Panikleyen vatandaş banka seçmeye başladı
Küresel krizle ortaya çıkan yanlış algı vatandaşa banka değiştirtiyor. Yabancı bankalarda hesabı olanlar, Türkiye'nin köklü dört büyük bankasına yöneliyor. Oysa mevduat güvencesi tüm bankalar için aynı.
Dünyayı dalga dalga etkisi altına alan küresel kriz nedeniyle yurtdışından gelen banka iflas haberleri, içeride yerli mudiyi de tedirgin etti. Yabancı bankalarda hesabı olanların Türkiye'nin köklü dört büyük bankasına yöneldiği belirtiliyor. Hesapların yeni hedefi İş Bankası, Garanti, Akbank, Yapı Kredi gibi yerli bankalar ise 2 haftadır fazla mesai yapıyor. Bu harekete eksik bilgiden dolayı oluşan "Kriz yabancı bankalarda" algısının neden olduğu belirtiliyor. Bilgi eksikliğinden dolayı mevdutların kaydırıldığı Garanti Bankası, Akbank ve Yapı Kredi Bankası'nın yabancı ortaklıkları olduğu da gözden kaçırılıyor.
Yapı Kredi Bankası, Garanti Bankası ve İş bankası şube yetkilileri, "Artık işimizi bıraktık. Sadece hesap açıyoruz. Hafta başından bu yana yüzlerce hesap açtık. Yeni hesap açtığımız kişiler ağırlıklı olarak yabancı ya da yabancı ortaklı bankalardan geliyor" derken hareketi doğrulayan Akbank Kurumsal Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Cem Mengi şirketlerin de aynı eğilim içinde olduğunu özellikle de KOBİ'lerin mevduatını dört büyük bankaya kaydırmaya başladığını söyledi. Türkiye'de sistemin sağlam olduğuna dikkat çeken Mengi, "Mevduat sahiplerinin yangından mal kaçırır gibi hareket etmesine gerek yok" açıklamasını yaptı. Yapı Kredi Bankası Eski Genel Müdürü Burhan Karaçam da hareketliliğin bilgi eksikliğinden kaynaklandığını bankaların ortaklıkları nasıl dağılmış olursa olsun hepsinin aynı yasaya bağlı olduğunu belirtiyor.
Hareket son iki haftada arttı
Bankalardaki hareketin özellikle son iki hafta içinde arttığı belirtiliyor. Fransız BNP Paribas ile ortaklığa giden Türkiye Ekonomi Bankası (TEB), Oyakbank'ı satın alarak Türkiye'ye adım atan ING, HSBC ve Eylül ayı sonunda kamulaştırılan Fortis'in bu hareketten en çok payını alan yabancı bankalar arasında olduğu iddia ediliyor. Yerli bankaların gelen talebe yetişebilmek için hem bireysel hem de şirket bankaclığı birimlerinin fazla mesai yaptığı belirtiliyor. Birçok banka şubesinden gelen haberleri Akbank Kurumsal Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Cem Mengi, "Yabancı bankaların mevduat hesaplarından yerli büyük bankalara selektif anlamda bir kayış var" sözleriyle doğruluyor. Mengi, bu hareketliliğin bireyselde daha fazla olduğunu kaydederek "Çok dolu dizgin olmasa da KOBİ gibi şirketler, büyük bankaların şirket bankacılığına geçmeye başladı. Bu olay bireysel tarafta biraz daha fazla" diye konuştu. Mengi, kendini daha rahat hissetmek isteyen firmaların 4 büyük bankayı tercih ettiğini söyledi. Türkiye'nin 2001'den kaynaklanan bir kriz tecrübesi olduğunu ifade eden Mengi, şunları söyledi: "Fakat yabancı bankaların başındaki jenerasyon böyle bir şeyle ilk defa karşılaşıyor. Bunlar da daha önce bizim gibi ülkelerin yaşadığı tecrübelere bakarak hareket ediyorlar. Ancak Türkiye'deki şirketlerin yangından mal kaçırır gibi hareket etmelerine gerek yok. Genel olarak Türkiye'de sistem sağlam."
Ortağı olan yabancı demek değil
Yapı Kredi Bankası Eski Genel Müdürü Burhan Karaçam da vatandaşların yabancı bankalardan kaçışını tamamiyle bilgi eksikliğine bağladı. 2001 krizinin ardından insanların daha temkinli davranmak istediğinin altını çizen Karaçam, "Mevduatların yerli bankalara taşıması tamamiyle bilgi eksikliğinden kaynaklanıyor. Yabancı ortağı olan banka yabancı banka demek değil. Bu bilgi eksikliğinin giderilmesi lazım. Türk olan bankalarla ortakları yabancı olan bankalar arasında Türk yasaları açısından hiç bir fark yok. Bu bilinmediği için yurtdışındaki yabancı bankaların yaşamış olduğu sıkıntkılı dönemin buraya da sıçrayacağını düşünüyorlar. Yanlış bir düşünce. Çünkü Türkiye'deki bankaların ortaklıkları nasıl dağılmış olursa olsun diğer Türk bankaları ile aynı koşuldalar" diye konuştu.
MEVDUAT GÜVENCELERİNDE DURUM
TÜRKİYE
Türkiye'de mevduatın 50 bin YTL'lik kısmı güvence altında. Başta Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz olmak üzere yetkililer mevduat güvencesinin artırılmasına gerek olmadığını söylerken Türkiye'de toplam hesapların ancak üçte biri mevduat güvencesi altında. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun (TMSF) yayımladığı 3 aylık faaliyet raporuna göre Mart 2008 itibariyle Türkiye'deki 390 milyar YTL'lik mevduatın üçte biri yani 117 milyar YTL'lik bölümü garanti kapsamında bulunuyor. 33 mevduat ve 4 katılım bankasında toplam 73.8 milyon adet hesap bulunurken bunun yüzde 87,8'i, (yaklaşık 65 milyon adedi) sigorta kapsamına giriyor.
AB ÜLKELERİ
AB üyeleri, Birlik genelinde halen alt sınırı 20 bin euro olan mevduat güvencesinin 1 yıl içinde 50 bin euroya yükseltilmesi konusunda anlaştı. Son 2 haftada şiddetlenen küresel finansal krizde AB içinde en önemli yol ayrımı, İrlanda'nın kendi bankalarına yüzde 100 mevduat güvencesi sağlamasıyla yaşanmıştı. AB'de halen İspanya, Yunanistan ve Belçika başta olmak üzere birçok üye, mevduata 20 bin euro alt sınırında güvence sunarken bu rakam, Finlandiya ve Portekiz'de 25 bin euroya, İsveç'de 26 bin 600 euroya, İngiltere'de 35 bin sterline, Hollanda'da 38 bin euroya, Danimarka'da 40 bin 200 euroya, Fransa'da 70 bin euroya ve İtalya'da 103 bin 291 euroya ulaşıyor.
Küresel krizle ortaya çıkan yanlış algı vatandaşların banka değiştirmesine neden oluyor. Yabancı bankalarda hesabı olanlar, Türkiye'nin köklü dört büy...
( KB)