyla 1G teknolojisiyle tanışan Türkiye'de, internet kullanımı 1993'te, cep telefonuyla görüşme, veri aktarımı ve SMS gönderimine olanak sağlayan 2G teknolojisi de 1994'te kullanılmaya başlandı.

Sesin yanında datanın da önem kazanmasıyla 2009 itibarıyla 3G'ye geçen Türkiye, 1 Nisan 2016'da mobil cihazlarda internet hızını 10 kat artıran 4,5G teknolojisi sayesinde yeni imkanlara kavuştu.

Türkiye'de 2019 yılındaki resmi testlerle başlayan ve uzun yıllardır devam eden 5G hazırlık çalışmaları, bu yıl itibarıyla son aşamaya geldi.

Bugün gerçekleştirilen 5G ihalesinde 2 frekans bandında 11 paket için verilen en yüksek tekliflerin toplam tutarı, KDV dahil 3 milyar 534 milyon dolar oldu.

Mobil elektronik haberleşme altyapılarının kurulması, işletilmesi ve hizmetlerin sunulmasına ilişkin yetkilendirme ihalesine yönelik teklif dosyaları, Turkcell İletişim Hizmetleri AŞ, TTMobil İletişim Hizmetleri AŞ (Türk Telekom) ve Vodafone Telekomünikasyon AŞ temsilcileri tarafından İhale Komisyonuna teslim edildi.

Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 5G ihalesi kapsamında asgari değer olarak belirlenen 2 milyar 125 milyon dolar hedefinin, KDV ile 3 milyar 534 milyon dolara ulaştığını bildirerek, "Ekonomimize büyük katkı sunacak 5G ihalemize katılan Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone'a teşekkürlerimi iletiyorum." ifadesini kullandı.

AA muhabiri, 5G'ye ilişkin merak edilen konuları 10 soruda derledi.

1- 5G nedir ve neden önemli?

5G, yeni nesil mobil iletişim altyapısı olarak öne çıkıyor. 4.5G'ye kıyasla 10 kata varan hız ve daha güvenli bir bağlantı sunan 5G, internette yapılan tüm kullanımları daha yüksek hızla, daha düşük gecikme ile deneyimleme imkanı tanıyacak.

Bu teknoloji, özellikle akıllı şehirler, otonom araçlar ve IoT (nesnelerin interneti) gibi yenilikleri mümkün kılan altyapıyı sağlayacak.

5G'nin hız artışıyla birlikte gelen başka bir yenilik ise kapasite artışı olacak. 1 kilometrekare alan içinde 1 milyon cihazın sorun yaşamadan veri alıp gönderebilmesi 5G ile mümkün hale gelebilecek.

2- 5G'nin 4,5G'den farkı nedir?

5G'de, hız en önemli avantaj olarak öne çıkıyor. Mevcut 4.5G ile dakikalar içerisinde indirilen HD kalitedeki bir film 5G ile saniyeler içerisinde indirilebilecek.

5G, internet kullanımı sırasında ortaya çıkan gecikme sürelerini minimuma indirerek kullanıcı deneyimini artırırken buna ek olarak yüksek bant genişliği sayesinde stadyum, konser alanı gibi çok sayıda kullanıcının bulunduğu ortamlarda bile yüksek hızlı internet imkanı sağlayacak.

3- Türkiye'de 5G'ye ne zaman geçilecek ve süreç nasıl olacak?

Hizmet sağlayıcılar yeni yetkilendirmeleri çerçevesinde 1 Nisan 2026 tarihinden itibaren ülke genelinde 5G hizmetini sunmaya başlayacak. Yetkilendirme süresi 31 Aralık 2042'ye kadar devam edecek.

4- 5G'nin kapsama alanı nasıl olacak?

5G, ilk olarak nüfusun yoğun olduğu Marmara Bölgesi'nde, İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Bursa ve Konya gibi illerde kullanılmaya başlanacak ve ilk sinyaller buralardan alınacak.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, konuya ilişkin yaptığı açıklamada 5G'ye geçisin bölge bölge olacağını belirtirken, kapsama alanına tüm Türkiye'nin dahil edilmesinin bir yıl ya da bir yıldan biraz daha uzun sürebileceğini ifade etti.

5- Türkiye'de 5G'ye uyumlu cihazların payı nedir?

Bakan Uraloğlu'nun açıklamasına göre, telefon kullanan yaklaşık 85 milyon abonenin, 22 milyonun cep telefonu 5G'ye uyumlu cihazlardan oluşuyor.

Türkiye'de yaklaşık olarak 96 milyon mobil abone olduğunu aktaran Uraloğlu, bunların yaklaşık 11 milyonunun makineler arasında iletişim sağlayan aboneler olduğu bilgisini paylaştı. Türkiye'deki telefonların 4'te biri kadarı 5G uyumlu telefonlardan oluşuyor.

6- 5G hizmetini kullanabilmek için mevcut tarifenin değiştirilmesi gerekir mi? Ek ücret ödenmesi gerekir mi?

Herhangi bir değişiklik yapılmasına gerek kalmadan, mevcut kullanılan tarife kullanılmaya devam edilerek 5G hizmetinden yararlanılabilecek. Aboneler, 5G için herhangi bir ek ücret ödemesi yapmayacak.

7- 5G kullanıldığı anlık olarak nasıl anlaşılacak?

Kullanıcılar, anlık internet kullanımlarını 5G ile mi yoksa 4.5G ile mi yaptığını mobil cihazındaki ibareye bakarak anlayabilecek. 5G kapsama alanı içerisinde mobil cihazdaki ağ göstergesinde 4.5G (LTE) yerine 5G yazacak.

8- 5G hizmeti nasıl iptal edilir?

5G hizmeti halihazırda faaliyete geçtiğinde, kullanıcılar bu hizmeti ücretsiz olarak kapatabilecekler. Bunu yapmak isteyen kullanıcı, mobil operatörünün belirttiği numaraya SMS göndererek 5G'yi devre dışı bırakabilir.

9- 5G teknolojisi sanayiyi nasıl etkileyecek?

Türkiye'de 5G teknolojisinin devreye alınmasıyla sanayi sektöründe köklü bir dönüşüm bekleniyor. Yüksek hız, düşük gecikme ve çoklu cihaz bağlantısı sayesinde üretim hatlarında makineler, robotlar ve sensörler eş zamanlı çalışabilecek.

10- Finans sektöründe 5G nasıl değişimlere neden olacak?

5G finansal işlemlerin hızını ve güvenilirliğini artırarak, büyük veri ve yapay zeka tabanlı hizmetlerin gerçek zamanlı olarak daha etkin bir şekilde sunulmasına olanak tanıyor. 5G'nin gecikme süresini ultra düşük seviyeye indirmesi ve yüksek bant genişliği sayesinde yüksek frekanslı alım-satım işlemleri ve yatırım işlemleri neredeyse anında yapılacak.

Uzmanlara göre, 5G sayesinde gelişmiş şifreleme ve gerçek zamanlı dolandırıcılık tespiti ile işlem güvenliği önemli ölçüde artarken; bankacılık operasyonlarında otomasyon hızlanarak maliyetler düşüyor, IoT entegrasyonu ile akıllı ev finansal hizmetleri veya araç bankacılığı gibi yenilikçi dijital bankacılık deneyimlerinin önü açılıyor.